شبیه‌سازی تغییرات کربن آلی خاک‌های جنگلی در اثر تغییر اقلیم در ارتفاعات مختلف با استفاده از مدل Roth C

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2024.85968.1445

نویسندگان

مهران میثاقی^{* 1}؛ احمد گلچین²؛ محمدصادق عسکری³

¹علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان زنجان ایران

²گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر ارتفاع منطقه از سطح دریا بر میزان ذخیره کربن آلی خاک، پژوهشی بر روی خاک‌های جنگلی که دارای ویژگی‌های ذاتی یکسان ولی در چهار طبقه ارتفاعی مختلف (۵۰۰-۱۰۰۰، ۱۰۰۰-۱۵۰۰، ۱۵۰۰-۲۰۰۰ و ۲۰۰۰ -۲۵۰۰ متری از سطح دریا) قرار داشتند انجام شد. نمونه‌های مرکب خاک از عمق ۰-۳۵ سانتی‌متری تهیه و با اندازه‌گیری غلظت کربن آلی خاک در این نمونه‌ها و دانسیته توده خاک در نمونه‌های دست‌نخورده ذخیره کربن آلی خاک‌ها محاسبه و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. همچنین با استفاده از داده‌های هواشناسی و غلظت کربن آلی خاک در هر طبقه ارتفاعی، مدل Roth C برای تخمین کربن آلی این خاک‌ها و خاک‌های مشابه واسنجی و تعیین اعتبار شد. سپس با تعریف سناریوهای مختلف تغییر اقلیم برای مدل، تغییرات ذخیره کربن آلی خاک‌های در ارتفاعات مختلف شبیه‌سازی شدند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دادند که با افزایش ارتفاع منطقه از سطح دریا، ذخیره کربن آلی خاک‌ها به‌دلیل افزایش میزان بارندگی و کاهش دما، افزایش می‌یابد و این افزایش برای نقاط مرتفع‌تر بیش‌تر هست. . مدل Roth C به‌طور بسیار دقیقی ذخیره کربن آلی خاک‌های جنگلی مورد مطالعه را تخمین زد به‌طوری‌که ضریب همبستگی و تبیین برای مقادیر ذخیره کربن تخمین زده شده و اندازه‌گیری شده به ترتیب 0.97 و 0.95 بود‌. مدل نشان داد چنان‌چه تغییر اقلیم صورت نگیرد و وضعیت آب و هوایی فعلی ادامه یابد ذخیره کربن آلی خاک‌ها ثابت و با زمان تغییر نخواهد کرد و خاک‌ها با محیط اطراف خود در تعادل هستند.

کلیدواژه‌ها

ذخیره کربن آلی خاک؛ ارتفاع از سطح دریا؛ مدل Roth C؛ تغییر اقلیم؛ خاک‌های جنگلی

مراجع