تحلیل مکانی و زمانی زمین لرزه های ایران

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2024.87246.1470

نویسنده

حمید گنجائیان^*

دانشگاه تهران

چکیده

موقعیت زمین‌ساختی ایران سبب شده است تا این کشور پتانسیل لرزه‌خیزی بالایی داشته باشد. با توجه به اینکه زمین‌لرزه با خسارات جانی و مالی زیادی همراه است و مطالعه در این زمینه دارای اهمیت بالایی است، در این پژوهش به تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های رخ داده در ایران پرداخته شده است. این پژوهش بر مبنای روش‌های کمی می‌باشد. مهم‌ترین داده‌های پژوهش، لایه رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM، لایه رقومی گسل‌های ایران و همچنین اطلاعات مربوط به کانون زمین‌‌لرزه‌های ثبت شده در ایران در طی سال‌های 1286 تا 1402 (1907 تا 2023) می‌باشد که از سایت USGS تهیه شده است. مهم‌ترین ابزارهای پژوهش ArcGIS و SPSS بوده است. با توجه به اهداف مورد نظر، در این پژوهش ابتدا به آنالیز مکانی و سپس آنالیز زمانی زمین‌لرزه‌های رخ داده پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله، در طی دوره زمانی مورد مطالعه، 7139 زمین‌لرزه با بزرگای بیش از 3 ریشتر در ایران ثبت شده است که 12 زمین‌لرزه بیش از 7 ریشتر بزرگا داشته‌اند (بر این اساس حدودا هر 10 سال یک بار شاهد یک زمین‌لرزه بیش از 7 ریشتری در ایران بوده‌‌ایم). نتایج آنالیز مکانی و تحلیل فضایی زمین‌لرزه-های رخ داده نشان داده است که از نظر کمی و تعداد کانون‌های زمین‌لرزه، مناطق جنوب غربی کشور دارای بیش‌ترین پتانسیل لرزه‌خیزی هستند ولی از نظر زمین‌لرزه‌های با بزرگای بالای 7 ریشتر، مناطق شرقی و شمال غربی کشور دارای پتانسیل بالاتری هستند..

کلیدواژه‌ها

زمین‌لرزه؛ گسل؛ آنالیز مکانی؛ آنالیز زمانی

مراجع