سیاست های تشویقی فرزندآوری و تاثیر آن بر تمایل به فرزندآوری: مطالعه‌ای کمی در شهر اسلام‌آباد‌غرب

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1402

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2023.82737.1355

نویسندگان

حسام الدین علی دوستی^{* 1}؛ محسن صفاریان²؛ شهلا کاظمی پور³

¹عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

²استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³دانشگاه تهران

چکیده

پدیده نوظهور باروری پایین، در دهه‌های اخیر موجب شده که کشور‌های زیادی شروع به اجرای سیاست‌هایی با هدف حمایت از خانواده‌ها و افزایش باروری کنند. از این رو در ایران قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال 1400 تصویب و ابلاغ گردید. پژوهش حاضر با هدف بررسی چالش‌های اجرای این قانون و نقاط قوت و ضعف آن در شهر اسلام‌آبادغرب و در سال 1402 انجام شد. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی است. داده‌های این تحقیق با استفاده پرسشنامه محقق‌ساخته در سال 1401 به صورت حضوری جمع‌آوری شده است. حجم نمونه شامل 374 نفر مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر اسلام‌آبادغرب و برای تعیین واحد‌های نمونه از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای طبقه‌ای استفاده شده است. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 22 و رگرسیون ترتیبی انجام شد. تحلیل داده‌ها نشان داد بین جنسیت، پایگاه اقتصادی – اجتماعی، ارزشمند بودن مشوق‌ها، ناکافی بودن مشوق‌ها و عدم مداخله دولت در سیاست‌گذاری و تمایل به فرزندآوری رابطه معنادار و مستقیم است. بین تحصیلات، وضع فعالیت، بی‌اعتمادی به سیاست‌های تشویقی و ابهام در سیاست-گذاری رابطه معنادر و معکوس است. مقادیر سه آماره (کاکس و اسنل، نیجل کرک و مک‌فادن) مربوط به ضریب تعیین پزودو نشان داد که متغیرهای مستقل توانسته‌اند 068/0 تا 181/0 درصد از واریانس تمایل به فرزندآوری را تبیین کنند. به نظر می‌رسد شرایط تورمی کشور، ناهماهنگی درآمد با سبد هزینه‌های خانواده، ابهام در سیاست‌گذاری، بی‌اعتمادی به نهادهای اجتماعی و فرزندآوری به مثابه امری خصوصی بر خنثی کردن کارامدی این طرح‌ها تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها

باروری پایین؛ سیاست تشویقی؛ تمایل به فرزندآوری؛ قانون حمایت از خانواده

مراجع