تأثیر کار سرد بر ریزساختار و بافت کریستالی یک ورق فولادی API 5L X70 در سطح و مقطع 45 درجه آن

مهندسی متالورژی و مواد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1403

نوع مقاله: علمی و پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jmme.2024.87104.1146

نویسندگان

سیدحسین حسینی مرتضوی¹؛ مصطفی میرجلیلی^{* 2}؛ محمد هادی موید³؛ غلامرضا ابراهیمی³؛ قاسم براتی دربند³

¹گروه مهندسی مواد و متالورژی، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده مهندسی، گروه مهندسی متالورژی و مواد

³گروه مهندسی مواد و متالورژی، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

در مطالعه حاضر، ترکیبی از روش‌های آنالیز طیف‌سنجی پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FESEM) و میکروسکوپ نوری برای بررسی تغییرات ریزساختار و بافت کریستالی فولاد خط لوله API 5L X70 به دنبال یک فرآیند کار سرد شدید که منجر به کاهش ضخامت 80 درصدی در نمونه شد، استفاده شد. تمام بررسی‌ها بر روی دو مقطع مختلف نمونه شامل سطح و مقطع شیبدار °45 نسبت به سطح انجام شد. در واقع، این دو مقطع به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که زاویه بین دو صفحه کریستالوگرافی مهم (100) و (110) را نشان دهند. تجزیه و تحلیل‌های FESEM و میکروسکوپ نوری نشان داد نمونه اولیه دارای ریزساختاری ریزدانه شامل فاز زمینه فریتی و فازهای ثانویه بینیت بالایی به همراه جزایر مارتنزیت/آستنیت باقیمانده با مورفولوژی نواری در بین آن بود. همچنین مورفولوژی ریزساختار اولیه شامل دانه‌های اکثرا هم‌محور بود که پس از اعمال کار سرد در اثر قرار گرفتن تحت فشار شدید به ریزساختاری با مورفولوژی دانه‌های کشیده شده در سطح نرمال و به خصوص در سطح با زاویه °45 تبدیل می‌شود. تجزیه و تحلیل تغییرات جهت‌گیری کریستالی توسط طیف‌سنجی پراش پرتو ایکس نشان داد چگالی صفحات کریستالوگرافی {100} در اثر کار سرد اعمالی در سطح کاهش یافته و به صورت هم‌زمان چگالی صفحات کریستالوگرافی {110} روی سطح افزایش می‌یابد. همچنین نتایج حاصل ثابت کرد صفحات کریستالوگرافی {100} بر روی نمونه از مقطع °45 جایگزین صفحات کریستالوگرافی {110} شدند.

کلیدواژه‌ها

فولاد X70؛ کار سرد؛ ریزساختار؛ بافت؛ مرزدانه