واکاوی حکم فقهی تحمل و ادای گواهی در جرایم حق الله محض

فقه و اصول

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 اسفند 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2022.76824.1379

نویسندگان

محمدعلی محب الرحمان^{* 1}؛ علی مظهر قراملکی²؛ محمدمهدی محب الرحمان³

¹استادیار گروه فقه و حقوق دانشکده الهیات دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران

²استاد دانشگاه تهران

³استادیار گروه مسائل فقهی و حقوقی، پژوهشکده فقه و حقوق، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

کسانی که از وقوع جرمی از جرایم حق اللهی محض، مانند جرایم منافی عفت یا شرب خمر با خبر می‌شوند چه وظیفه‌ و تکلیفی بر عهده دارند؟ آیا باید به سمت مشاهده واقعه بروند و جزئیات حادثه را مضبوط سازند یا لازم است غمض عین نموده و وقوعِ جرم را نادیده بگیرند؟ همچنین اگر به هر دلیلی چنین جرمی را مشاهده کرده‌اند، آیا باید به دنبال اثبات کردن موضوع برای مراجع قانونی برآیند یا سکوت بر آنان لازم و واجب است و یا اینکه مخیرند؟ هدف از این پژوهش، دستیابی به پاسخ روشن و مستدل فقهی برای موارد و سوالات مذکور است.

بدین منظور پژوهش پیش روی با بررسی آیات و روایات مرتبط با مساله و نظرات فقیهان، به شیوه تحلیلی - توصیفی و نقد نظریه های محتمل به این نتیجه رسیده‌ است که مواردی که با حق اشخاص مرتبط است و حق الناس شمرده می‌شود، به حکم عمومات و اطلاقات، تحمل و ادای شهادت در آنها واجب است اما مواردی که با حقوق اشخاص مرتبط نیست و حق الله محض خوانده می‌شود، تحمل شهادت واجب نبوده، بلکه مذموم است و ادای آن نیز نه تنها واجب نبوده بلکه چه بسا غیر اخلاقی و بر خلاف اموزه‌های شریعت است.

کلیدواژه‌ها

تحمل شهادت؛ ادای شهادت؛ جرایم حق الله؛ مشاهده واقعه؛ ممنوعیت تحمل و ادای گواهی

مراجع