بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه طرحواره مثبت یانگ در جامعه‌ی ایران

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 5، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1402، صفحه 57-80   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2024.82249.1494

نویسندگان

پگاه مهرطلب¹؛ حسین داودی^{* 2}؛ داود تقوایی³

¹دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

²استادیار مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران.

³دانشیار روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

چکیده

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه طرحواره مثبت یانگ و در جامعه ایرانی انجام گرفت.

روش: پژوهش حاضر از دید هدف، کاربردی و از دید شیوه‌ی اجرا یک مطالعه‌ی توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش همه‌ی افراد جامعه‌ی ایرانی در سال 1400 و نمونه آماری پژوهش 311 نفر(شامل206 زن و 105 مرد) بود که به 95 سوال اولیه‌ی پرسشنامه طرحواره مثبت یانگ(Louis et al., 2018) پاسخ دادند. روش‌ های مورد استفاده جهت تحلیل داده‌های پژوهش عبارت بودند از: تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی، روش بازآزمایی، ضریب آلفای کرونباخ و روایی واگرا.

یافته‌ها: در این پژوهش براساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از چرخش واریماکس 9 عامل شناسایی شد که مقدار ویژه‌ی هر عامل بالاتر از یک بود. از 50 گویه باقیمانده، برای تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد که در نهایت مدل ساختاری 9 عاملی تایید گردید. همچنین روایی واگرای این سنجه با فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های ناسازگار یانگ،64 /0- به دست آمد. ضریب پایایی این پرسشنامه طرحواره مثبت یانگ با استفاده از آلفای کرونباخ 81/0 و براساس روش بازآزمایی با فاصله زمانی یکماه، 72/0 محاسبه گردید. بنابراین نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پرسشنامه طرحواره مثبت یانگ، در جامعه ی ایرانی، با 9 عامل اصلی در 4 دامنه، از پایایی و روایی لازم برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

پرسشنامه طرحواره مثبت؛ ویژگی‌های روان‌سنجی؛ اعتباریابی

مراجع

Abasi, M., Ramzifard, M., Lotfi Sarjini, A., & Ghezelseflo, M. (2019). The Effect of Schema Therapy on Marriage Values and the Marriage Tendency in Single Girls in Tehran. Community health journal, 13(2), 45-55. https://doi.org/10.22123/chj.2019.176519.1266. (In Persian)

Bach, B., Lockwood, G., & Young, J. E. (2018). A new look at the schema therapy model: organization and role of early maladaptive schemas. Cognitive behaviour therapy, 47(4), 328-349. https://doi.org/10.1080/16506073.2017.1410566.

Bakhshipour, A., Mahmoud Aliloo, M., & fahimi, s. (2022). Schema therapy for patients with Symptoms Obsessive–compulsive personality disorder (OCPD): A single case series study. Journal of Psychological Science, 21(112), 677-692. http://dx.doi.org/10.52547/JPS.21.112.677. (In Persian)

Bannink, F. (2020). Practicing positive CBT: From reducing distress to building success (A. Khamseh, Trans.): Arjmand. (In Persian)

Barlow, D. H. (2021). Clinical handbook of psychological disorders: A step-by-step treatment manual: Guilford publications.

Farrell, J. M., & Shaw, I. A. (2017). Experiencing schema therapy from the inside out: A self-practice/self-reflection workbook for therapists: Guilford Publications.

Free, M. L. (2007). Cognitive therapy in groups: Guidelines and resources for practice: John Wiley & Sons.

Ghaderi, D., Mojtabai, M., & Hatami, M. (2022). Construction and validation of the early emotional needs scale based on Yang's schema therapy theory. Journal of Applied Psychology, 16(1), 112-193. https://doi.org/10.52547/apsy.2021.222985.1106. (In Persian)

khorasanizade, A., Poursharifi, H., Ranjbari pour, T., Bagheri, F., & Poya manesh, J. (2019). Structural pattern of the relationship between parent-child relation patterns and early maladaptive schemas with the mediating role of attachment styles. Journal of Applied Psychology, 13(1), 55-76. https://doi.org/10.29252/apsy.13.1.55. (In Persian)

Lockwood, G., & Perris, P. (2012). A new look at core emotional needs. The Wiley‐Blackwell handbook of schema therapy: Theory, research, and practice, 41-66.

