بررسی تأثیر چهار روش آبیاری بر میزان خسارت علف‌های‌هرز، کنه تارتن دو لکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) و بیماری سوختگی باکتریایی در لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1403، صفحه 113-127   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2024.86323.1078

نویسندگان

سید محسن سیدی^{* 1}؛ مصطفی گودرزی²؛ صدیقه اشتری³؛ مریم حاتم آبادی فراهانی³؛ ابوالقاسم سرلک¹

¹بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

²بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

³بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر چهار روش آبیاری بر میزان خسارت علف‌های‌هرز، کنه تارتن دو لکه­‌ای و بیماری سوختگی باکتریایی در لوبیا چیتی پژوهشی در دو سال 1401 و 1402 در پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین اجرا گردید. علی رغم اجرا در یک مزرعه با شرایط یکنواخت برای سهولت اجرا به‌صورت چند مکان (ناحیه­‌ای) در قالب طرح بلوک­‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در قسمت مکان روش آبیاری در چهار سطح (آبیاری بارانی به‌صورت کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک، بارانی نیوفیت، رین فلت و قطره‌­ای) قرار گرفت و ارقام لوبیاچیتی با سه تیپ رشدی مختلف در این مکان­‌ها به‌صورت تصادفی کشت گردیدند. اثر نوع آبیاری بر میزان تراکم و زیست‌توده کل علف­‌های­‌هرز و نیز شدت هجوم آفت کنه دو لکه­‌ای و بیماری سوختگی باکتریایی (بلایت) معنی‌دار شد. بیشترین میزان تراکم و زیست‌توده علف­‌های­‌هرز به‌ترتیب در روش‌­های آبیاری نیوفیت و بارانی کلاسیک و بیشترین بیماری سوختگی باکتریایی در روش آبیاری بارانی کلاسیک مشاهده شد. ولی بیشترین میزان خسارت کنه دو لکه­ای در همین روش آبیاری (قطره‌­ای) مشاهده شد و کمترین میزان این صفت نیز در روش آبیاری رین فلت وجود داشت. بیشترین مقدار عملکرد دانه (6/293 گرم در مترمربع) به‌روش آبیاری قطره‌­ای تعلق داشت و کمترین میزان این ویژگی (4/225 گرم در مترمربع) در تیمار آبیاری بارانی کلاسیک مشاهده شد. به‌طور کلی، نتایج آزمایش نشان داد که روش آبیاری قطره‌­ای باعث افزایش عملکرد دانه نسبت به دیگر روش‌­های آبیاری شد. همچنین، حضور علف‌­های‌­هرز و خسارت بیماری سوختگی باکتری در روش آبیاری قطره‌­ای کاهش یافتند.

کلیدواژه‌ها

آبیاری؛ علف‌هرز؛ عملکرد دانه؛ کنه دو لکه‌ای؛ لوبیا

مراجع

Akhavan, A., Bahar, M., Askarian, H., Lak, M.R., Nazemi, A., & Zamani, Z. (2013). Bean common bacterial blight: Pathogen epiphytic life and effect of irrigation practices. Springer Plus, 2, 1-9. https://doi.org/10.1186/2193-1801-2-41

Ashtari, S., Yosefi, M., & Douri, H. (2020). Evaluation of bean genotypes resistance to Two-spotted spider mite, Tssm, Tetranychus urticae Koch under field and greenhouse conditions. Journal of Applied Research in Plant Protection, 9(2), 15-30. (In Persian with English Abstract)

Behdad, E. (2002). Important plant pests of Iran. Yadboud Publications, Iran. (In Persian)

Dorri, H.R., Ghanbari, A.A., Lak, M.R., & Banijamali, M. (2008). Bean guide. Water consumption management. Agricultural Research, Education and Extension Organization, Iran. (In Persian with English Abstract)

