واکاوی تصمیم 2020 دادگاه ویژه لبنان در قضیه «عیاش و دیگران»

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 7، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، خرداد 1403، صفحه 145-160   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2024.74356.1296

نویسندگان

محمد ستایش پور^{* 1}؛ سعید مختاری²

¹استادیار حقوق بین الملل دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، جمهوری اسلامی ایران{نویسنده مسئول}

²دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

رأی دادگاه بین‌المللی ویژه لبنان که طی توافق کشور با شورای امنیت سازمان ملل متحد تأسیس شده است پس از انجام 15 سال دادرسی در 18 آگوست 2020 اعلام شد و بر اساس آن یک نفر از چهار متهم پرونده یعنی آقای سلیم جمیل عیاش محکوم شناخته شده و متعاقباً با رأی 11 دسامبر 2020 علیه وی مجازات تعیین گردید و سه نفر دیگر از متهمین از اتهامات وارده تبرئه شدند. در جستار حاضر به تأثیر فضای سیاسی لبنان و بازیگران منطقه‌ای در متن رأی و لوایح دادستانی اشاره شده و رأی مجازات آقای عیاش از منظر اصول حقوق بین‌المللی کیفری تحلیل شده است و این نتیجه حاصل گردیده که با وجود فشار جو سیاسی برای ارتباط دادن پرونده ترور به حزب‌الله لبنان و دولت سوریه چه در تأسیس دادگاه ویژه و تعیین صلاحیت‌های آن و چه در روند دادرسی‌ها، این دادگاه نتوانست به شواهد محکم و مستدلی در این خصوص دست یابد و متهم مرتکبِ این واقعه را تحت عنوان مسئولیت کیفری فردی محکوم دانسته و علیه وی مجازات تعیین کرده است.

کلیدواژه‌ها

ترور؛ رفیق حریری؛ سلیم جمیل عیاش؛ مقابله با بی-کیفرمانی

مراجع

Aghaei Janatmakan, Hossein (2009). “Special Tribunal For Lebanon; A Different
Perspective in International Criminal Law”, Journal of Law Quarterly, vol. 32, no. 2, pp.
23-44. (in Persian)
Beigzadeh, Ebrahim & Mirzadeh, Mona (2016). “Terrorism as an International Crime:
Special Tribunal for Lebanon’s Approach to Definition of International Terrorism”,
Pazhouheshhaye Hoghooghe Jaza va Jormshenasi, vol. 3, no. 6, pp. 5-36. (in Persian)
Salehi, Muhammad Khalil & Khosrowshah, Hasan (2018). “Trials in Absentia at the
Special Tribunal for Lebanon on the Basis of the International Human Rights”, Criminal
Law Doctrines, vol. 14, no. 14, pp. 119-144. (in Persian)
Ambos, Kai (2011). “Judicial Creativity at the Special Tribunal for Lebanon: Is There a
Crime of Terrorism under International Law?", Leiden Journal of International Law, vol.
24, pp. 655-675.
Jurdi, Nidal Nabil (2007). “The Subject-Matter Jurisdiction of the Special Tribunal for
Lebanon”, Journal of International Criminal Justice, vol. 5, pp. 1125-1138.
Marieke, Wierda; Nassar, Habib and Maalouf Lynn (2007). “Early Reflections on Local
Perceptions, Legitimacy and Legacy of the Special Tribunal for Lebanon”, Journal of
International Criminal Justice, vol. 5, pp. 1065-1081.
Saul, Ben (2011). “Legislating from a Radical Hague: The United Nations Special Tribunal
for Lebanon Invents an International Crime of Transnational Terrorism”, Leiden Journal of
International Law, vol. 24, pp. 677-700.
Sloane, Robert (2007). "The Expressive Capacity of International Punishment: The Limits
of The National Law Analogy and The Potential of International Criminal Law", 43
Stanford Journal of International Law 39.
Wetzel, Jan Erik and Mitri, Yvonne (2008). “The Special Tribunal for Lebanon: A Court
“Off the Shelf” for a Divided Country”, The Law and Practice of International Courts and
Tribunals, vol. 7, pp. 81–114.
Assize Court of Beirut (2015). Decision No. 54 (extract), 28 January.
Assize Court of North Lebanon (2017). Decision No. 170 (extract), 12 April.
Court of Cassation of Lebanon (2016). Chamber 7, Decision No. 52 (extract), 11 February.

STL (2020). Prosecution Oral Sentencing Submissions, 10 November.
STL (2020). STL-11-01/S/TC, Prosecutor v. Ayyash, F3845, Prosecution Submissions on
Sentence, 1 September.
STL (2020). STL-11-01/S/TC, Prosecutor v. Ayyash, F3850, Ayyash Defence Observations
on Sentence, 25 September.
STL (2020). STL-11-01/S/TC, The Prosecutor v. Salim Jamil Ayyash, F3855, Sentencing
Judgment, 11 December.
STL (2020). STL-11-01/T/TC, Prosecutor v. Ayyash, Merhi, Oneissi and Sabra, F3839,
Judgment, 18 August.
UN (2007). S/PV.5685, Security Council, 5685th meeting on the Situation in the Middle
East, 30 May.
https://www.stl-tsl.org/en