تأثیر انگیزه تمرکز نظارتی بر فرآیند اشتراک‌گذاری دانش و پنهان‌سازی دانش

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 10، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1404، صفحه 207-228   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2024.87424.1200

نویسندگان

کیمیا صحراییان¹؛ علی بیرانوند^{* 2}؛ الهام قبادی آزاد³

¹استادیار، گروه روانشناسی، مرکز آموزش عالی اقلید، اقلید، ایران.

²دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی. دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

³دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران و کتابدار دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

مقدمه: با توجه به اهمیت تاثیر عوامل انگیزشی در روند اشتراک‌گذاری یا پنهان‌سازی دانش، این پژوهش به بررسی تأثیر ابعاد انگیزه تمرکز نظارتی بر اشتراک‌گذاری کامل، اشتراک‌گذاری جزئی و پنهان‌سازی دانش از دیدگاه کارکنان دانشکده دندانپزشکی شیراز در سال 1402پرداخته است.

روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به شیوه توصیفی- پیمایشی صورت گرفته است. جامعه پژوهش300 نفر بود که 140 نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. برای نمونه‌گیری از روش تصادفی سیستماتیک استفاده گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه آریل(Ariel, 2016) استفاده گردید. به منظور تحلیل داده‌ها در بخش آمار استنباطی از آزمون کولموگروف اسمیرنف، روش حداقل مربعات جزیی و نکویی برازش با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس و اس‌پی‌اس‌اس ویرایش25 استفاده شده است.

یافته‌ها: انگیزه تمرکز پیشبردی موجب افزایش اشتراک‌گذاری کامل دانش می‌شود، اما بر اشتراک‌گذاری جزئی دانش تأثیری ندارد. همچنین تمرکز پیشبردی موجب کاهش پنهان‌سازی دانش می‌شود. از طرفی انگیزه تمرکز اجتنابی بر اشتراک‌گذاری کامل و جزئی دانش تأثیر مثبت و معناداری دارد، اما بر پنهان‌سازی دانش کارکنان تأثیر معناداری ندارد. براین اساس افزایش تمرکز اجتنابی موجب افزایش اشتراک‌گذاری دانش به صورت کامل و جزئی می‌شود.

نتیجه‌گیری: انگیزه تمرکز پیشبردی موجب کاهش پنهان‌سازی دانش می‌شود و اقدام برای اشتراک گذاری دانش را افزایش می‌دهد. کارکنان دارای انگیزه تمرکز اجتنابی، دانش خود را هر چند به صورت جزئی به اشتراک می‌گذارند. چرا که انتقال تجربه و دانش خود را بر ایمنی و کسب مزیت رقابتی ترجیح می‌دهند و به جای پنهان‌سازی دانش، به اشتراک‌گذاری آن اقدام می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

تئوری تمرکز نظارتی؛ تمرکز پیشبردی؛ تمرکز اجتنابی؛ اشتراک‌گذاری دانش؛ پنهان‌سازی دانش

مراجع

Amato, Silvano; Esposito Vinzi, Vincenzo; & Tenenhaus, Michel. (2004). A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modeling. Oral Communication to PLS Club, HEC School of Management, France, March, 24(1), 4.

Ariel, Belzer. (2016). Knowledge Sharing, Knowledge Hiding and the Behaviors in Between: the Regulatory-Focus Motives Underlying the Knowledge Sharing Decision-Making Processes. University of Haifa.

Asterhan, Christa SC; & Bouton, Edith. (2017). Teenage peer-to-peer knowledge sharing through social network sites in secondary schools. Computers & Education, 110, 16–34.

Chen, Wei; Wei, Xiahua; & Zhu, Kevin Xiaoguo. (2018). Engaging Voluntary Contributions in Online Communities. Mis Quarterly, 42(1), 83–A8.

Chun-Ling, ZHU; & Xiao-Long, CHEN. (2013). Study of the relationship among high performance work systems, knowledge sharing and employee creativity. Economic Theory and Business Management, 33(11), 102.