Fan, Z., An, T., Wu, K., Zhou, F., Zi, S., Yang, Y., Xue, G., & Wu, B. (2016). Effects of intercropping of maize and potato on sloping land on the water balance and surface runoff. Agriculture, Water Management, 166, 9–16. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2015.12.006

Gorji, A., Afsharasl, M., Dashtizadeh, R., & Tesbandi, M. (2017). Effectiveness of modern irrigation systems in energy consumption - Case study: Abarkoh city, Yazd. The Third National conference on Water Management in the Field. Karaj: Soil and Water Research Institute, Iran. (In Persian)

Goodarzi, M., & Hedayatipour, A. (2019). Water consumption management. Agricultural Research, Education and Extension Organization. (In Persian)

Hoseinian, S., Khaledian, M., & Moatamed, M. (2016). Drip and sprinkler irrigation systems evaluation according to economic indicators of water productivity in Southern France. Journal of Water Research in Agriculture, 30(2), 215-226. (In Persian with English Abstract) https://doi.org/10.22092/jwra.2016.106645

Jafari, A., Soltani, H., Rezvani, S.M., & Ghadami Firouzabadi, A. (2017). Economic evaluation and comparison of sprinkler and drip irrigation systems in potato cultivation in Hamedan province. Journal of Water Research in Agriculture, 31(2), 195-205. (In Persian with English summary). https://doi.org/10.22092/jwra.2017.113163

Lak, M.R. (2019). Methods for assessing the resistance of bean cultivars and elites to its important pests and diseases. Agricultural Research, Education and Extension Organization. (In Persian)

Majnoun Hosseini, N. (2008). Agronomy and production of legume. Jihad Daneshgahi Press. Tehran, Iran. (In Persian)

Motaghi Shahpar, M., Barari, M., Zand, E., Seyedi, S.M., & Azadbakht, A. (2017). Investigating yield, yield components and competition index of some bean genotypes with weeds. Pajouheshnameh, 9(2), 58-71. (In Persian with English Abstract)

Saeidi, Z. (2020). Screening of 55 pinto bean lines for resistance to the two spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Persian Journal Acarology, 9(3), 291-299. https://doi.org/10.22073/pja.v9i3.60788

Safarzadeh, S., Saremi, M., Farshid, A., & Dehghani, M. (2021). Investigation yield, yield components and water efficiency of wheat in three systems: surface, sprinkler and strip drip irrigation. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 15(1), 87-97. (In Persian with English Abstract)

Seyedan, M., & Ghadami Firouzabadi, A. (2020). Comparison of water consumption efficiency in drip tape and classical sprinkler irrigation systems in potato crop in Hamedan province. Potato Applied Sciences, 3(1), 17-24. (In Persian with English Abstract)

Smith, C. (2005). Plant resistance to arthropods, molecular and conventional approaches. 423 pp. Springer Publisher. https://doi.org/10.1007/1-4020-3702-3

Soleimani Pour, A., Bagheri, A., & Vaseghi, E. (2011). Economic evaluation of irrigation methods on yield of potato varieties in Isfahan province. Agricultural Economics Research, 3(9), 143-164. (In Persian with English Abstract)

Tabatabaei, N., Gheisari, M., Abedi Koupaei, J., & Amiri, Z. (2017). Comparison of yield of fodder corn under tape and classical sprinkler irrigation management. The 5^th National Conference on Management of Irrigation and Drainage Networks and the 3^rd National Irrigation and Drainage Congress of Iran. Ahvaz, Iran. (In Persian)

Webster, D.M., Temple, S.R., & Galvez, G.E. (1983). Expression of resistance to Xanthomonas campestris pv. Phaseoli in Phaseolus vulgaris under tropical conditions. Plant Disease, 67(4), 394-396. https://doi.org/10.1094/pd-67-394

Yousefi, M., & Dorri, H. (2012). Evaluation the resistance mechanisms of 36 genotype of chitti beans to spider mites in field and greenhouse conditions. Agricultural Research, Education and Extension Organization. (In Persian)