نقد ترجمه های معاصر آثار ژول ورن با تکیه بر تحلیل توزیعی آراء هریس

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1403

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2024.88381.1117

نویسندگان

فرناز ساسانی^{* 1}؛ صدیقه شرکت مقدم²؛ سپیده نواب زاده شفیعی³؛ محمد حسین فتحیان⁴

¹استادیار گروه زبان فرانسه- دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی- دانشگاه علامه طباطبائی -تهران-ایران

²دانشیارگروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران بائی

³استادیار گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

⁴دانشجو کارشناسی ارشد مترجمی فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

امروزه براساس فهرست منتشر شده توسط یونسکو، ژول ورن به عنوان یکی از پنج نگارنده پر ترجمۀ جهان رتبه بندی شده و نیز بیش از هر نویسندۀ‌ فرانسوی دیگری به زبان فارسی ترجمه شده است. ترجمۀ آثار او به‌دلیل شیوۀ نگارش وی در دوران مختلف، مترجمان زیادی را به خود جلب کرده است که می‌توان ازعنایت الله شکیباپور به عنوان مترجم آثار زیادی از این نویسنده به زبان فارسی نام برد. مهمترین ویژگی ترجمه‌های شکیباپور از آثار این نویسنده این است که مخاطبان به صورتی منسجم با نخستین آثار علمی– تخیلی جهان از خلال ترجمه‌های معاصر بدون هیچ گونه تلخیص و تغییری در مقایسه با ترجمه‌های قدیمی با متن کامل رمان‌های ژول ورن آشنا می‌شوند.

در این پژوهش سعی بر آن است تا با نگاه زبانشناسی ساختاری، نمونه‌هایی از ترجمه‌های آثار ژول ورن با تکیه بر تحلیل توزیعی زلیگ هریس مورد بررسی قرار گیرد. بدون شک روابط موجود میان واژه‌ها و ارتباط یک عنصر زبانی با سایر عناصر تشکیل دهندۀ زبان، نقش ویژه‌ای در ساخت معنا دارد. لذا کمترین جابجایی دراجزاء جمله در ترجمه می‌تواند تغییراتی در پیام در زبان مقصد ایجاد کند. در این راستا در این جستار واحد‌های معنایی را در ترجمة فارسی مورد مطالعه قرار می‌دهیم، تا فرایند ترجمه را با توجه به روابط بن‌مایه‌های زبانی تبیین کنیم. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد این عناصر بر اولویت‌های نقش‌مند مترجم و به لحاظ کمی و کیفی بر محصول زبانی که همان متن مقصد است تأثیر می‌گذارند.

کلیدواژه‌ها

"؛ ترجمه شناسی"؛ زبانشناسی ساختاری "؛ تحلیل توزیعی"؛ واحد معنایی"؛ ژول ورن"؛ ، "؛ عنایت الله شکیباپور"