فراخوانی شخصیت «میثم تمار» در شعر معاصر عربی (نمونه موردی: شعر حسن آل حطیط العاملی و جاسم الصحیح)

زبان و ادبیات عربی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اردیبهشت 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.2024.82234.1265

نویسندگان

رسول خمر¹؛ سید مهدی نوری کیذقانی^{* 2}؛ عباس گنجعلی³؛ حسین شمس آبادی⁴

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

²دانشگاه حکیم سبزواری

³دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری

⁴دانشیار گروه عربی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

چکیده

چکیده
در ادبیات معاصر شاعران، ادیبان و هنرمندان، در آثار ادبی خود اعم از شعر، داستان، نمایشنامه و غیره به نماد توجه ویژه‌ای نشان داده‌اند. یکی از جلوه‌های نمادگرایی فراخوانی شخصیت‌های مختلف تاریخی، مذهبی، اسطوره‌ای و... در شعر معاصر عربی است. شاعر معاصر –برخلاف مورخان- از دریچۀ داده‌های تاریخی و پیوند منطقی میان آن‌ها به تاریخ نمی‌نگرد، بلکه از تجربیات خود و با توجه به شرایط کنونی جامعه خود به شخصیت‌های تاریخی ابعادی را می-افزاید و بدین‌وسیله معناها و دلالت‌های پویایی را که می‌خواهد به ذهن خواننده می‌رساند. یکی از شخصیت‌های که در شعر برخی شاعران معاصر حضوری پرمعنا دارد، صحابی پیامبر و یار باوفای امام علی (ع) میثم تمار است. در مقاله حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی چگونگی فراخوانی این شخصیت در شعر دو تن از شاعران معاصر عرب یعنی «جاسم الصحیح» از عربستان و «حسن آل حطیط العاملی» از لبنان مورد واکاوی قرار گرفته است. ازآنجاکه بر روی فراخوانی شخصیت میثم تمار در شعر معاصر عربی تاکنون پژوهشی انجام نگرفته است، بررسی و تحقیق درباره این موضوع، مهم و ضروری می‌نماید. یافته‌های بحث نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی میثم چون حق مداری، حق‌گویی، صراحت سخن، پایداری در برابر ستمگران و رسواسازی آن‌ها باعث شده دو شاعر مذکور با حس تجربۀ مشترک، شخصیت وی را محور قصاید خود قرار دهند. این دو شاعر با همزادپنداری خود و میثم به فراخوانی او در شعر خود پرداخته‌اند و سعی کرده‌اند مشکلات و نابسامانی‌های سیاسی و فرهنگی جامعه و تجارب، دغدغه‌ها و اندیشه‌های اصلاحی خویش از ورای شخصیت میثم به خواننده منتقل کنند.

کلیدواژه‌ها

شعر معاصر عربی؛ فراخوانی شخصیت؛ میثم تمار؛ حسن آل حطیط العاملی؛ جاسم الصحیح

مراجع