بررسی کارایی فرمولاسیون‌های مختلف علف‌کش بیس‌پایریباک سدیم در کنترل علف‌های‌هرز برنج راتون در مقایسه با علف‌کش‌های رایج

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 38، شماره 2 - شماره پیاپی 64، تیر 1403، صفحه 183-195   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2024.85325.1166

نویسندگان

فرزین پورامیر^{* 1}؛ بیژن یعقوبی²

¹استادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

²استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

کنترل علف‌های‌هرز یکی از مهمترین مشکلات در پرورش برنج راتون می‌باشد. از این‌رو در این تحقیق، کارایی فرمولاسیون‌های مختلف علف‌کش بیس‌پایریباک سدیم در کنترل علف‌های‌هرز برنج در پرورش راتون مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش طی سال‌های زراعی 1397 و 1398 در استان‌های گیلان و مازندران اجرا شد. تیمارهای علف‌کشی مورد مطالعه عبارت بودند از؛ دوزهای 25، 38، 50 و 63 گرم در هکتار ماده مؤثره بیس‌پایریباک سدیم (چیف SC 10%)، دوزهای 31، 47 و 63 گرم در هکتار ماده مؤثره بیس‌پایریباک سدیم (وجین SC 12.5%)، 40 گرم در هکتار ماده مؤثره بیس‌پایریباک سدیم (کلین‌وید SC 40%)، 25 گرم در هکتار ماده مؤثره بیس‌پایریباک سدیم (نومینی SC 10%)، 1398 گرم در هکتار ماده مؤثره پروپانیل + بن‌سولفورون‌متیل (استمداکس DF 46.6%)،1150 گرم در هکتار ماده مؤثره بنتازون + ام‌ث‌پ‌آ (بازاگران SL 46%)، 45 گرم در هکتار ماده مؤثره تریافامون + اتوکسی سولفورون (کانسیل WG 30%) و شاهد آلوده به علف‌هرز. نتایج تحقیق نشان داد که مصرف علف‌کش بیس‌پایریباک سدیم تا 63 گرم ماده مؤثره در هکتار منجر به بروز علائم گیاه‌سوزی قابل مشاهده در برنج راتون نشد. در گیلان علف‌کش وجین (47 و 63 گرم ماده مؤثره در هکتار)، کلین‌وید و نومینی به‌ترتیب با 26، 20، 23 و 26 گرم در متر مربع دارای کمترین مقدار زیست‌توده سوروف (Echinochloa crus galli) بودند که در مقایسه با شاهد آلوده به علف‌هرز (91 گرم در متر مربع) به‌ترتیب 71، 78، 75 و 71 درصد کاهش داشتند. بالاترین کارایی در کنترل علف‌هرز جگن (Bolboschoenus planiculmis) نیز در همین چهار تیمار ثبت شد. بیشترین عملکرد شلتوک با 1683 کیلوگرم در هکتار در تیمار علف‌کشی کلین‌وید مشاهده شد که در مقایسه با شاهد آلوده به علف‌هرز (710 کیلوگرم در هکتار)، 37/2 برابر افزایش داشت. در مازندران دو علف‌کش استمداکس و بازاگران به‌ترتیب با 90 و 87 درصد، بیشترین کارایی را در کاهش زیست‌توده علف‌های‌هرز داشتند. این درحالی بود که بیشترین عملکرد شلتوک در تیمارهای علف‌کشی کلین‌وید و نومینی (به‌ترتیب با 2180 و 2210 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که علف‌کش بیس‌پایریباک‌ سدیم در عین حال که دارای کارایی مطلوبی در کنترل علف‌های‌هرز بود، اثرات گیاه‌سوزی قابل مشاهده‌ای نیز بر روی گیاه برنج نداشت که این امر منجر به افزایش عملکرد شلتوک در پرورش راتون شد. در بین فرمولاسیون‌های مختلف این علف‌کش، نومینی (25 گرم ماده مؤثره در هکتار) و کلین‌وید (40 گرم ماده مؤثره در هکتار) بالاترین کارایی را در کنترل علف‌های‌هرز و درنتیجه افزایش عملکرد شلتوک داشتند. از این‌رو، علف‌کش بیس‌پایریباک‌ سدیم را می‌توان به‌عنوان جایگزینی مناسب برای علف‌کش‌های قدیمی در پرورش برنج راتون مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

