تحلیل اقتصادی نظام دادرسی مدنی با تأکید بر رسیدگی فرجامی

دانشنامه حقوق اقتصادی

دوره 31، شماره 25، شهریور 1403، صفحه 22-36   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/economlaw.2024.86832.1351

نویسندگان

میترا شفیقی¹؛ سید محسن حسینی پویا^{* 2}؛ سید حمیدرضا موسوی پور³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

³گروه حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

چکیده

دانش اقتصاد از این توانایی برخوردار است که مانند برخی علوم دیگر، به‌ مثابه یکی‌ از رکن‌های‌ اساسی‌ در تفسیر و تشریح آیین‌ دادرسی‌ مدنی‌ و قواعد و ساختارهای آن به کار رود. در این بین، یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که هزینه-های ناشی از ثبت و طرح دعوا و هزینه‌های ناشی از اطاله دادرسی در زمره عوامل دخیل در تحلیل اقتصاد دادرسی است. علاوه بر این، مطالعه صورت گرفته نشان‌دهنده این است که مبانی منعکس در مکاتب شکل‌گرایی و واقع‌گرایی به نوعی توجیه‌کننده اقتصاد دادرسی و مراحل دادرسی از جمله رسیدگی فرجامی محسوب می‌گردد. هم‌چنین، بررسی آموزه‌های حقوق اقتصادی و ارتباط آن با آیین دادرسی حاکی از آن است که با توسل به معیارهای کارایی، رفتار معقول، پارتو؛ کالدور هینز و پانز -که هریک به نوعی مبین توجیه فعالیت‌های افراد است- می‌توان نظام دادرسی مدنی و از جمله طرق اعتراض به آرا به ویژه رسیدگی فرجامی را توجیه نمود. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای، از رهگذر مباحث نظری، به بررسی و تحلیل اقتصادی رسیدگی فرجامی به عنوان یکی از شیوه‌های بازنگری در آرای صادره از محاکم و هم‌چنین یکی از مباحث حایز اهمیت در آیین دادرسی مدنی پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

رسیدگی فرجامی؛ مکتب شکل‌گرایی؛ مکتب واقع‌گرایی؛ معیار کارایی؛ معیار رفتار معقول

مراجع