تحلیل فضایی تحقّق پذیری طرح ساماندهی فضاها و مراکز روستایی شهرستان مشهد

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 11، دوره 22، شماره 1 - شماره پیاپی 46، فروردین 1403

نوع مقاله: پژوهشی- مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.51430.0

نویسنده

مجیدرضا کاتبی^*

فردوسی مشهد

چکیده

    طرح ساماندهی فضاها و مراکز روستایی، به عنوان یکی از راهبردهای مناسب به منظور ایجاد بستری برای توسعه پایدار محیط و ساماندهی سلسله مراتبی خدمات وتأسیسات روستایی و توزیع بهینه جمعیت شناخته    می شود. هدف از انجام این پژوهش، ارزیـابی میزان  تحقّق پذیری طرح مذکور در سطح سکونتگاه های روستایی شهرستان مشهد بر اساس خدمات پیش بینی شده می باشد. لذا با توجه به اهمیّت این موضوع، تحقیق حاضر در سطح 42 روستای شهرستان که به صورت تصادفی در سه سطح مراکز مجموعه، حوزه وآبادیهای اقماری انتخاب شده اند، صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیّت، از نوع   توصیفی - تحلیلی است و آمار و اطلاعات آن از طریق روش های میدانی به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 24636 خانوار ساکن در روستاهای مورد مطالعه می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 375 پرسشنامه انتخاب گردید. همچنین ضریب اطمینان آلفای کرونباخ مؤلفه های جمعیتّی78/0، اقتصادی81/0و اجتماعی82/0، حاکی از مناسب بودن ابزار پژوهش بوده است. داده ها و اطلاعات بدست آمده به وسیله روش­های آماری در قالب نرم افزارهای SPSS و GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه(ANOVA)، میزان تحقق پذیری طرح ساماندهی فضاها و مراکز روستایی سطوح سه گانه روستاهای مورد مطالعه شهرستان مشهد، مورد واکاوی قرار گرفت . نتیجه حاکی از آن است، که مراکز حوزه شرایطی نسبتاً مناسب و نزدیک به مراکز مجموعه را داشته وتا حدّ زیادی قادر به  تأمین نیازهای خدماتی آبادیهای اقماری حوزه نفوذ خود  بوده و در بسیاری از موارد لزومی  به مراجعه اهالی روستاهای اقماری به مراکز مجموعه نمی باشد. به عبارت دیگر انتخاب مراکز حوزه بجا بوده وبا توجه به فاصله شان از شهرمی توانند تأمین کننده بخش زیادی از خدمات مورد نیاز آبادیهای حوزه نفوذ خود باشند.

 

مراجع