طراحی مدل عوامل تشکیل‌دهنده مفهوم نشاط جامعه و مقایسه تطبیقی ایران با کشورهای خاورمیانه

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

دوره 21، شماره 2 - شماره پیاپی 48، شهریور 1403

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2024.87657.1502

نویسندگان

فریبا شعاری¹؛ عباسعلی قیومی^{* 2}؛ علی اکبر رضایی³؛ محمدسعید ذکایی⁴؛ ابراهیم اخلاصی⁵

¹دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت و برنامه ریزی امور فرهنگی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، ایران

²دانشیار گروه مدیریت فرهنگی دانشکده مدیریت، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استادیار و عضو هیات علمی گروه مدیریت فرهنگی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴استاد جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران، ایران

⁵دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران، ایران

چکیده

این تحقیق از نظر هدف توسعه ای- کاربردی بوده و در زمره تحقیقات آمیخته اکتشافی قرار می گیرد. در مرحله کیفی، از روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان و تکنیک تحلیل مضمون برای طراحی مدل استفاده گردید. مشارکت کنندگان در مصاحبه‌ها شامل 26 نفر از خبرگان بودند که با به صورت هدفمند و با روش گلوله برفی انتخاب شدند. در بخش کمی نیز با روش تحلیل عاملی تاییدی و نرم افزار Smart PLS به اعتبارسنجی مدل تحقیق پرداخته شد. بدین منظور با ابزار پرسشنامه از 384 نفر از شهروندان تهرانی که با روش تصادفی ساده انتخاب شدند، نظرخواهی گردید. براساس یافته‌های تحلیل مضمون، برای پدیده نشاط سه سطح خرد، میانی و کلان با 9 مولفه شناسایی شد. همچنین، یافته های بخش کمی نشان داد که مدل تحقیق و کلیه متغیرهای شناسایی شده مورد تایید هستند. ضمنا، مقادیر ضریب تعیین برای سطح خرد، میانی و کلان به ترتیب 624/0، 581/0 و 532/0 محاسبه گردید که مقادیری مطلوب هستند. این پژوهش با استفاده از گزارشات موجود بین المللی به بررسی تطبیقی میزان نشاط در ایران و کشورهای حوزه خاورمیانه پرداخته شد که یافته ها نشان داد سطح نشاط جامعه ایرانی چندان مطلوب نیست. نتایج تحقیق نشان داد که نشاط جامعه پدیده ای چندبعدی و پیچیده است که برای ارتقای آن در جامعه ایرانی باید مجموعه ای از عوامل در سطوح خرد، میانی و کلان درنظرگرفته شده و متناسب با آن ها برنامه ریزی های لازم به عمل آید.

کلیدواژه‌ها

نشاط جامعه؛ مطالعه تطبیقی؛ تحلیل مضمون

مراجع