| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,028 |
| تعداد مقالات | 21,110 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,470,904 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,350,961 |
تحلیل فقهی و حقوقی از منتفی‌شدن هدف از انعقاد قرارداد | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 2، دوره 56، شماره 1 - شماره پیاپی 136، خرداد 1403، صفحه 37-64 اصل مقاله (959.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2023.80302.1509 | ||
| نویسندگان | ||
| سید حسین تهامی1؛ سید محمد مهدی قبولی درافشان* 2؛ سعید محسنی2؛ اعظم انصاری3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 3استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| قانون مدنی، مقررۀ خاصی در خصوص «منتفی‌شدن هدف از انعقاد قرارداد» ندارد و منابع فقهی نیز صریحاً به این موضوع نپرداخته‌اند. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی در پی بررسی موضوع یادشده ازنظرِگاه فقهی و حقوقی و پاسخ‌گویی به این سؤال است که آیا می‌توان نظریه‌ای عمومی در خصوص تأثیر منتفی‌شدن هدف از انعقاد قرارداد، اصطیاد کرد؟ نتایج حاکی از این است که در فقه در ضمن برخی عقود معین؛ مانند اجاره، مساقات و... مصادیقی وجود دارد که با تحلیل آن می‌توان ادعا کرد مصادیق مزبور، هریک مصداقی است از «منتفی‌شدن هدف از انعقاد قرارداد» و ازآنجاکه مصادیق مزبور خصوصیتی ندارند، درخورِ تعمیم است و می‌توان آن را در قالب نظریۀ «منتفی‌شدن هدف از انعقاد قرارداد» تحلیل کرد. براساس نظریۀ یادشده، در خصوص تأثیر منتفی‌شدن هدف از انعقاد قرارداد، ضمانت اجرای انفساخ و ایجاد حق فسخ در چهارچوب و شرایط خاص ارائه‌شدنی است. البته در اِعمال حق فسخ، خسارت طرف مقابل نیز باید جبران شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هدف اساسی قرارداد؛ منتفی‌شدن موضوع قرارداد؛ منتفی‌شدن هدف قرارداد؛ جهت معامله | ||
| مراجع | ||
|
اصفهانی، ابوالحسن. وسیلة النجاة. قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. چاپ‌اول، 1422ق.
اصفهانی، محمدحسین. الإجارة. قم: دفتر انتشارات‌اسلامی. چاپ‌دوم، 1409ق.
امامی، سیدحسن. حقوق مدنی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه. 1376.
انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین. کتاب المکاسب. قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. چاپ‌اول، 1415ق.
بجنوردی، حسن. القواعد الفقهیة. قم: الهادی. چاپ‌اول، 1419ق.
بحرالعلوم، محمدبن‌محمدتقی. بلغة الفقیه. تهران: مکتبة الصادق. چاپ‌چهارم، 1403ق.
تهامی، سیدحسین و دیگران. «تحلیل حقوقی و اقتصادی تأثیر بیماری‌های پاندمیک بر اجرای تعهدات قراردادی»، دو فصلنامۀ دانشنامۀ حقوق اقتصادی. دورۀ25، ش2، بهار و تابستان 1401، 1تا42. https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.75835.1162
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانۀ گنج دانش. چاپ‌سی‌ودوم، 1399.
حکیم، محسن. مستمسک العروة الوثقی. قم: دار التفسیر. چاپ‌اول، 1416ق.
خمینی، روح‌اللّه. تحریر الوسیلة. قم: دار العلم. چاپ‌اول، بی‌تا.
خویی، ابوالقاسم. المستند فی شرح العروة الوثقی؛ الإجارة. بی‌جا: بی‌نا. بی‌تا.
خویی، ابوالقاسم. مصباح الفقاهة. بی‌جا: بی‌نا. بی‌تا.
خویی، ابوالقاسم. منهاج الصالحین. قم: مدینة العلم. چاپ بیست‌وهشتم، 1410ق.
خویی، ابوالقاسم. موسوعة الإمام الخوئی. قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی. چاپ‌اول، 1418ق.
خویی، محمدتقی. الشروط او الإلتزامات التبعیة فی العقود. بیروت: دار المؤرخ العربی. چاپ‌اول، 1414ق.
دارائی، محمدهادی. «مطالعۀ تطبیقی معاذیر اجرای قرارداد در حقوق انگلیس، آمریکا و ایران»، مطالعات حقوق تطبیقی. دورۀ6، ش1، بهار و تابستان1394، 107تا150. https://doi.org/10.22059/JCL.2015.54405
رشتی، حبیب‌الله‌بن‌محمدعلی. کتاب الإجارة. بی‌جا: بی‌نا. 1311ق.
