تأثیر الگوی کاشت و کابرد کود نیتروژن بر عملکرد و شاخص‌های رقابت نخودزراعی (Cicer arietinum L.) و کینوا (Chenopodium quinoa Willd)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2024.86819.1083

نویسندگان

الهام رفتاری^{* 1}؛ علی نخ‌زری مقدم²؛ مهدی ملاشاهی²؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری³

¹دانشگاه گنبد کاووس

²استادیار دانشگاه گنبد کاووس گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس ایران

³دانشیار دانشگاه گنبد کاووس گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر الگوی کاشت و نیتروژن بر عملکرد و شاخص‌های رقابت نخودزراعی و کینوا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1400- 1399 اجرا گردید. عامل‌ الگوی کاشت در نه سطح شامل کشت خالص کینوا و نخودزراعی، کشت مخلوط جایگزین 33، 50 و 67 درصد کینوا به‌جای نخودزراعی، کشت مخلوط افزایش 33، 50، 67 و 100 کینوا به نخودزراعی و عامل نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف، مصرف 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود. نتایج نشان داد که حداکثر عملکرد دانه به تیمار کشت خالص نخودزراعی با 3529 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت که با تیمار 67 درصد نخودزراعی + 33 درصد کینوا اختلاف معنی‌داری نداشت. با افزایش مصرف نیتروژن، عملکرد کل افزایش یافت. کم‌ترین عملکرد معادل نخودزراعی مربوط به تیمار کشت خالص نخودزراعی و کشت مخلوط افزایش 33 درصد کینوا به نخودزراعی به‌ترتیب با 3529 و 3551 کیلوگرم در هکتار و بیش‌ترین آن مربوط به کشت خالص کینوا با 8876 کیلوگرم در هکتار بود. نسبت برابری زمین و ضریب نسبی تراکم در تمام تیمار‌های کشت مخلوط افزایشی و تیمار‍‌های کشت مخلوط جایگزین بالاتر از یک بود که نشان‌دهنده مطلوب بودن کشت مخلوط بود. کینوا در تیمارهای کشت مخلوط افزایشی و جایگزین گیاه غالب بود در نتیجه، علامت چیرگی کینوا با وجود مطلوب بودن عملکرد هر دو گیاه مثبت شد. در مجموع، تیمار کشت خالص نخود زراعی از نظر عملکرد دانه و تیمار کشت خالص کینوا از نظر عملکرد معادل نخودزراعی برتر از تیمارهای دیگر بودند.

کلیدواژه‌ها

عملکرد معادل؛ غالبیت؛ کشت مخلوط؛ نسبت برابری زمین

مراجع