ارزیابی اثر پایه بر میزان مقاومت برخی ارقام پیوندی گلابی به عامل بیماری آتشک

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 فروردین 1403   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2024.83573.1277

نویسندگان

یحیی سلاح‌ورزی^* ؛ جواد صمیمی رباط¹؛ علی تهرانی فر²؛ ناصر بیک زاده³

¹1. دانشجوی دکتری،گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه علوم باغبانی، دانشگاه فردوسی مشهد

³مشهد-مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

باکتری عامل بیماری آتشک (Erwinia amylovora) یکی از بزرگترین چالش‌ها در تولید میوه‌ گلابی است و فقدان روش‌های کنترل موثر، بر نیاز به ارقام مقاوم به این بیماری تاکید می‌کند. بنابراین، آزمایشات تعیین سطوح حساسیت برای ایجاد برنامه‌های اصلاح نژادی که مقاومت در برابر این بیماری را تضمین ‌کند، ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر پایه بر میزان مقاومت ارقام گلابی پیوندی به بیماری آتشک و بررسی اثر انتقال مقاومت یا حساسیت به بیماری از پایه‌های مقاوم به ارقام گلابی با سنجش سیستم USDA در باغات گلابی آستان قدس‌ رضوی و باغات نیشابور با دو رقم گلابی (درگزی وکوشیا) پیوند شده بر روی دو پایه (درگزی و پیردوارف) اجرا شد، و مقیاس گاردنر نیز بر روی نهال‌های یکساله در گلخانه بررسی شد، همچنین مجموع قندهای سوربیتول ، ساکارز و pH عصاره برگی در روزهای 0 تا 18 پس از آلودگی طی چهار مرحله اندازه‌گیری شد. با القا باکتری مقدار قندها از روز 6 تا 12 پس از آلودگی در رقم و پایه کوشیا/ پیردوارف از 30 به 20 میلی‌گرم ولی در رقم و پایه کوشیا/درگزی از 35 به 25 میلی‌گرم و در دو رقم و پایه درگزی/درگزی و درگزی/پیردوارف ثابت ماند. در مورد pH هم، در نهال‌ها با رقم کوشیا پیوند شده روی پایه درگزی نیز این روند مشاهده شد. به این ترتیب pH در روزهای 0، 3، 6 و 12 به ترتیب برابر 5/5، 5/6، 3/5 و 2/5 اندازه‌گیری شد. این در حالی است که در بافت برگ‌های ارقام و پایه‌های درگزی/پیردوارف و درگزی/درگزی این روند تقریبا ثابت بود. نتایج نشان داد که پایه درگزی تا حدودی اثر مقاومت خود را بر روی رقم حساس کوشیا گذاشت، به‌طوری که میزان مقاومت رقم و پایه کوشیا/درگزی بیشتر از میزان مقاومت رقم و پایه کوشیا/پیردوارف بود. بطورکلی طبق نتایج بدست آمده احتمال می‌رود که پایه مقاوم، مقاومت به بیماری آتشک را تا حدودی به ارقام حساس منتقل نموده است. بنابراین در برنامـه بـه‌زراعی گلابـی بـه‌منظور مقاومت به بیماری آتشک می‌توان از پایه مقاوم به بیماری آتشک استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

بیماری آتشک؛ پایه؛ رقم؛ سیستمUSDA؛ مقیاس گاردنر

مراجع