تأثیر عمق دفن، مدت و دمای نگهداری ریزوم‌های بیدگیاه (Elymus repens (L.) Gould.) بر بقا و رشد آنها

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 8، دوره 38، شماره 1 - شماره پیاپی 63، فروردین 1403، صفحه 93-103   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2024.84932.1163

نویسندگان

طاهره اسمعیل زاده کنعانی^{* 1}؛ حمیدرضا محمددوست چمن آباد¹؛ سیده مریم مظفری²

¹گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

²گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی،ایران

چکیده

اندام‌های ذخیره­ای و تکثیر شونده زیرزمینی در بسیاری از گونه‌های علف هرز چندساله مزیت‌های رقابتی قابل‌توجهی به آنها می­دهد که احتمال تبدیل شدن به علف­های هرز موفق یا مهاجم را افزایش می­دهد. بنابراین، برای توسعه روش­های کنترل کارآمد در برابر این گونه علف­های هرز، لازم است شناخت و آگاهی کافی از خصوصیات آنها داشته باشیم. به‌منظور بررسی تأثیر عمق دفن، مدت و دمای نگهداری ریزم­های بیدگیاه بر بقا و خصوصیات جوانه­زنی آنها دو آزمایش جداگانه در سال 1400 در آزمایشگاه علوم علف­های هرز دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. در آزمایش اول تأثیر مدت و دمای نگهداری بر بقای ریزوم بیدگیاه به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح‌ کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل طول ریزوم (3، 6 و 12 سانتی‌متر)، دمای نگهداری (10، 20 و 40 درجه مثبت) و مدت زمان نگهداری در هر دما (7، 14 و 30 روز) بود. در آزمایش دوم تأثیر عمق دفن بر بقای اندام های رویشی بیدگیاه به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. در این آزمایش تیمارها شامل طول ریزوم (3، 6 و 12 سانتی‌متر) و عمق دفن آنها (5، 10 و 20 سانتی‌متر) بود. نتایج نشان داد که اثر مدت و دمای نگهداری بر بقای ریزوم­های بیدگیاه، تعداد گیاهچه ظاهر شده، وزن خشک، تعداد ریزوم­های جدید و طول آنها معنی­دار بود. با افزایش دمای نگهداری سرعت زوال ریزوم­ها بطور چشمگیری افزایش یافت و هرچه اندازه ریزوم کوچک‌تر بود تأثیر افزایش دما بر زوال آن بیشتر بود. به‌طوری‌که قرار دادن ریزوم­ها در معرض دماهای بالا (40 درجه سانتی‌گراد) در هر سه مدت نگهداری (7، 14 و 30 روز) منجر به از بین رفتن کامل آنها شد. تعداد گیاهچه ظاهر شده، وزن تر، تعداد و طول ریزوم­های جدید تحت تأثیر طول ریزوم و عمق دفن قرار گرفت. صرف نظر از اندازه ریزوم، افزایش عمق دفن همه صفات مورد مطالعه را تا 85 درصد کاهش داد. افزایش عمق دفن، بقای ریزوم بیدگیاه را تحت تأثیر قرار داد و اندام­هایی که کوچک بودند شانس کمتری برای ظهور در اعماق پایین­تر را داشتند.