جگن؛ سوروف؛ شالیزار؛ علف‌کش

مراجع

1. Antralina, M., Istina, I.N., & Simarmata, T. (2015). Effect of difference weed control methods to yield of lowland rice in the SOBARI. Procedia Food Science, 3, 323-329. https://doi.org/10.1016/j.profoo.2015.01.035
2. Chauhan, B.S., & Johnson, D.E. (2011). Growth response of direct-seeded rice to oxadiazon and bispyribac-sodium in aerobic and saturated soils. Weed Science, 59, 119-122. https://doi.org/10.1614/WS-D-10-00075.1
3. Damalas, C.A., Dhima, K.V., & Eleftherohorinos, I.G. (2008). Morphological and physiological variation among species of the genus Echinochloa in Northern Greece. Weed Science, 56(3), 416-423. https://doi.org/10.1614/WS-07-168.1
4. Dillon, T.W., Scott, R.C., & Smith, K.L. (2004). Clincher post-flood for grass control in rice. Proceedings Southern Weed Science Society, 57, 285-300.
5. Hazrati, Z., Yaghoubi, B., Hosseini, P., & Chauhan, B.S. (2023). Herbicides for monochoria (Monochoria vaginalis) control in transplanted rice. Weed Technology. https://doi.org/10.1017/wet.2023.50
6. Jabran, K., Farooq, M., Hussain, M., Khan, M.B., Shahid, M., & Dong-Jin, L. (2012). Efficient weeds control with penoxsulam application ensures higher productivity and economic returns of direct seeded rice. International Journal of Agriculture and Biology, 14(6), 901-907.
7. Koger, C.H., Dodds, D.M., & Reynolds, D.B. (2007). Effect of adjuvants and urea ammonium nitrate on bispyribac efficacy, absorption, and translocation in barnyardgrass (Echinochloa crus-galli), I: efficacy, rainfastness, and soil moisture. Weed Science, 55, 399-405. https://doi.org/10.1614/WS-06-146.1
8. Norsworthy, J.K., Wilson, M.J., Scott, R.C., & Gbur, E.E. (2014). Herbicidal activity on acetolactate synthase‐resistant barnyardgrass (Echinochloa crus‐galli) in Arkansas, USA. Weed Biology and Management, 14(1), 50-58. https://doi.org/10.1111/wbm.12032
9. Prameela, P., Menon, S.S., & Menon, M.V. (2014). Effect of new post emergence herbicides on weed dynamics in wet seeded rice. Journal of Tropical Agriculture, 52(1), 94-100.
10. Sandral, G.A., Dear, B.S., Pratley, J.E., & Cullis, B.R. (1997). Herbicide dose rate response curves in subterranean clover determinate by a bioassay. Australian Journal of Experimental Agriculture, 37, 67-74.
11. Singh, S., Chhokar, R.S., Gopal, R., Ladha, J.K., Gupta, R.K., Kumar, V., & Singh, M. (2009). Integrated weed management: a key to success for direct-seeded rice in the Indo–Gangetic Plains. In: Ladha, J.K., Singh, Y., Erenstein, O., Hardy, B. (Eds.), Integrated Crop and Resource Management in the Rice-wheat System of South Asia. International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines, pp. 261–278.
12. Yadav, D., Yadav, A., & Punia, S. (2009). Evaluation of bispyribac-sodium for weed control in transplanted rice. Indian Journal of Weed Science, 41(1&2), 23-27.
13. Yaghoubi, B., & Pouramir, F. (2018). Study the efficacy of Clean-weed herbicide on weed control in rice rationing. Final report. Agricultural Research, Education and Extension Organization. p. 31. (In Persian with English abstract)
14. Yaghoubi, B., Erfani, A., Pouramir, F. (2016 a). Study the efficacy of new formulation of Bispyribac sodium SC 40% (Clean-weed) in paddy field weed control. Final report. Agricultural Research, Education and Extension Organization. p. 74. (In Persian with English abstract)
15. Yaghoubi, B., Erfani, A., Pouramir, F., Omrani, M. (2016 b). Efficacy of bispyribac-sodium herbicide (SC 10%) (Nominal) in controlling rice paddy weeds. Final report. Agricultural Research, Education and Extension Organization. p. 52. (In Persian with English abstract)
16. Yaghoubi, B., Erfani, A., Pouramir, F., Omrani, M. (2018). Study the efficacy of “Vejin” herbicide on paddy field weeds control in transplanted rice. Final report. Agricultural Research, Education and Extension Organization. p. 28. (In Persian with English abstract)
17. Yaghoubi, B., Fanooschi, M.M., Pouramir, F., Rahimian, H., Mohammadvand, E., & Oveisi, M. (2018). Evaluation of some ecophisiological aspects of Pondweed (Potamogeton nodosus) in response to fertilizers levels, rice variety and flooding. Iranian Journal of Weed Science, 14(1), 43-58. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22092/IJWS.2018.1401.05
18. Yaghoubi, B., Pouramir, F., Abadian, H., Mansoorpour, F., Erfani Moghadam, R., Omrani, M., Irvijehdoost, S., Abbasian, A., & Pourreza, Z. (2019). Study the efficacy of Stamdox 46.6% DF on paddy rice weed control. Final report. Agricultural Research, Education and Extension Organization. p. 46. (In Persian with English abstract)