تحلیل روایت نقش تجربه خیانت بر اعتماد بین ‌فردی و خانوادگی (مطالعه موردی: جوانان شهرستان زاهدان)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 9، دوره 20، شماره 4 - شماره پیاپی 46، دی 1402، صفحه 271-297   

نوع مقاله: پژوهشی -مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2024.83531.1385

نویسندگان

عبدالرسول حسنی فر^{* 1}؛ شکیب ضربی قلعه حمامی²؛ اقلیما کرد²

¹دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

²دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی،گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

این پژوهش در پی مطالعه نقش تجربه خیانت عاطفی و جنسی ذیل روابط زناشویی و عاطفی بر اعتماد افراد است. بدیهی است که ارتکاب خیانت توسط یکی از افرادی که خود را متعهد به وفاداری در رابطه زناشویی و عاطفی کرده است، می‌تواند منجر به آسیب‌های فردی و اجتماعی قابل‌توجهی برای طرفین شود. ازآنجایی‌که خلأ ناشی از مطالعه این پدیده در شهرستان زاهدان بنا به شرایط خاص فرهنگی و قومی به‌وضوح احساس می‌شد، این پژوهش بنا به خلأ مطالعه زمینه‌های خیانت عاطفی و جنسی در شهر زاهدان با مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 32 نفر از جوانان شهرستان زاهدان انجام شد. پژوهش به روش تحلیل روایت و مطابق روش بروان و کلارک و با در نظر داشتن هم‌زمانی گردآوری اطلاعات و تحلیل انجام شده است. آنچه به دست آمد بر این نکته تأکید می‌کند که خیانت ممکن است در روابطی که بر پایه احساسات متزلزل و گذرا شکل گرفته‌اند و یکی از طرفین از ضعف‌های شخصیتی و روانی رنج می‌برد، اتفاق بیفتد. همچنین بروز رفتارهای غیرعادی که شک را در شریک عاطفی برمی‌انگیزد، او را مجاب به خودکنترلی در قبال خیانت شریکش می‌کند. نهایت امر، فرد خیانت دیده با اعتمادی خدشه‌دار شده، توانایی اعتماد خود را به افراد تا حدود زیادی از دست می‌دهد و دچار بدبینی و تشکیک نسبت به افراد می‌شود؛ ضمن اینکه رابطه عاطفیِ درگیر با خیانت با اختلالاتی جدی و حتی جدایی و طلاق ممکن است رو به رو شود.
 

کلیدواژه‌ها

خیانت عاطفی؛ خیانت جنسی؛ اعتماد؛ شهرستان زاهدان؛ تحلیل روایت

مراجع

1. اسپرینگ، آ.، و اسپرینگ، م. (1393). پیوند زخم‌خورده (م. فرجی، مترجم). تهران: انتشارات رشد.
2. استراس، آ.، و کوربین، ج. (1390). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها (ب. محمدی. مترجم) (چاپ سوم). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3. شریفی ساعی، م. ح.. (1402). پیامدهای خیانت زناشویی در ایران؛ مطالعۀ فراترکیب. پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)، 12(22)، 165-204.
4. فلاحیان، ح.، میکاییلی، ن.، و یوسفی مریدانی، م. (1398). پیش‌بینی روابط فرا زناشویی بر اساس کیفیت عشق، سبک‌های حل تعارض زوجین و تعهد زناشویی. فصلنامه آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 5(1)، 76-59.
5. فیلیک، ا. (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی (ه. جلیلی، مترجم). تهران: نی.
6. علوی زاده، ف.، و شاکریان، ع. (۱۳۹۵). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش علائم استرس، اضطراب و افسردگی زنان دارای تجربه روابط فرازناشویی (عاطفی، جنسی). نشریه روان پرستاری، 4(6)، ۱۴-۸.
7. کاوه، س. (1387). همسران و بی‌وفایی و خیانت. تهران: انتشارات سخن.
8. کرسول، ج. د. (1397). طرح پژوهش: رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی (علیرضا کیامنش، مترجم). تهران: جهاد دانشگاهی علامه.
9. کرمی، ج.، زکی، ع.، محمدی، ا.، و حق‌شناس، ش. (1394). نقش عوامل روانی اجتماعی در پیش‌بینی نگرش به روابط خارج از چارچوب زناشویی در زنان متأهل و ارائه یک مدل بر اساس عوامل مرتبط. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 13(3)، 129-152.
10. لشگری، م. (1397). بررسی مروری عوامل مؤثر در بروز روابط فرازناشویی در افراد متأهل. مقاله ارائه‌شده در سومین کنفرانس توانمندسازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات، تهران.
11. نریمان، ز.، آقایی جوشقانی، ا.، و فرهادی، ه. (1399). مقایسه اعتیاد به عشق و سازش‌یافتگی زناشویی در متأهلین با و بدون روابط فرازناشویی. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روان‌شناختی. ۱۹(۸۹)، ۶۴۶-۶۳۹.
12. نعمتیان، س.، نوغانی، م.، و اصـغرپور ماسـوله، ا. ر. (1394). چیسـتی و چرایـی روش تحلیل روایت. مقاله ارائه‌شده در سومین کنفرانس جامعه‌شناسی علوم‌اجتماعی، تهران.

