مسئولیت دولت‌ها در نقض حق حیات ارزیابی رویه دیوان اروپایی حقوق بشر

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 21، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، خرداد 1403، صفحه 515-539   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2024.82538.1392

نویسندگان

محمد آشوری¹؛ محمدصادق چاووشی^{* 2}؛ جعفر کوشا³

¹استاد گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران، نویسنده مسئول

³دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

حق حیات و اندیشه کرامت انسانی در پیدایش قواعد و نظام های جدید حقوقی نقش بسیار مهمی دارد. در پرتو همین اندیشه است که امروزه شاهد تکوین و تأسیس قواعد و نظام های جدید حقوقی مثل «نظام بین الملل حقوق بشر» و «حقوق بین الملل کیفری» هستیم. التزام به حق بر حیات، اقتضائاتی چون مسئولیت کیفری دولت ها را درپی خواهد داشت. رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر بر مبنای ماده 2 کنوانسیون و پروتکل‌های الحاقی حاوی این مطلب مهم است که حق حیات همه افراد می‌بایست به وسیله قانون مورد حمایت قرار گیرد و هیچ کسی نباید عمداً از حق حیات خود محروم شود؛ مگر به هنگام اجرای حکم دادگاه. لذا، فلسفه وجودی ماده 2 کنوانسیون تضمین حق حیات از هر طریق ممکن است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ماده 2 کنوانسیون نه تنها قتل عمدی را دربرمی‌گیرد، بلکه شرایطی را نیز شامل می‌شود که در آن اعمال زور موجب سلب حیات شود. بدین ترتیب، بر اساس رویه دیوان اروپایی حقوق بشر، کشتن فرد و ایجاد هرگونه خطر برای زندگی فرد از موارد نقض ماده 2 کنوانسیون و موجب مسئولیت کیفری دولت‌ها می‌شود.

کلیدواژه‌ها

حق حیات؛ دیوان اروپایی حقوق بشر؛ مسئولیت دولت ها؛ کرامت انسانی

مراجع

Ashouri , Mohammad ) 2014)؛ Criminal law Councilof Erope , First edition , Tehran.
Khorsandy Publication, [In Persian].
Aghaei Jannet Makan, Hossein (2008); The necessity of forming the World Court of
Human Rights, private rights thoughts, fifth year, number 13 [In Persian].
Bedau, Hugo Adam(1968). The Right to Life, The Monist, Vol. 52, Issue 4, 1. C. Judicial
rulings, documents and reports
Ehsani Motlaq, Mohammad Reza (2014); The right to life in monotheistic religions,
comparative theology, year six, number fourteen [In Persian].
Griffin, James(2008). On Human Rights. Oxford New York: Oxford University.
Halabi, Ali Asghar (2003); Man in Islam and Western Schools, second edition, Asatir
Publications [In Persian].
Harm Raduction Intematonal (2015).The Death Penalty for Drug Offences: Gatal erstew
2015 The Extrem Fringe of Global Drug Policy.
Jovan Arasteh, Hossein (2019). the right to life; Foundations, scope and accessories,
collection of articles on citizenship rights; Explorations and Challenges, first edition,
Tehran: Samit Publications [In Persian].
Mansouri Dehbid, Abdolreza et al. (2020), Analysis of the Ethical Basis of Judicial
Supervision in Criminal Proceedings, Ethical Research Quarterly, Year 11, Number 2 [In
Persian].
Marhouni, Mohsen and Raeisi, Leila (2021); The effect of the European Court of Human
Rights on how to limit fundamental rights and freedoms in the Iranian Constitution,
Scientific Quarterly of International Legal Research, Volume 14, Number 54 [In Persian].
Mohammadi alamouti, Hassan et al. (2016), the right to life and its deprivation from the
perspective of Islam and international human rights with an emphasis on suicide operations Islamic Religious Research, VOL 37, [In Persian].
Mustafizi, Serovnaz and Balvi, Mehdi (2016); The Right to Death in International Human
Rights Instruments, Treaty Legal Research, Volume 1, Number 1, [In Persian].
Qari Seyed Fatemi, Seyed Mohammad (2010); Human rights in the contemporary world,
book two, analytical essays on rights and freedoms, first edition, Tehran: Shahrdanesh [In
Persian].
Qari Seyyed Fatemi, Seyed Mohammad and Qobadi, Marzieh (2017); Examining the
relationship between terrorism and the right to life in the light of international judicial
practice, International Political Research Quarterly, No. 36 [In Persian].
Schabas, William (2010). The Abolition of the Death Penalty in International Law.
Cambridge University Press.
Tabatabai, Seyyed Ahmad (2012). The European Court of Human Rights: New Structure
and Jurisdictions, Legal Thoughts, Year 1, Number 5 [In Persian].
Taghrangar, Hassan (2018); The necessity of a historical approach to the death penalty for
drug trafficking, encyclopedia of criminal sciences, fourth book, experimental criminal
sciences, under the supervision of Ali Hossein Najafi Abrandabadi, Tehran: Mizan [In
Persian].
Vuxeh, Mohammad Reza (2003); The concept of positive obligations in the practice of the
European Court of Human Rights, Theology and Law Quarterly, No. 13 [In Persian].
William.A SCHABAS(2003). The Abolition of Capital Punistudent From an Intemnational
Law Perspective International Conference on Convergence of Criminal Systems, bridging
the gaps, The Hague, at: www. Isect. org papers / schabas.pdf.
CASE OF KRASTANOV v. BULGARIA
CASE OF OĞUR v. TURKEY
CASE OF ÜLKÜ EKİNCİ v. TURKEY
CASE OF BOSO v. ITALY
CASE OF GÜNGÖR v. TURKEY
CASE OF SALMAN v. TURKEY
CASE OF ÇİÇEK v. TURKEY
CASE OF IORGA v. MOLDOVA
CASE OF LYUBOV VASILYEVA v. RUSSIA
CASE OF HALFORD V. THE UNITED KINGDOM
CASE OF OBSERVER AND GUARDIAN V. THE UNITED KINGDOM
CASE OF DUDGEON V. THE UNITED KINGDOM
CASE OF MARCKX V. BELGIUM