اولویت بندی بافت های ناکارآمدشهری از منظر پیشران های کلیدی با بهره گیری از تکنیک ماباک (نمونه موردمطالعه: محلات هدف بازآفرینی منطقه 6 شهر مشهد)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 شهریور 1403

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.86070.1378

نویسندگان

زهره کوهجانی¹؛ علی شمس الدینی^{* 2}؛ علیرضا عبدالله زاده³

¹-

²استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

³گروه شهرسازی، واحد صفاشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، صفاشهر، ایران

چکیده

مطالعه نظام شهرنشینی در ایران نمایانگر عدم تناسب بین رشد شهرنشینی و توسعه شهری است و همین عدم تعادل و تناسب، موجبات مسائل مختلف شهری از جمله بافت فرسوده می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر اولویت‌بندی بافت‌های ناکارآمدشهری از نظر پیشران های کلیدی می‌باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی می‌باشد که با بهره‌گیری از نرم‌افزار MaxQDA و تکنیک دلفی و روش تصمیم‌گیری ماباک محلات هدف بازآفرینی در منطقه شش ارزیابی و رتبه‌بندی شدند. بدین منظور مصاحبه‌ای نیمه ساختاریافته با 20 نفر از کارشناس خبره و متخصص صورت پذیرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص‌های مشارکت کنشگران در تصمیمات شهری(حوزه فرهنگی و اجتماعی)، خودسازماندهی اقتصادی(حوزه اقتصادی) و شیوه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری(حوزه نهادی - مدیریتی) به ترتیب با میانگین gi=46.81، gi=42.83 و gi=40.82 درروند و فرایند بازآفرینی بافت‌های فرسوده مؤثر واقع‌شده‌اند. بعلاوه محلات امیرآباد، اروند و شهید معقول به لحاظ اولویت از منظر وجود پیشران‌های کلیدی مؤثر بر فرایند بازآفرینی که تسهیل‌کننده این فرایند هستند با مقدار تأثیرگذاری معیار و شاخص‌ها 3.06Si= و 3.05Si= و 2.98Si= در جایگاه اول تا سوم قرار دارد. همچنین مطابق با تحلیلهای صورت گرفته برنامه‌هایی چون تشکیل نهاد توسعه محلی، تهیه اسنادتوسعه محلات با مشارکت حداکثری مردم، تشکیل کارگروه های محلی متناظر با نیازهای محلات و انجام اقدامات تشویقی و ترغیبی مردم جهت استفاده از بسته های تشویقی بافت های فرسوده را می‌توان جهت بهبود فرایند بازآفرینی پیشنهاد نمود.



همچنین مطابق با تحلیلهای صورت گرفته برنامه‌هایی چون تشکیل نهاد توسعه محلی، تهیه اسنادتوسعه محلات با مشارکت حداکثری مردم، تشکیل کارگروه های محلی متناظر با نیازهای محلات و انجام اقدامات تشویقی و ترغیبی مردم جهت استفاده از بسته های تشویقی بافت های فرسوده را می‌توان جهت بهبود فرایند بازآفرینی پیشنهاد نمود.

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی پایدار؛ بافت فرسوده؛ سکونتگاه غیررسمی؛ تکنیک ماباک؛ منطقه 6 شهر مشهد