Davenport, T. H., De Long, D. W., & Beers, M. C. (1998). Successful knowledge management projects. MIT Sloan management review, 39(2), 43.

Esangbedo, Moses Olabhele; & Bai, Sijun. (2019). Grey regulatory focus theory weighting method for the multi-criteria decision-making problem in evaluating university reputation. Symmetry, 11(2), 230.

Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics.

Friedman, Ronald S; & Förster, Jens. (2001). The effects of promotion and prevention cues on creativity. Journal of Personality and Social Psychology, 81(6), 1001.

Gorman, C Allen; Meriac, John P; Overstreet, Benjamin L; Apodaca, Steven; McIntyre, Ashley L; Park, Paul; & Godbey, Jennifer N. (2012). A meta-analysis of the regulatory focus nomological network: Work-related antecedents and consequences. Journal of Vocational Behavior, 80(1), 160–172.

Hao, Li; & Luanluan, Lv. (2019). Influence of prevention focus and motivational climate on knowledge hiding in enterprises. Science Research Management, 40(4), 245.

Higgins, E Tory. (1997). Beyond pleasure and pain. American Psychologist, 52(12), 1280.

Huie, Carol P; Cassaberry, Tameka; & Rivera, Amari K. (2020). The impact of tacit knowledge sharing on job performance. International Journal on Social and Education Sciences, 2(1), 34–40.

Hung, Shin-Yuan; Tsai, Jacob Chia-An; Chen, Kuanchin; Chen, Charlie; & Yeh, Ting-Ting. (2023). Tacit knowledge sharing in information systems development projects: social interdependence and regulatory focus perspectives. Information Technology & People, ahead-of-print(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/ITP-08-2022-0587

Issac, Abraham Cyril; Bednall, Timothy Colin; Baral, Rupashree; Magliocca, Pierpaolo; & Dhir, Amandeep. (2022). The effects of expert power and referent power on knowledge sharing and knowledge hiding. Journal of Knowledge Management, 27(2), 383-403. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2021-0750

Jarvenpaa, Sirkka L; & Majchrzak, Ann. (2016). Interactive self-regulatory theory for sharing and protecting in interorganizational collaborations. Academy of Management Review, 41(1), 9–27.

Jihye Lee, Seckyoung Loretta Kim; & Yun, Seokhwa. (2023). Encouraging employee voice: coworker knowledge sharing, psychological safety, and promotion focus. The International Journal of Human Resource Management, 34(5), 1044-1069. https://doi.org/10.1080/09585192.2021.2018014

Kmieciak, Roman. (2024). The contagious effect of bullying knowledge hiding: exploring the role of job stress and power values. Journal of Knowledge Management, ahead-of-print(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/JKM-05-2023-0420

Majchrzak, Ann; Wagner, Christian; & Yates, Dave. (2013). The impact of shaping on knowledge reuse for organizational improvement with wikis. MIS Quarterly, 455–469.

Mantegh, Hassan; Zandian, Fatemh; Hassanzadeh, Mohammad; & Sharif, Atefeh. (2023). Meta-Analysis of the Relationship between Organizational Trust and Knowledge Sharing. Library and Information Science Research, 13(2), 5–26.

Masa’deh, Ra’ed. (2016). The role of knowledge management infrastructure in enhancing job satisfaction at Aqaba five star hotels in Jordan. Communications and Network, 8(04), 219–240.

Najafpour Moghadam, Parvin; Biranvand, Ali; & Rasekh Jahromi, Erfaneh. (2023). Investigating the effect of organizational climate on knowledge sharing and innovative work behavior (Case study: knowledge-based companies in Fars province). Library and Information Science Research, 13(2), 216–197.[In Persian]

Nonaka, I., & Takeuchi, H. (2007). The knowledge-creating company. Harvard business review, 85(7/8), 162.

Ogbomo, Monday; Odede, Israel; & Eniekebi, Regina Ejiroghene. (2023). Information Management and Knowledge Culture as Determinants of Librarians’ Productivity in University Libraries in South-South, Nigeria. Rivers State University Journal of Education, 26(1), 119–129.

