تغییرات مکانی و زمانی اقلیم گردشگری استان اردبیل با استفاده از دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و پیش‌بینی آن با استفاده از معادله رگرسیون چندمتغیره

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 12، دوره 22، شماره 1 - شماره پیاپی 46، فروردین 1403

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.86844.1396

نویسندگان

توحید احمدزاده¹؛ پرویز رضائی^{* 2}؛ یوسف زین العابدین عموقین³

¹دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، واحدرشت، دانشگاه آزاداسلامی، رشت، ایران

²دانشیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا،دانشگاه آزاداسلامی واحدرشت

³دانشیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

آب و هوا یکی از عوامل محیطی است که نقش مهمی در فعالیت‌های انسانی از جمله گردشگری ایفا می‌کند. از اینرو در این پژوهش شرایط اقلیمی انسانی-زیست هواشناختی استان اردبیل با استفاده از دمای معادل فیزیولوژیک (PET) بر اساس بیلان انرژی بدن-جو و رگرسیون چند متغیره بررسی شده است. دادههای مورد نیاز از سازمان هواشناسی کشور برای 8 ایستگاه همدید به مدت 30 سال (1991 تا 2020) دریافت گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که از 9 طبقه اقلیمی شاخص PET، فقط 5 طبقه خیلی سرد، سرد، نسبتا خنک، خنک و آسایش در این ناحیه وجود داشته و 4 طبقه نسبتا گرم، گرم، داغ و خیلی داغ در این استان وجود ندارد. در همین راستا مشخص شد که شرایط خیلی سرد بر کل مساحت این استان در 5 ماه فصل سرد سال یعنی ژانویه، فوریه، مارس، نوامبر و دسامبر حکمفرما بوده و توزیع مکانی این شرایط کاملا یکنواخت است. این مهم در فصل تابستان نسبتا ناهمگن بوده و تنوع شرایط اقلیمی این ناحیه در فصل گرم سال نیز بیشتر است. بطور کلی در ماه‌های ژوئن، ژولای و آگوست شرایط ایده‌آل در بخش‌هایی از این استان حاکم بوده است. در این راستا مهم‌ترین عامل کنترل کننده شرایط اقلیم آسایش از بین طول، عرض و ارتفاع نیز ارتفاع تعیین شد بطوریکه بین ارتفاع و مقدار شاخص PET رابطه معکوس قوی در 12 ماه سال بر قرار بوده و در سطح معنی‌داری α=0.05 و α=0.01 به اثبات رسید.در این مدل متغیر ارتفاع با متغیر دمای معادل فیزیولوژیک (PET) رابطه معکوس داشته و با افزایش ارتفاع از مقدار آن کاسته می‌شود. این مهم در مورد دو متغیر طول و عرض جغرافیایی هم صدق می‌کند اما تاثیر طول جغرافیایی کمتر از عرض جغرافیایی بوده و تاثیر هر دو آنها از متغیر ارتفاع نیز کمتر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

بیوکلیماتیک انسانی؛ دمای معادل فیزیولوژیک (PET)؛ آسایش؛ رگرسیون چندگانه؛ استان اردبیل

مراجع