تدوین و اعتبارسنجی آزمون تعیین سطح آنلاین زبان فارسی براساس مجموعۀ آموزشی «فراز فارسی»

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 شهریور 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2024.88648.1252

نویسندگان

زهرا حاجی‌باقری¹؛ مهین‌ناز میردهقان فراشاه^{* 2}

¹دانشجوی دکتری آزفا، گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی

²دانشیار زبانشناسی و رئیس مرکز آزفا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

آزمون تعیین سطح آزمونی است با هدف فراهم کردن اطلاعات که با توجه به توانایی‌های زبان‌آموزان، سطح مناسب آن‌ها را در یک دورۀ آموزشی مشخص می‌کند. با توجه به پیشرفت سریع فناوری و کاربرد آن در حوزۀ آموزش، رویکرد آزمون‌سازی از آزمون مبتنی بر قلم و کاغذ به آزمون مبتنی بر رایانه تغییر یافته‌‌است. هدف پژوهش حاضر طراحی آزمون تعیین سطح آنلاینی است که از اعتبار لازم برای تعیین سطح مناسب فارسی‌آموزان در مراکز آموزشی و همچنین وب- اپلیکیشن در دست طراحی (برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان) برخوردار باشد. این آزمون براساس محتوای مجموعۀ دوازده جلدی آموزشی «فراز فارسی» (میردهقان فراشاه و همکاران، 1402) و برای سه زیرمهارت واژه، دستور و کارکرد تهیه و به‌صورت آزمایشی اجرا شده‌است. برای اجرای آزمون، از میان محیط‌های آزمون‌ساز آنلاین مورد بررسی، «دیجی‌فرم» با توجه به ویژگی‌های برتر ازجمله امکان نمایش تصویر آزمون‌دهنده و امنیت بالاتر انتخاب شد. به‌منظور تعیین پایایی، لینک شرکت در آزمون از طریق یک گروه تلگرامی در اختیار 178 نفر از فارسی‌آموزان غیرفارسی‌زبان مرکز آزفای دانشگاه شهید بهشتی قرار گرفت. تحلیل داده‌های حاصل، با استفاده از فرمول 20 کودر و ریچاردسون پایایی 0.93 آزمون را نشان داد. در تعیین روایی محتوایی آزمون، پرسشنامۀ 10 گویه‌ای تهیه شده، در اختیار 20 نفر از مدرسان (18 زن و 2 مرد) قرار گرفت. همۀ مدرسان دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دانشجوی دکتری آزفا و با سابقۀ تدریس بیش از پنج سال بودند. مجموعۀ آموزشی فراز قرار داده شد، که نتایج آن نمایانگر روایی محتوایی مطلوب آزمون می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

آزمون تعیین سطح؛ آزمون مبتنی بر رایانه؛ روایی محتوایی؛ پایایی؛ آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان