نگرشی نو در تعیین حدود مداخلۀ ولی در ازدواج دختر باکره: تبیین قلمروی حمایت و دخالت

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 اسفند 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2024.81532.1558

نویسندگان

سعید سیاه بیدی کرمانشاهی^{* 1}؛ امیرعباس عسکری²

¹دکترای حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

²دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی/دانشکده حقوق و علوم سیاسی/دانشگاه تهران/تهران/ایران

چکیده

مطابق ماده 1043 قانون مدنی، ازدواج دختر باکره رشیده در هر سن و سالی و با هر وضعیتی منوط به اذن ولی قهری است. در خصوص این حکم اختلاف‌نظرهای فراوانی در منابع فقهی وجود دارد؛ بنابراین لازم است بررسی شود که با توجه به مبنای تشریع لزوم اخذ اذن ولی در ازدواج دختران، این اذن در تمام موارد باید اخذ شود یا می‎توان میان دختران از حیث نیاز یا عدم نیاز به حمایت تفکیک قائل شد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که بحث لزوم اذن ولی یک حکم حمایتی برای دختر کم تجربه است. این حمایت ناظر به افرادی است که نیازمند حمایت باشند؛ یعنی همان اشخاصی است که هنوز به استقلال و مالکیت امر خود نرسیده‎اند و الا الزام به اخذ اذن برای دختر مستقل (مالک امر خود) دیگر یک حمایت نیست بلکه به دخالت نزدیک می‌شود؛ زیرا چنین شخصی نیازمند حمایت نیست. با عنایت به این مهم لازم است با توجه به واقعیات روز جامعه و به تبعیت از نظرات فقهای متأخر، با توجه به ملاک‌های سن، شغل و مسکن مستقل، برخی دختران را از شمول حکم لزوم اخذ اذن خارج نمود.

کلیدواژه‌ها

دختر باکره؛ اذن ولی؛ حمایت؛ دخالت؛ استقلال

مراجع