تحلیل اقتصادی نظام دادرسی مدنی با تأکید بر رسیدگی فرجامی

دانشنامه حقوق اقتصادی

دوره 31، شماره 25، شهریور 1403، صفحه 22-36   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/economlaw.2024.86832.1351

نویسندگان

میترا شفیقی¹؛ سید محسن حسینی پویا^{* 2}؛ سید حمیدرضا موسوی پور³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

³گروه حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

چکیده

دانش اقتصاد از این توانایی برخوردار است که مانند برخی علوم دیگر، به‌ مثابه یکی‌ از رکن‌های‌ اساسی‌ در تفسیر و تشریح آیین‌ دادرسی‌ مدنی‌ و قواعد و ساختارهای آن به کار رود. در این بین، یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که هزینه-های ناشی از ثبت و طرح دعوا و هزینه‌های ناشی از اطاله دادرسی در زمره عوامل دخیل در تحلیل اقتصاد دادرسی است. علاوه بر این، مطالعه صورت گرفته نشان‌دهنده این است که مبانی منعکس در مکاتب شکل‌گرایی و واقع‌گرایی به نوعی توجیه‌کننده اقتصاد دادرسی و مراحل دادرسی از جمله رسیدگی فرجامی محسوب می‌گردد. هم‌چنین، بررسی آموزه‌های حقوق اقتصادی و ارتباط آن با آیین دادرسی حاکی از آن است که با توسل به معیارهای کارایی، رفتار معقول، پارتو؛ کالدور هینز و پانز -که هریک به نوعی مبین توجیه فعالیت‌های افراد است- می‌توان نظام دادرسی مدنی و از جمله طرق اعتراض به آرا به ویژه رسیدگی فرجامی را توجیه نمود. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای، از رهگذر مباحث نظری، به بررسی و تحلیل اقتصادی رسیدگی فرجامی به عنوان یکی از شیوه‌های بازنگری در آرای صادره از محاکم و هم‌چنین یکی از مباحث حایز اهمیت در آیین دادرسی مدنی پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

رسیدگی فرجامی؛ مکتب شکل‌گرایی؛ مکتب واقع‌گرایی؛ معیار کارایی؛ معیار رفتار معقول

مراجع

 

[1] Abdipour Fard, Ebrahim,(2016). Legal Requirements Of Financing By Issuance Of Islamic Financial Instruments (Iranian Case Study), Uncitral Emergence Conference.

[2] Almasi, Nejad Ali, (2013). A study on the quality of the proceedings in the judicial process, scientific-research journal of judicial law perspectives of the University of Judicial Sciences, 17th year, number 58, Tehran. (in Persian)

[3] Ansari, Mehdi, (2012). Economic analysis of contract law, Javadane Publications (Jangal), first edition, Tehran. (in Persian)

[4] Bailey, Jean, (2017). Trust, notion and conditions, London : Oxford.

[5] Barker, Jean, (2019). Commercial Law, London : Oxford.

[6] Birmingham, Robert, (2017) Breach of contract, Damage measures, Economic Efficiency, 24 Rutgers L Rev, pp: 273-284.

[7] Brousseau, Eric and Glachant, Jean Michel, (2019). Contract Economics, renewal of Economics, pp: 3-26.

[8] Coase, Ronald, (1973). The nature of the firm, economica, new series, vo1/4, no16, pp: 386-405.

[9] Coase, Ronald, (2015). The problem of social cost, Journal of law and Economics, pp: 1-44.1960.

[10] Craswell, R, (1997). Freedom of contract: the coase lecture series, Chicago working paper in law and economics.

[11] Craswell, R, (2005). The incomplete contracts literature and Efficient precautions, 56, pp: 151-168.

[12] Dadgar, Yadullah; (2013). Basic components and dimensions of law and economics, Publications of the Economics Research Institute of Tarbiat Madras University and Noor Alam Publications, first edition, Tehran. (in Persian)

[13] Dehkhoda, Ali Akbar, (2015). Persian Dictionary, Digital format, University of Tehran publication. Tehran. (in Persian)

[14] Friedman, Daniel, (1989). The Efficient Breach fallacy, the Journal of legal studies, vol 18, No1, pp: 1-24.

[15] Hart, oliver and Moore, John, (1988). Incomplete contracts and Renegotiation, 56 Econometrica, pp: 755-785.

[16] Holmes, oliver,(2019). The path of the law, 10 Hrvard law.

[17] Jafari Langroodim, Mohammad Jafar, (2013). Legal Terminology, Ganj Danesh Publication, Tehran. (in Persian)

[18] Kronman, Antony,(1987). specific performance, the university of Chicago law Review, vol 45, No 2, pp: 351-382.

[19] Mohseni, Hassan, (2012). Administration of civil proceedings on the basis of cooperation and within the framework of the principles of proceedings, company of publishing, first edition, Tehran. (in Persian)

[20] Shams, Abdollah, (2014). Civil Procedure, Volume 2, 23 Edition, Derak Punbication. Tehran. (in Persian)

[21] Shaul, Stone, (2011). Economic Analysis of Laws, translation, Mohsen Esmaili, Islamic  Council Research Center Publications, first edition, Tehran.

[22] Vahedi, Ghodratollah, (2014). Civil Procedure, Volume 2. Mizan Publication. Tehran. (in Persian)