| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,005 |
| تعداد مقالات | 20,901 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,037,250 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,021,204 |
بررسی تأثیر تکاملی الحاق و تعلیم فطری نفوس ناقصهٔ اطفال مؤمنان در عالم برزخ از منظر آیات و روایات | ||
| جستارهایی در فلسفه و کلام | ||
| دوره 56، شماره 1 - شماره پیاپی 112، شهریور 1403، صفحه 53-74 اصل مقاله (494 K) | ||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/epk.2024.82152.1239 | ||
| نویسنده | ||
| حسین خالقی پور* | ||
| دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| ازجمله مسائل چالش‌برانگیز در معاد، موضوع سرنوشت نفوس ناقصهٔ اطفال در عوالم برزخ و قیامت است. در این میان، اطفالی که والدین مؤمن دارند، سرنوشتی متفاوت نسبت به دیگر اطفال خواهند داشت. بنابر ادلهٔ قرآنی و روایی، اطفال مؤمنان دارای بقا و حیات اخروی‌اند و از منظر فلسفهٔ صدرایی نیز این نفوس با نیل به مقام تجرد خیالی، بقا دارند و می‌توانند به تکامل خود برسند؛ ولی به‌دلیل آنکه نفوس اطفال از کمالات نفسانی بی‌بهره و اصطلاحاً ناقص است، نیاز به تکامل دارد تا برای زندگی در عوالم مجرد آماده شود. براساس آیات و روایات، عامل تکامل این نفوس، الحاق و تعلیم است؛ نفس کودک نابالغ یا توسط اولیای الهی، به‌خصوص حضرت زهرا(س) که دارای مقام نفس کلی است آموزش و تعلیم می‌بیند تا آنچه را در دنیا نیاموخته است تعلیم ببیند یا الحاق کودک به والدین یا بستگانش اتفاق می‌افتد که آن نیز مرتبط با بحث تعلیم است. حاصل این نوشتار با روش توصیفی‌تحلیلی و کتابخانه‌ای بیان‌کنندهٔ این است که این تعلیم و تربیت، چه توسط والدین و چه اولیای الهی، ذیل فطرت اطفال که بر آن آفریده شده‌اند، انجام می‌شود و استعداد‌ها و ویژگی‌های انسان در این تعلیمات شکوفا می‌شود. روش این تربیت نیز به‌صورت رمز و اشاره و در شکل حروف مفرد و القای معانی است. این تعلیم، اکتسابی نیست؛ بلکه علمی حضوری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نفوس ناقصه؛ اطفال؛ قوهٔ خیال؛ الحاق؛ تعلیم | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، 1380.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی. التوحید. به‌تحقیق سیدهاشم حسینی طهرانی. قم: موسسة النشر الاسلامی، 1357.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال. قم: دار الشریف الرضی، چاپ‌دوم، 1406ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی. کتاب من لایحضره الفقیه. به‌تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ‌دوم، 1413ق.
ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله. الإشارات و التنبیهات. قم: البلاغه، 1358.
ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله. المبدأ و المعاد. تهران: موسسهٔ مطالعات اسلامی، 1363.
ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله. رسائل ابن‌سینا. استانبول: دانشکدهٔ ادبیات استانبول، 1953م.
ابن‌عبدالبر، یوسف‌بن‌عبدالله. الاستیعاب فی معرفة الأصحاب. به‌تحقیق علی‌محمد بجاوی. بیروت: دار الجیل، 1412ق.
امامی جمعه، سیدمهدی، منصوره سادات وداد. تکامل اخروی در چشم‌انداز صدرایی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران، چاپ‌اول، 1396.
جوادى آملى، عبدالله. تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم. تنظیم و ویرایش علی اسلامی، قم: اسراء، چاپ‌سوم، 1387.
حسن‌زاده آملی، حسن. شرح فص حکمه عصمتیه فی کلمه فاطمیه. تهران: الف، لام، میم، چاپ‌اول، 1390.
حقى برسوى، اسماعیل‌بن‌مصطفى. تفسیر روح البیان. بیروت: دار الفکر، چاپ‌اول، بی‌تا.
