درباره نام گرسیوز و افراسیاب در فارسی و پهلوی

دانش و خرد حماسی

مقاله 6، دوره 1، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 99-112   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jmels.2024.84616.1010

نویسنده

احمدرضا قائم مقامی^*

دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران

چکیده

دربارۀ بیشتر نام‌های خاص شاهنامه در کتاب‌ها و مقالات و مدخل‌های دانشنامه‌ها می‌توان مطالب متعدد یافت. اصل بسیاری از این نام‌ها را می‌دانیم، ولی همیشه معلوم نیست، یا محققان پیشین به درستی معلوم نکرده‌اند، که این اصل‌ها به چه طریق و طی چه تحولاتی به منابع عربی و فارسی، مخصوصاً شاهنامه، رسیده‌اند. گرسیوز و افراسیاب از این نام‌ها هستند که گرچه اصلشان در اوستا معروف است، آشکار نیست که چرا به این شکل در شاهنامه به کار رفته‌اند. در این مقاله کوشش نویسنده این بوده که صورت‌های مختلف این دو نام را در متون پهلوی و فارسی و عربی جمع و تحلیل کند و علت تحولّات آوایی آن دو را بررسی نماید تا در نهایت معلوم شود که چرا نام‌های گرسیوز و افراسیاب به این دو صورت به شاهنامه رسیده‌اند.

کلیدواژه‌ها

شاهنامه؛ نام‌شناسی؛ ریشه‌شناسی؛ گرسیوز؛ افراسیاب

مراجع