کلیدواژه‌ها

بقاء علف‌های هرز؛ تکثیر رویشی؛ مدیریت علف‌های هرز

مراجع

1. Anderson, J.V., Horvath, D.P., Chao, W.S., & Foley, M.E. (2010). Bud dormancy in perennial plants: A mechanism for survival. In Dormancy and Resistance in Harsh Environments; Lubzens, E., Cerda, J., Clark, M., Eds., Springer: Berlin/Heidelberg, Germany, pp. 69–90.
2. Brandsaeter, L.O., Fogelfors, H., Fykse, H., Graglia, E., Jensen, R.K., Melander, B., Salonen, J., &Vanhala, P. (2010). Seasonal restrictions of bud growth on roots of Cirsium arvense and Sonchus arvensis and rhizomes of Elymus repens. Weed Research, 50(2), 102–109.
3. Carrere, P., da Pontes, L.S., Andueza, D., Louault, F., Rosseel, D., Taini, E., Pons, B., Toillon, S., & Soussana, J. (2010). Changes in the nutritive value of pasture grasses during their cycle of development. Fourrages, 201(1), 27–35.
4. Chadha, A., Florentine, S.K., Dhileepan, K., & Turville, C. (2022). Effect of rhizome fragment length and burial depth on the emergence of a tropical invasive weed Cyperus aromaticus (Navua Sedge). Journal Plants, 11(23), 3331.
5. Chicouene, D. (2007). Mechanical destruction of weeds. A Review Agronomy for Sustainable Agriculture, 27(1), 19–27.
6. Dalbato, A.L., Alfredsson, T., Karlsson, L.M., & Andersson, L. (2014). Effect of rhizome fragment length and burial depth on emergence of Tussilago farfara. Weed Research, 54(4), 347–355.
7. Hakansson, S. (1969). Experiments with Agropyron repens (L.) Beauv. VII: Temperature and light efects on development and growth. Lantbrukshogskolans Annaler, 35(1), 953–987.
8. Karimi, H. (2006). Weed plants of Iran. Publications of the Academic Publishing Center.
9. Lemieux, C., Cloutier, D.C., & Leroux, G.D. (1993). Distribution and survival of quackgrass (Elytrigia repens) rhizome buds. Weed Science, 41(4), 600-606.
10. Lotjonen, T., & Salonen, J. (2016). Intensifying bare fallow strategies to control Elymus repens in organic soils. Agriculture Food Sciences, 25(3), 153–163.
11. McGovern, R.J., McSorley, R. (2002). Reduction of Landscape pathogens in Florida by soil solarization. Plant Disease, 86(12), 7-120.
12. McWhorter, C.G. (1972). Factors affecting johnsongrass rhizome production and germination. Weed Science, 20(1), 41-45.
13. Mohammaddoust Chamanabad, H.R.) 2018). An introduction to the scientific and practical principles of weed control. Academic Jihad Publishing Organization - Ardabil Academic Jihad.
14. Najafi, H., Baghestani, M.A., & Zand, E. (2009). Biology and management of Iranian weeds. Publications of the country's herbal research institute.
15. Omezine, A.E., & Harzallah, F.S. (2011). Resumption and growth of Cynodon dactylon rhizome fragments. Weed Science, 17(3), 215-227. https://doi.org/1046/j.1365-3180.2003.00324.x
16. Palmer, J., & Sagar, G.R. (1963). Agropyron repens (L.) Beauv. (Triticum repens, Elytrigia repens (L.) Nevski). Journal Ecology, 51(3), 783–794.
17. Pullman, G.S., DeVay, J.E., & Garber, R.H. (1981). Soil solarization and thermal death: a logarithmic relationship between time and temperature four soil borne plant pathogens. Phytopathology, 71(9), 959-964.
18. Rao, V.S. (2000). Principles of weed science (2nd ed.) Science publishers. USA.
19. Rashed Mohassel, M.H., Rahimian, H., & Bannayan, M. (2006). Applied weed science. Publications of Academic Jihad of Mashhad.
20. Ringselle, B., Prieto-Ruiz, I., Andersson, L., Aronsson, H., & Bergkvist, G. (2017). Elymus repens biomass allocation and acquisition as affected by light and nutrient supply and companion crop competition. Annals of Botany, 119(3), 477–485.
21. Ringselle, B., De Cauwer, B., Salonen, J., & Soukup, J. (2020). A Review of non-chemical management of Couch Grass (Elymus repens). Agronomy, 10(8), 1178.
22. Rubin, B., & Benjamin, A. (1984). Solar heating of the soil: invoivement of environmental factors in the weed control process. Weed Science, 32(1), 138-142.
23. Stoller, E.W., & Wax, L.M. (1973). Yellow nutsedge shoot emergence and tuber longevity. Weed Science, 21(1), 75-81.
24. Vengris, J. (1962). The effect of rhizome length and depth of planting on the mechanical and chemical control of quackgrass. Weed Science, 10(1), 71-74.
25. Wearingen, J.(2004). WeedUS: Database of Invasive Plants of Natural Areas in the U.S. (In progress). Information website: https://www.nps.gov/plants/alien