حویزى، عبدعلى‌بن‌جمعه. تفسیر نور الثقلین. به‌تصحیح هاشم رسولی. قم: اسماعیلیان، چاپ‌چهارم، 1415ق.
خادمی، عین‌الله، مرتضی حامدی. «تقسیم نفوس اخروی و سعادت یا شقاوت آن‌ها در فلسفه سهروردی». انسان‌پژوهی دینی، س7، ش23 (1389): 71-96.
خادمی، عین‌الله، مرتضی حامدی. «لذت و الم اخروی در فلسفهٔ سینوی». آینه معرفت، (دانشگاه شهید بهشتی)، س9، ش28 (1390): 1-27.
رحیم‌پور، فروغ‌السادات، فاطمه زارع. «مقایسهٔ دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا پیرامون ارتباط عقل فعال با نفوس بعد از مرگ بدن»، مجلهٔ دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد، س7، ش24 و 25 (1391): 33-50.
سهروردی، یحیی‌بن‌حبش. مجموعه مصنفات. به‌تصحیح و مقدمهٔ هانری کربن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1380.
شاهملکی، مجتبی. سرنوشت ارواح در برزخ؛ پژوهشی قرآنی، روایی و کلامی. قم: مؤسسهٔ بوستان کتاب، 1392.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ‌سوم، 1981م.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم. الشواهد الربوبیة، ترجمه جواد مصلح. تهران: سروش، چاپ‌هفتم، 1392.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم. المبدأ و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفهٔ ایران، چاپ‌اول، 1354.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم. تفسیر القرآن الکریم (صدرا)، به‌تصحیح محمد خواجوى، قم: بیدار، چاپ‌دوم، 1366.
طباطبایی، محمدحسین. اصول فلسفه و روش رئالیسم. با مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری. تهران: صدرا، 1390.
طباطبایی، محمدحسین. ترجمهٔ تفسیر المیزان. ترجمهٔ محمدباقر موسوی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ‌پنجم، 1374.
طبرسى، فضل‌بن‌حسن. ترجمهٔ تفسیر مجمع البیان. ترجمهٔ حسین نورى همدانى، تهران: فراهانى، چاپ‌اول، بی‌تا.
طبری، محمدبن‌جریر. جامع البیان فى تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفة، چاپ‌اول، 1412ق.
فیض کاشانی، ملامحسن. تفسیر الصافی. قم: الهادی، چاپ‌دوم، 1416ق.
قرشی بنابی، علی‌اکبر. قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ‌ششم، 1371.
قمی، علی‌بن‌ابراهیم. تفسیر القمی. به‌تحقیق و تصحیح طیّب موسوی جزائری، قم: دار الکتاب، چاپ‌سوم، 1404ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب. الکافی. به‌تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ‌چهارم، 1407ق.
کهریزی، زهرا، عباسعلی منصوری، مجتبی بیگلری. «فرجام نفوس ناقصه از منظر آیات و روایات». معرفت کلامی، س11، ش2 (1399): 89-106.
مجلسی، محمدباقربن‌محمدتقی. بحار الانوار. قم: الوفاء، 1403ق.
مسعودی، شیخ محمدفاضل. اسرار الفاطمیّه. قم: زائر، 1378.
مطهری، مرتضی. توحید. تهران: صدرا، 1396.
مطهری، مرتضی. فطرت. تهران: صدرا، 1381.
مطهری، مرتضی. مجموعه آثار. تهران: صدرا، 1389.
مکارم شیرازى، ناصر. تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة، چاپ‌دهم، 1371.
منصوری، عباسعلی، زهرا کهریزی، «فرجام نفوس ناقصه از دیدگاه فارابی». فلسفه، س47، ش2 (1398): 189-210. https://doi.org/10.22059/jop.2020.75979
مولایی، عزت‌الله. مع الرکب الحسینی من المدینة الی المدینة. قم: مثلیة الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیة، 1379ق.
وحید خراسانی، حسین. حلقه وصل رسالت و امامت: برگرفته از بیانات حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی. قم: مدرسهٔ امام باقرالعلوم(ع)، چاپ‌اول، 1391. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 528 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |
||