Louis, J. P., Wood, A. M., Lockwood, G., Ho, M.-H. R., & Ferguson, E. (2018). Positive clinical psychology and Schema Therapy (ST): The development of the Young Positive Schema Questionnaire (YPSQ) to complement the Young Schema Questionnaire 3 Short Form (YSQ-S3). Psychological Assessment, 30(9), 1199. https://doi.org/10.1037/pas0000567. 

Masoumi, M., Hajebi, M. Z., Rabi'ei, M., & Zarghami, M. H. (2022). Network Analysis of Young's Early Maladaptive Schemas: A Research Critique. Journal of Psychology, 3(26), 252-260. http://www.iranapsy.ir/fa/Article/36444. (In Persian)

Mohammadali, S., Manavipour, D., & Sedaghatifard, M. (2020). Investigating the psychometric characteristics (validity and reliability) of the self-compassion scale: Finding empirical evidence for using the total score and defining the concept of self-compassion. Journal of Applied Psychology, 14(2), 50-29. https://doi.org/10.52547/apsy.2021.215591.0. (In Persian)  

Mohsenabadi, H., Fathi-Ashtiani, A., & Ahmadizadeh, M. J. (2021). Psychometric properties of the Persian Version of the Psychological Capital Questionnaire-24 (PCQ-24) in a military unit. Journal of Military Medicine, 23(9), 738-749.https://doi.org/10.30491/JMM.23.9.738. (In Persian)  

Paetsch, A., Moultrie, J., Kappelmann, N., Fietz, J., Bernstein, D. P., & Kopf-Beck, J. (2022). Psychometric properties of the german version of the young positive schema questionnaire (YPSQ) in the general population and psychiatric patients. Journal of Personality Assessment, 104(4), 522-531. https://doi.org/10.1080/00223891.2021.1966020. (In Persian)

Rafaeli, E., Bernstein, D. P., & Young, J. (2011). Schema therapy: Distinctive features (M. Faraji, Trans.): Routledge.

Saboonchi, F., Dokaneifard, F., & Behbodi, M. (2020). Structural model of marital satisfaction based on attachment styles and early maladaptive schemas with mediation of sensation seeking. Quarterly of Applied Psychology, 14(1), 119-138.https://doi.org/10.52547/apsy.14.1.119. (In Persian)

Shaban, M., Peyvastegar, M., & Khosravi, Z. (2021). The effectiveness of the localized model of schema therapy on changing the schema of therapists. Journal of psychologicalscience, 20(100), 511-520. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1400.20.100.2.5. (In Persian)

Shultz, K. S., Whitney, D. J., & Zickar, M. J. (2020). Measurement theory in action: Case studies and exercises: Routledge.

Videler, A. C., Van Royen, R. J., Legra, M. J., & Ouwens, M. A. (2020). Positive schemas in schema therapy with older adults: clinical implications and research suggestions. Behavioural and cognitive psychotherapy, 48(4), 481-491. https://doi.org/10.1017/S1352465820000077.

Younesi, s., Hatami, M., & Salahyan, A. (2021). Effectiveness schema therapy based on parenting styles on educational stress perception of female students. Journal of Psychological Science, 20(100), 521-532. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1400.20.100.5.8. (In Persian)

Young, J. E. (2020). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach (A. sahebi & H. Hamidpoor, Trans.): Arjmand. (In Persian)

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2021). Schema therapy: A practitioner's guide (H. Hamidpoor & Z. Andooz, Trans.): Arjmand. (In Persian)

Yousefi, M., Cheraghi, M., & Panaghi, L. (2021). Predicting sides of Family Triad Model by spousesâ early maladaptive schemas. Journal of Family Psychology, 7(1), 19-38. https://doi.org/10.52547/ijfp.7.1.19. (In Persian)