تحلیل طولی از چشم‌انداز درحال تغییرِ نگرش نسبت به برابری جنسیتی در ایران

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 فروردین 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2024.81264.1319

نویسندگان

میلاد بگی^{* 1}؛ آیدا قربانی²

¹استادیار جمعیت‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

²کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

تغییر نگرش افراد نسبت به جایگاه زنان در جامعه از پیش‌شرط‌های تحقق برابری جنسیتی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات در نگرش نسبت به برابری جنسیتی طی دو دهه اخیر و بین کوهورت‌های مختلف انجام شد. به این منظور با تکنیک تحلیل ثانویه اطلاعات 6701 نفر در سه موج پیمایش ارزش‌های جهانی طی دوره 1399-1379 تجزبه‌وتحلیل شد. جامعه آماری همه افراد بالای 15 سال بودند. نتایج نشان داد که نگرش افراد در گذر زمان بهبود داشته است اما این افزایش تنها در حوزه سیاست و آموزش است و نگرش به برابری جنسیتی در اشتغال ثابت بود. دلیل آن می‌تواند مدل خانواده مردنان‌آور ایرانی باشد که در آن اشتغال مردان برای بقای خانواده ضروری است. تفاوت‌های نسلی در نگرش به برابری جنسیتی مشهودتر است. کوهورت‌های جوان‌تر در همه شاخص‌ها نمرات بالاتری کسب کرده‌اند. تحصیلات دانشگاهی، سکولاریسم و ارزش‌های پساماتریالیستی تأثیری مثبت و اعتقادات مذهبی و ارزش‌های سنتی خانوادگی تأثیری منفی بر نگرش افراد داشتند. برای دسترسی به برابری جنسیتی نیاز است تا اهمیت حضور زنان در سیاست و اشتغال در سطوح خُرد و کلان درک شود. در این راه نقش دولت کلیدی است زیرا بایستی شرایط حضور زنان در بازار کار را فراهم و حضور آنان در پست‌های سیاسی و مدیریتی رده بالا را تسهیل کند.

کلیدواژه‌ها

برابری جنسیتی؛ ارزش‌های خانوادگی؛ پسامادی‌گرایی؛ تفاوت‌های نسلی؛ تحلیل طولی

مراجع