بررسی تأثیر اسید هیومیک گوگرد‌دار و تراکم کاشت بر رشد و عملکرد ارقام لوبیای قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2024.85401.1074

نویسندگان

زینب جباری بادخور^{* 1}؛ علیرضا دادخواه²؛ رضا رضوانی³

¹فارغ التحصیل کارشناسی‌ارشد فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

²استاد، عضو هیئت علمی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

³دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امروزه استفاده بی‌رویه از کود‌های شیمیایی و اثرات سوء زیست محیطی ناشی از استفاده غیراصولی کودهای شیمیایی، امنیت غذایی و به تبع آن سلامت انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. به‌نظر می‌رسد که با استفاده از نهاده‌های طبیعی و اکولوژیک، ضمن افزایش عملکرد محصولات زراعی، می‌توان پایداری تولید و سلامت محیط زیست را در دراز مدت حفظ کرد. لذا این پژوهش در سال 1400 بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان بجنورد اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل: تراکم گیاهی در سه سطح 19، 25 و 40 بوته در متر مربع، اسید هیومیک گوگرد‌دار در سه سطح 0 (بدون اسید هیومیک)، 4 و 6 لیتر در هکتار و ارقام لوبیا قرمز (افق، دادفر و یاقوت) بود. بیشترین ارتفاع بوته مربوط به رقم یاقوت در تراکم 40 بوته به میزان 74/70 سانتی‌متر و کمترین ارتفاع بوته مربوط به رقم دادفر در هر سه تراکم بود. بین رقم‌های مورد بررسی، رقم یاقوت بالاترین تعداد دانه در غلاف را داشت. بیشترین میزان عملکرد دانه مربوط به برهمکنش ارقام یاقوت و افق با اسید هیومیک 6 لیتر در هکتار بود. در تیمار اسید هیومیک صفر، میزان کلروفیل کل رقم‌های یاقوت و افق، تحت تأثیر تراکم‌ قرار نگرفتند ولی با افزایش میزان اسیدهیومیک، میزان کلروفیل کل در هر سه رقم افزایش معنی‌داری داشت. بطور کلی بهترین رقم، رقم یاقوت و در مرحله بعدی، رقم افق، و در بین تراکم‌های مورد بررسی تراکم 40 بوته در متر مربع و در بین سطوح اسید هیومیک، مصرف 6 لیتر در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها

حبوبات؛ شاخص برداشت؛ عملکرد دانه؛ عملکرد بیولوژیک؛ کلروفیل

مراجع