بررسی تاب آوری جوامع کوچک مقیاس با معرفی رویکرد بلوک محور نمونه موردی: مناطق شهر ایلام

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1402   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2024.83080.1323

نویسندگان

مهدی مومنی^{* 1}؛ اعظم نصرالهی²؛ حمید صابری³؛ fereshte ahmadi⁴

¹2-*دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

²1-دانشجو دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

³3-استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد ،ایران

⁴4-استادیار، گروه شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

افزایش جمعیت شهری و تبعات آن از جمله: تراکم بافت شهری، حاشیه نشینی و..، منجر به درهم تنیدگی مسایل شهری شده و شهرها را در برابر مخاطرات طبیعی آسیب پذیرتر نموده است. به گونه ای که تخریب شهر می تواند تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی آن را تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین مساله تاب آوری شهر مطرح می شود. رسالت پژوهش حاضر، ارزیابی تاب آوری بلوکهای خرد شهری و شناخت سطح تفاوت تاب آوری مناطق شهری با یکدیگر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از معیارهای مدل تاب آوری CDIR، به بررسی و مقایسه تاب آوری مناطق شهری شهر ایلام پرداخته است. برای تحلیل اطلاعات از روشهای آماری (Test -T)، آزمون ANOVA، آزمون تی دو نمونه مستقل استفاده شده است. براساس نتایج، میزان تاب آوری کل و تاب آوری ابعاد شهر ایلام به سمت آسیب پذیری گرایش دارد. سطح تاب آوری در مناطق مختلف شهر ایلام متوازن نیست به گونه ای که بین مناطق شهری از حیث تاب آوری اقتصادی، اجتماعی، نهادی، کالبدی و طبیعی تفاوت معناداری وجود دارد.

از سویی تفاوت معنادار تاب آوری منطقه بافت فرسوده و حاشیه نشین با بلوکهای شهری جدید، ضرورت برنامه ریزی برای تاب آور ساختن این مناطق شهری را روشن می سازد.

بنابراین با توجه به ظرفیت و سطوح متفاوت تاب آوری هریک از مناطق شهری، لزوم تحول در نظام برنامه ریزی فضایی شهری و نیاز به تعدیلاتی در سطح اجرایی در سطح شهرها در قالب تدوین برنامه اختصاصی برای هریک از مناطق (بلوک محور) و جایگزینی آن با یک برنامه یکپارچه کلی برای تاب آور ساختن شهر پیشنهاد می شود

کلیدواژه‌ها

مخاطرات طبیعی؛ آسیب پذیری؛ تاب آوری؛ مناطق شهری؛ ایلام

مراجع