 

13. Adam, A. (2019). Perceptions of infidelity: A comparison of sexual, emotional, cyber-, and parasocial behaviors. Interpersona: An International Journal on Personal Relationships, 13(2), 237-252.
14. Adamopoulou, E. (2013). New facts on infidelity. Economics Letters, 121(3), 458-462.
15. Amato, P. R., & Previti, D. (2003). People’s reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of Family Issues, 24(5), 602-626.
16. Blow, A. J., & Hartnett, K. (2005). Infidelity in committed relationships II: A substantive review. Journal of Marital and FamilyTherapy, 31(2), 217-233.
17. Brase, G. L., Adair, L., & Monk, K. (2014). Explaining sex differences in reactions to relationship infidelities: Comparisons ofthe roles of sex, gender, beliefs, attachment, and sociosexual orientation. Evolutionary Psychology, 12(1), 73-96.
18. Bowlby, J. (1973). Attachment and loss (Vol. 2). Separation: Anxiety and anger. Basic Books.
19. Cann, A., Mangum, J. L., & Wells, M. (2001). Distress in response to relationship infidelity: The roles of gender and attitudesabout relationships. Journal of Sex Research, 38(3), 185-190.
20. Drigotas, S. M., Safstrom, C. A., & Gentilia, T. (1999). An investment model prediction of dating infidelity. Personality & Social Psychology, 77, 509-524 .
21. Drigotas, S. M., & Barta, W. (2001). The cheating heart: Scientific explorations of infidelity. Current Directions inPsychological Science, 10(5), 177-180.
22. Feldman, S., & Cauffman, E. (1999). Your cheating' heart: Attitudes, behaviours, and correlates of sexual betrayal in late adolescents. Research on Adolescence, 9(13) 227-253.
23. Greenberg, L. J., Warwar, S., & Malcoolm, W. (2010). Emotion-focused couples therapy and the facilitation of forgiveness. Journal of Marital and Family Therapy, 36(1), 28- 42.
24. Griffin, L. (1998). “Narrative, event structure analysis and causal interpretation in historical sociology”. The American Journal of Sociology, 98(5). PP 94-88.
25. Kelley, H. H., Berscheid, E., Christensen, A., Harvey, J. H., Huston, T. L., Levinger, G., ..., & Peterson, D. R. (1983). Close relationships. New York: Freeman.
26. Kline, N. K., & Palm Reed, K. M. (2021). Betrayal vs. nonbetrayal trauma: Examining the different effects of social support and emotion regulation on PTSD symptom severity. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 13(7), 802–809.
27. Lewandowski, G. W., & Ackerman, R. A. (2006). Something’s missing: Need fulfillment and self-expansion as predictors of susceptibility to infidelity. Journal of Social Psychology, 146(4), 389-403.
28. Loudova, I., Janis, K., & Havige, J. (2015). Infidelity as a threatening factor to the existence of the family. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 106, 1462-1469.
29. Luce, M. F.(1984). Choosing to avoid: Coping with negatively emotionladen consumer decisions. Journal of Consumer Research, 24, 409-33.
30. Maphosa, S., Mutandwa, P., & Nyamayaro, A. (2017). Infidelity appetite: Psychological factors influencing married women to engage in extra-marital affairs. International Journal of Innovative Research and Development, 6(1), 46-52.