زین‌الدین، محمدامین. کلمة التقوی. قم: سیدجواد وداعی. چاپ‌سوم، 1413ق.
سیستانی، علی. منهاج الصالحین. قم: دفتر حضرت‌آیت‌الله سیستانی. چاپ‌پنجم، 1417ق.
سیفی مازندرانی، علی‌اکبر. دلیل تحریر الوسیلة؛ الوقف. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. چاپ‌اول، 1430ق.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی. مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. چاپ‌اول، 1413ق.
شهیدی، مهدی. تشکیل قرارداد‌ها و تعهدات. تهران: مجد. چاپ‌دهم، 1393.
شیرزادخانی، مرتضی. تأثیر سبب و جهت در اعمال حقوقی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی اسدالله امامی، قم: دانشگاه قم، دانشکدۀ علوم انسانی، 1377.
صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر. جواهرالکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ‌هفتم، 1404ق.
صافی گلپایگانی، لطف‌الله. هدایة العباد. قم: دار القرآن الکریم. چاپ‌اول، 1416ق.
صدر، محمدباقر. البنک اللاربوی فی الإسلام. بیروت: دار التعارف. چاپ‌هفتم، 1401ق.
صفایی، سیدحسین. قواعد عمومی قرارداد‌ها. تهران: میزان. چاپ‌یازدهم، 1389.
طاهری، حبیب‌الله. حقوق مدنی. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ‌دوم، 1418ق.
طباطبایی، محمدکاظم. العروة الوثقی. بیروت: اعلمی. چاپ‌دوم، 1419ق.
طوسی، محمدبن‌حسن. المبسوط فی فقه الإمامیه. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاءالآثار الجعفریة. چاپ‌سوم، 1378ق.
علامه حلی، حسن‌بن‌یوسف. مختلف الشیعة فی احکام الشریعة. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ‌دوم، 1413ق.
علامه‌حلی، حسن‌بن‌یوسف. قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات‌اسلامی. چاپ‌اول، 1413ق.
غفاری فارسانی، بهنام. «منتفی‌شدن جهت معامله و اثر آن بر روابط قراردادی مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا»، مطالعات حقوق خصوصی. ش13، بهار1389، 219تا238.
فاضل لنکرانی، محمد. تفصیل الشریعة؛ المضاربة، الشرکة، المزارعة، المساقاة، الدین و... . قم: مرکز فقه ائمهٔ اطهار. چاپ‌اول، 1425ق.
فیاض، محمد اسحاق. منهاج الصالحین. بی‌جا: بی‌نا. بی‌تا.
قبولی درافشان، سیدمحمدمهدی؛ سعید محسنی. نظریۀ عمومی بطلان در قرارداد‌ها. تهران: جنگل. چاپ‌اول، 1391.
گلپایگانی، محمدرضا. هدایة العباد. قم: دار القرآن الکریم. چاپ‌اول، 1413ق.
مامقانی، محمدحسن‌بن‌عبداللّه. غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب. قم: مجمع الذخائر الإسلامیة. چاپ‌اول، 1316ق.
محقق حلی، جعفربن‌حسن. شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: اسماعیلیان. چاپ‌دوم، 1408ق.
محقق داماد، سیدمصطفی. قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. چاپ‌دوازدهم، 1406ق.
محقق داماد، سیدمصطفی. نظریهٔ عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. چاپ‌پنجم، 1395.
محقق کرکی، علی‌بن‌حسین. رسائل المحقق الکرکی. قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی. چاپ‌اول، 1419ق.
مسعودی تفرشی، بابک. جهت معامله، مقایسه آن با تئوری علت و نظریۀ خنثی‌شدن هدف، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، به راهنمایی حسنعلی درودیان، تهران: دانشگاه تهران، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، 1375.
مغنیه، محمدجواد. فقه الإمام الصادق علیه‌السلام. قم: انصاریان. چاپ‌دوم، 1421ق.
موسوی بجنوردی، محمد. قواعد فقهیه. بی‌جا: عروج. چاپ‌سوم، 1401ق.
میراحمدیان، نرگس. منتفی‌شدن جهت معامله و اثر آن بر روابط قراردادی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، به راهنمایی راضیه عبدالصمدی، اصفهان: دانشکدۀ حقوق و الهیات دانشگاه شهیداشرفی اصفهانی، 1397.
نائینی، محمدحسین. المکاسب و البیع. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ‌اول، 1413ق.
نائینی، محمدحسین. منیة الطالب فی حاشیة المکاسب. مقرر: نجفی خوانساری. تهران: المکتبة المحمدیة. چاپ‌اول، 1373ق.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. بحوث فی الفقه الزراعی. قم: مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع). چاپ‌اول، 1426ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,182 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 306 |
||