Plínio Silva de Garcia, Mírian Oliveira; & Brohman, Kathryn. (2022). Knowledge sharing, hiding and hoarding: how are they related? Knowledge Management Research & Practice, 20(3), 339-351. https://doi.org/10.1080/14778238.2020.1774434

Qiu, Xinlu; & Haugland, Sven A. (2019). The role of regulatory focus and trustworthiness in knowledge transfer and leakage in alliances. Industrial Marketing Management, 83, 162–173.

Quadri, Ganiyu Oluwaseyi; & Adegbore, Adebayo Muritala. (2023). Factors hindering knowledge sharing practices among librarians: a study of UTAUT. Library Philosophy & Practice.

Sarvestani, Maryam Shafiei; Biranvand, Ali; & Shojaeifard, Ali. (2022). Organisational trust and tacit knowledge transfer. DESIDOC Journal of Library & Information Technology, 42(5), 325–330.

Serenko, Alexander; & Bontis, Nick. (2016). Negotiate, reciprocate, or cooperate? The impact of exchange modes on inter-employee knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 20(4), 687–712.

Shaikh, Fatima; Afshan, Gul; Anwar, Rana Salman; Abbas, Zuhair; & Chana, Khalil Ahmed. (2023). Analyzing the impact of artificial intelligence on employee productivity: the mediating effect of knowledge sharing and well-being. Asia Pacific Journal of Human Resources, 61(4), 794–820.

Shang, YF; Xu, J; Zhao, XY; & Xu, AL. (2016). Study of knowledge hiding in scientific research teams of universities based on regulatory focus theory in Web2. 0 situation. Sci. Sci. Manage. S. &, 37, 83–94.

Shin, Yuhyung; Kim, Mihee; Choi, Jin Nam; & Lee, Sang-Hoon. (2016). Does team culture matter? Roles of team culture and collective regulatory focus in team task and creative performance. Group & Organization Management, 41(2), 232–265.

Škerlavaj, Miha; Connelly, Catherine E.; Cerne, Matej; & Dysvik, Anders. (2018). Tell me if you can: time pressure, prosocial motivation, perspective taking, and knowledge hiding. Journal of Knowledge Management, 22(7), 1489-1509. https://doi.org/10.1108/JKM-05-2017-0179

Sun, Jiaqing; Li, Wen-Dong; Li, Yuhui; Liden, Robert C; Li, Shuping; & Zhang, Xin. (2021). Unintended consequences of being proactive? Linking proactive personality to coworker envy, helping, and undermining, and the moderating role of prosocial motivation. Journal of Applied Psychology, 106(2), 250.

Teixeira, Jaime; Oliveira, Mírian; Curado, Carla; & Araújo, Clécio. (2023). Practices that Mitigate Organizational Knowledge Hiding: A Systematic Literature Review. In European Conference on Knowledge Management (Vol. 2, pp. 1338–R35). Academic Conferences International Limited.

Thalmann, Stefan; Maier, Ronald; Remus, Ulrich; & Manhart, Markus. (2024). Connect with care: informal knowledge protection practices to enhance knowledge sharing in networks of organizations. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, ahead-of-print(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/VJIKMS-02-2022-0051

Tian, Xizhou; Peng, Xiqiang; & Peng, Xiaoping. (2021). Influence of prosocial motivation on employee creativity: the moderating role of regulatory focus and the mediating role of knowledge sharing. Frontiers in Psychology, 12, 704630.

Vriend, Tim; Hamstra, Melvyn RW; Said, Ramzi; Janssen, Onne; Jordan, Jennifer; & Nijstad, Bernard A. (2023). Regulatory focus theory: Disentangling goals and strategies. Applied Psychology, 72(1), 231–267.

Werth, Lioba; & Foerster, Jens. (2007). How regulatory focus influences consumer behavior. European Journal of Social Psychology, 37(1), 33–51.

Zhou, Hao; Lirong, Long; & Yuqing, Wang. (2016). Overall justice, affective commitment and deviant behavior: from the perspective of multifoci. Management Review, 28(11), 162.