31. Riesman, C. K. (2110). Analysis of personal narratives. In F. Gurbium, & J. A. Holstein (Eds.), Handbook of interview research (pp. 695-701). London: Sage Publications.
32. Robinson, S. L., & Morrison, E. W. (2000). The development of psychological contract breach and violation: A longitudinal study. Journal of Organizational Behavior, 21, 525-46.
33. Rokach A, Philibert-Lignières G. (2015). Intimacy, loneliness and infidelity. The Open Psychology Journal, 8, 71-77.
34. Rusbult, C. E., Martz, J. M., & Agnew, C. R. (1998). The investment model scale: Measuring commitment level, satisfaction level, quality of alternatives, and investment size. Personal Relationships, 5(4), 357-391.
35. Schnarre, P., & Adam, A. (2017). Parasocial romances as infidelity: Comparing perceptions of real-life, online, andparasocial extradyadic relationships. Journal of the Indiana Academy of Social Sciences, 20, 82-93.
36. Schneider, J. P. (2000). Effects of cybersex addiction on the family: Results of a survey. Sexual Addiction & Compulsivity, 7, 31-58.
37. Schneider, J. P., Weiss, R., & Samenow, C. (2012). Is it really cheating? Understanding the emotional reactions and clinicaltreatment of spouses and partners affected by cybersex infidelity. Sexual Addiction & Compulsivity, 19(1-2), 123-139.
38. Shackelford, T. K., Buss, D. M., & Bennett, K. (2002). Forgiveness or breakup: Sex differences in responses to a partner’sinfidelity. Cognition and Emotion, 16(2), 299-307.
39. 36- Shackelford, T. K., LeBlanc, G. J., & Drass, E. (2000). Emotional reactions to infidelity. Cognition & Emotion, 14(5), 643-659.
40. Sheppard, V. J., Nelson, E. S., & Andreoli-Mathie, V. (1995). Dating relationships and infidelity: Attitudes and behaviors.Journal of Sex & Marital Therapy, 21(3), 202-212.
41. Thompson, E. (1978). The poverty of theory and other essays. London: Merlin.
42. Treger, S., & Sprecher, S. (2011). The influences of sociosexuality and attachment style on reactions to emotional versussexual infidelity. Journal of Sex Research, 48(5), 413-422.
43. Weiser, D. A., & Weige, D. J. (2015). Investigating experiences of the infidelity partner: Who is the ‘‘Other Man/Woman’’? Personality and Individual Differences, 85, 176-181.
44. Whitty, M. T. (2003). Pushing the wrong buttons: Men’s and women’s attitudes toward online and offline infidelity.Cyberpsychology & Behavior, 6(6), 569-579.
45. Whitty, M. T. (2005). The realness of cybercheating: Men’s and women’s representations of unfaithful Internet relationships.Social Science Computer Review, 23(1), 57-67.
46. Williams, M. L. (2012) Romantic love communication: Examination of equity and effects on relational, sexual, and communication satisfaction (Doctoral dissertation). Ohio, Kent State University.
47. Wilson, K., Mattingly, B. A., Clark, E. M., Weidler, D. J., & Bequette, A. W. (2011). The gray area: Exploring attitudes towardinfidelity and the development of the Perceptions of Dating Infidelity Scale. The Journal of Social Psychology, 151(1),63-86.
48. Wing-Shing, L., & Marcus, S. (2015). How Betrayal Affects Emotions and Subsequent Trust. The Open Psychology Journal, 8, 153-159.