بررسی اثر پایه های مختلف بر شاخص های ریخت شناسی، فیتوشیمیایی و مولکولی میوه پرتقال تامسون ناول در زمان بلوغ تجاری

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1403   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2024.86813.1326

نویسندگان

فاطمه احمدی^{* 1}؛ محمد مهدی شریفانی¹؛ امیر موسوی²؛ نگین اخلاقی امیری³؛ مصطفی خوشحال سرمست¹؛ خلیل زینلی نژاد⁴

¹گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

²گروه پژوهشی زیست فناوری مولکولی گیاهی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران.

³بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری، ایران.

⁴گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

چکیده

کیفیت بیرونی و درونی مرکبات از قبیل رنگ، شکل و طعم موجب افزایش سود اقتصادی می گردد. قدرت رشدی پایه نیز سبب تغییرات کمی و کیفی و عامل موثر بر زمان بلوغ تجاری میوه می باشد که برای باغداران و تولیدکنندگان حائز اهمیت است. با توجه به ویژگی های میوه در درختان پیوندی، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات سه پایه مختلف مرکبات بر برخی صفات ریخت شناسی، فیتوشیمیایی و مولکولی میوه پرتقال تامسون ناول صورت گرفت. این تحقیق در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات باغبانی قائم شهر، مازندران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با درختان یکنواخت و 10 ساله پرتقال تامسون ناول پیوند شده روی سه پایه پونسیروس، سیترنج و سیتروملو در چهار تکرار انجام شد. نمونه ها در اواخر مهر ماه جمع آوری شده و به منظور ادامه تحقیقات به آزمایشگاه تحقیقاتی گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان منتقل گردیدند. اندازه گیری روی صفات ریخت شناسی، ویژگی های کیفی و ترکیبات فنلی میوه و نیز بیان نسبی ژن ساکارزفسفات سنتاز صورت گرفت. نتایج نشان داد که صفات طول، قطر، نسبت طول به قطر، وزن و چگالی میوه پرتقال تامسون ناول در زمان بلوغ تجاری میوه روی پایه پونسیروس نسبت به دو پایه دیگر میزان بیشتری داشت. در حالی که میزان ویتامین ث در پایه سیتروملو بالاتر بود. بیشترین میزان اسیدیته و EC متعلق به پایه پونسیروس و کمترین میزان آن متعلق به پایه سیترنج بود. میزان قندکل و مواد جامد محلول در پایه پاکوتاه پونسیروس بالاتر از سایر پایه ها مشاهده شد در حالی که کمترین میزان آن ها در پایه پابلند سیتروملو ثبت گردید. اسیدیته قابل تیتراسیون و بیان نسبی ژن CitSPS1 در پایه سیترنج نسبت به دو پایه دیگر بالاترین مقدار بود. بیشترین میزان فنل کل، فلاونوئیدکل و درصد فعالیت آنتی اکسیدانی در پایه پونسیروس وجود داشت. قدرت رشدی پایه های مختلف مرکبات سبب شد که درختان پاکوتاه نسبت به درختان پابلند، میزان انباشت شاخص های فیتوشیمیایی بالاتری داشته باشند. به طور کلی پایه پونسیروس به دلیل بلوغ تجاری زودرس میوه از توان مناسبی برای تازه خوری برخوردار گردید.

کلیدواژه‌ها

ابعاد؛ بلوغ تجاری؛ پایه؛ ژن ساکارز فسفات سنتاز؛ فنل

مراجع