بهینه‌سازی محیط کشت و ترکیب ماده تنظیم کننده رشد در افزایش راندمان تولید گیاهچه در ریزازدیادی گردو

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اردیبهشت 1403   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2024.86286.1318

نویسندگان

مرضیه قربانی^{* 1}؛ خسرو پرویزی²؛ محمد یزدان دوست³؛ داراب حسنی⁴

¹کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان

²دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

³استادیار پژوهشی واحد تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش

⁴استاد مهندسی کشاورزی پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری گروه به نژادی ژنتیک موسسه تحقیقات علوم باغبانی

چکیده

این تحقیق به منظور بهینه سازی دستورالعمل کشت بافت گردو و تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب ماده تنظیم کننده رشدی در ریزازدیادی گردو، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اجرا شد. جوانه‌های جانبی و انتهایی گردو رقم چندلر، از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺳﺎل ﺟﺎری، برداشت شده و پس از مراحل سترون‌سازی در شرایط استریل داخل محیط کشت ﭘﺎﻳﻪ DKW حاوی 2 میلی‌گرم بر لیتر ماده تنظیم کننده رشد ﺑﻨﺰﻳﻞآدﻧﻴﻦ و مقدار یک‌صدم میلی‌گرم بر لیتر ماده تنظیم کننده رشد ایندول بوتریک اسید، یک گرم بر لیتر پلی وینیل پیرولیدین و 2 گرم ذغال فعال کشت شدند. پس از مرحله استقرار که با تورم و سرسبزی جوانه‌ها و عدم وجود هر نوع علائم نکروزه و رنگ‌پریدگی آن‌ها همراه بود، به منظور پرآوری، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. بدین منظور از محیط کشت DKW حاوی ماده تنظیم کننده رشد گیاهی بنزیل آمینو پورین در پنج سطح با غلظت‌های 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر در ترکیب با 01/0 میلی‌گرم در لیتر بوتیریک اسید به عنوان فاکتور اول و پنج سطح مختلف آدنین سولفات (0، 20 و 40، 60 و 80 میلی‌گرم بر لیتر) به عنوان فاکتور دوم، مورد استفاده قرار گرفت. پس از دو ماه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ صفات وزن گیاهچه، طول ساقه نورسته، تعداد برگ، تعداد جوانه و تعداد برگچه در هر گیاهچه، در محیط کشت‌های مختلف مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، دو ماده تنظیم کننده رشد گیاهی بنزیل آمینو پورین و آدنین سولفات اثر بسیار معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد بر صفات مورد بررسی نشان دادند. متناسب با افزایش غلظت در هر دو ماده تنظیم‌کننده رشد، میزان پرآوری و رشد گیاهچه‌ها افزایش پیدا کرد. به طوریکه در محیط کشت‌های حاوی 2 میلی‌گرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین و 80 میلی‌گرم بر لیتر آدنین سولفات در مقایسه با سایر غلظت‌ها، اثرات مثبت قابل توجهی در کلیه صفات مورد بررسی ایجاد گردید.

کلیدواژه‌ها

کشت بافت؛ پرآوری؛ صفات رشد؛ مواد تنظیم کننده رشد گیاهی

مراجع