پیش بینی شاخص های تاثیر گذاری حاشیه نشینی بر فقر مطالعه موردی: شهر مشهد

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 فروردین 1403

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.84545.1333

نویسندگان

حسن اعمی بنده قرائی^* ؛ جواد طاهری زاده اناری پور؛ احمد لطفی

استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

یکی از بزرگترین تحولات حاصل از روند انتقال جمعیتی، جابجایی جمعیت جهان از مناطق روستایی به مناطق شهری است که زمینه را برای افزایش حاشیه‌نشینی فراهم کرده است. واقعیتی که به عنوان عامل اساسی رشد شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته مورد توجه قرار گرفته است. امروزه رشد شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه، بیشتر از کشورهای توسعه یافته است. در کشور ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به دنبال آن، وقوع 8 سال جنگ تحمیلی، تغییراتی در شرایط ساختاری کشور رخ داده است و همین امر سبب رشد بی‌رویه شهرها و به نوبه آن، رشد حاشیه‌نشینی گردید و اقتصاد و اجتماع افراد را در این مناطق تحت تاثیر خود قرار داد. هدف از این پژوهش، پیش‌بینی شاخص‌های تاثیر‌گذاری حاشیه‌نشینی بر فقر در شهر مشهد است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده‌ها و اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی(پرسشنامه) استفاده شده است. جامع آماری این تحقیق شامل شهروندان است که براساس فرمول کوکران‌، 196 پرسشنامه در محلات حاشیه نشین شهر مشهد به صورت تصادفی توزیع و پخش شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات از آزمون توصیفی و استنباطی(همبستگی و رگرسیون چند متغیره) و مدل وایکور استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد که همبستگی قوی بین شاخص‌های فقر و حاشیه‌نشینی وجود دارد، اما شدت ارتباط در بین 4 شاخص اقتصادی با میزان (845/0)، اجتماعی با میزان(821)، زیست محیطی با میزان(562/0) و کالبدی با میزان(689/0) است. همچنین پیش بینی مدل برازش رگرسیونی نشان می‌دهد که شاخص‌های حاشیه نشینی 726‌/0 تاثیر گذاری بر متغیر وابسته(افزایش فقر) را در محلات حاشیه نشینی شهر مورد مطالعه را تبیین می‌کند.

کلیدواژه‌ها

حاشیه نشینی؛ اقتصادی؛ اجتماعی و کالبدی؛ محلات شهر مشهد