عوامل موثر بر قصد خرید شکلات توسط مصرف کنندگان

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 خرداد 1403

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2024.84285.1218

نویسندگان

مهکامه خواموشی یزدی^{* 1}؛ علیرضا کرباسی²

¹گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی انگیزه‌ها و نگرش‌های انتخاب شکلات و تأثیر آن‌ها بر قصدخرید شکلات توسط مصرف‌کنندگان انجام شده-است. همچنین به دنبال ارائه راهبردهای بازاریابی و برنامه‌های عملیاتی برای شرکت‌های تولیدکننده شکلات به منظور بهبود جنبه‌های مختلف از جمله مواد اولیه، قیمت‌گذاری، بسته‌بندی، توزیع و فروش است زیرا توانایی رقابت مؤثر مستلزم ارائه محصولات جدید منطبق با نیازها و ترجیحات مصرف‌کنندگان، اجرای سیاست‌های قیمت‌گذاری انعطاف‌پذیر، طراحی کمپین‌های تبلیغاتی و در نهایت برنامه‌ریزی برای رفع نیازهای توزیع مشتریان است. در این تحقیق اثر متغیرهای سلامتی، خلق و خو، کنترل‌وزن، گرایش به شکلات، ‌حسی، بسته‌بندی، قیمت و اعتماد به برند بر قصد خرید شکلات با بهره‌گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق اعضای جامعه دانشگاه فردوسی مشهد بوده‌است که یکی از بزرگترین پردیس‌های یکپارچه و متمرکز کشور است که افراد زیادی از شهرهای مختلف در این دانشگاه مشغول به کار و تحصیل هستند. همین‌طور با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 300 نفر در نظر گرفته شد و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس در سال 1402 نمونه ها جمع‌آوری شده‌اند. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که از میان متغیرهای سلامتی، خلق و خو، کنترل وزن و حسی، تنها متغیر خلق و خو بر گرایش به شکلات اثرمثبت و معناداری دارد. همچنین متغیرهای اعتماد به برند، بسته‌بندی و قیمت بر قصد خرید شکلات اثر مثبت، مستقیم و معناداری داشته اند و گرایش به شکلات بر متغیر قصد خرید شکلات اثر مثبت دارد ولی معنادار نمی باشد. متغیرهای خلق و خو و بسته‌بندی با تفاوت بسیار زیاد مورد تایید قرار گرفته‌اند که این مطلب نشان می‌دهد این دو عامل از نظر مصرف‌کننده بسیار با اهمیت هستند. به طوری که روحیه مصرف‌کنندگان می‌تواند تاثیر بسزایی در مصرف شکلات داشته باشد. علاوه بر این، بسته‌بندی جذاب توانایی جلب توجه مصرف‌کنندگان و انتقال اطلاعات مهم در مورد محصول از جمله طعم، مواد تشکیل دهنده و ارزش غذایی را دارد. همچنین مصرف کنندگان بیشتر محصولات شکلاتی را از برندهای مورد اعتماد خود خریداری می کنند، بنابراین در این مورد معمولاً برندهای معروف و معتبر دارای مزیت هستند و حساسیت قیمت در گروه‌های مختلف مصرف کننده متفاوت است و تخفیف‌ها، تبلیغات و استراتژی‌های قیمت‌گذاری رقابتی نیز می‌توانند بر قصد مصرف‌کنندگان برای خرید شکلات تأثیر بگذارند. این عوامل اغلب به هم مرتبط هستند و اهمیت آن ها ممکن است بسته به ترجیحات فردی، جمعیت شناسی و روند بازار متفاوت باشد. با توجه به اینکه تولید و مصرف شکلات در ایران از محصولات پرطرفدار در بازار مصرف است، این چارچوب نظری می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای مطالعات آتی رفتار مصرف‌کننده در صنعت شکلات‌سازی باشد. بنابراین توصیه می‌شود شرکت‌های فعال در صنعت ‌شکلات بر توسعه محصول، افزایش اعتماد به برند، بهبود بسته‌بندی، قیمت‌گذاری مناسب، بازاریابی و تبلیغات جذاب، تحقیقات مستمر‌بازار، پشتیبانی فعال از مشتریان و توجه به تنوع جمعیتی مصرف‌کنندگان تمرکز داشته باشند. این امر آن ها را قادر می‌سازد تا محصولات خود را با موفقیت بازاریابی کنند، بازار را به طور مؤثر مدیریت کنند و به فروش خوبی دست یابند و حضوری قوی در بازارهای داخلی و بین‌المللی ایجاد کنند.

کلیدواژه‌ها

انگیزه انتخاب؛ قصد خرید؛ مدل معادلات ساختاری؛ نگرش نسبت به شکلات