تدوین و اعتبارسنجی آزمون تعیین سطح آنلاین زبان فارسی براساس مجموعۀ آموزشی «فراز فارسی»

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 6، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 35، شهریور 1403، صفحه 159-129   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2024.88648.1252

نویسندگان

زهرا حاجی‌باقری¹؛ مهین‌ناز میردهقان فراشاه^{* 2}

¹دانشجوی دکتری آزفا، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

آزمون تعیین سطح، آزمونی است با هدف فراهم کردن اطلاعات که با توجه به توانایی‌های زبان‌آموزان، سطح مناسب آن‌ها را در یک دورۀ آموزشی مشخص می‌کند. با توجه به پیشرفت سریع فناوری و کاربرد آن در حوزۀ آموزش، رویکرد آزمون‌سازی از آزمون مبتنی بر قلم و کاغذ به آزمون مبتنی بر رایانه تغییر یافته است. هدف پژوهش حاضر طراحی آزمون تعیین سطح آنلاینی است که از اعتبار لازم برای تعیین سطح مناسب فارسی‌آموزان در مراکز آموزشی و همچنین وب- اپلیکیشن در دست طراحی (برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان) برخوردار باشد. این آزمون براساس محتوای مجموعۀ دوازده‌جلدی آموزشی «فراز فارسی» (میردهقان فراشاه و همکاران، 1402) و برای سه زیرمهارت واژه، دستور و کارکرد تهیه و به‌صورت آزمایشی اجرا شده است. برای اجرای آزمون، از میان محیط‌های آزمون‌ساز آنلاین موردبررسی، «دیجی‌فرم» با توجه به ویژگی‌های برتر ازجمله امکان نمایش تصویر آزمون‌دهنده و امنیت بالاتر انتخاب شد. به‌منظور تعیین پایایی، لینک شرکت در آزمون از طریق یک گروه تلگرامی در اختیار 178 نفر از فارسی‌آموزان غیرفارسی‌زبان مرکز آزفای دانشگاه شهید بهشتی قرار گرفت. تحلیل داده‌های حاصل، با استفاده از فرمول 20 کودر و ریچاردسون پایایی 0.93 آزمون را نشان داد. در تعیین روایی محتوایی آزمون، پرسشنامۀ 10 گویه‌ای تهیه شده در اختیار 20 نفر از مدرسان (18 زن و 2 مرد) مجموعۀ آموزشی فراز قرار داده شد. همۀ مدرسان دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دانشجوی دکتری آزفا و با سابقۀ تدریس بیش از پنج سال بودند. نتایج این پرسشنامه نمایانگر روایی محتوایی مطلوب آزمون می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

آزمون تعیین سطح؛ آزمون مبتنی بر رایانه؛ روایی محتوایی؛ پایایی؛ آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان

مراجع

استاجی، معصومه؛ اعظم رستمی. (1401). طراحی و بررسی ساختار، پایایی و روایی آزمون بسندگی سنجش زبان پارسی (آسپا). فصلنامه علمی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا (س)، پاییز 1401، سال چهاردهم، شماره 44، صص 9- 34.

حیدرزاده، آبتین؛ پنجه‌علی، سمانه؛ درخشان، پگاه؛ نوابی، مجید؛ تورانی، حسن. (1398). مقایسه تأثیر دو نوع شیوه ارزیابی کاغذی و مبتنی بر رایانه بر نتایج و عملکرد داوطلبان آزمون زبان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فصلنامۀ علمی‑پژوهشی طب و تزکیه، زمستان، دورۀ 28، شمارۀ 4، صص 2- 13.

رودمعجنی، محسن؛ قنسولی، بهزاد؛ قبول، احسان. (1398). سنجش مهارت گوش کردن در محیط دانشگاه: بررسی موردی آزمون بسندگی فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد، مجلۀ زبانشناسی و گویش‌های خراسان، پاییز و زمستان، سال یازدهم، شمارۀ 2، صص 25- 54.

سمائی، زهرا؛ کامیابی‌گل، عطیه؛ مهرآوران، محمود. (1402). طراحی و اعتبارسنجی اوّلین آزمون تعیین سطح زبان فارسی براساس منابع آموزشی جامعه‌المصطفی العالمیّه، پژوهشنامۀ آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، بهار و تابستان، سال دوازدهم، شمارۀ اول، صص 45– 72.

سیف، علی‌اکبر. (1390). اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی (ویرایش پنجم). تهران: دوران.

صحرائی، رضامراد؛ رضاپور، غلامحسین. (1398). ارزیابی روایی و پایایی آزمون تعیین سطح زبان فارسی برای غیرفارسی‌زبانان بنیاد سعدی، فصلنامۀ اندازه‌گیری تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، سال نهم، شماره 73، صص 99- 111.

کامیابی گل، عطیه؛ سرافراز یزدی، سعیده؛ قنسولی، بهزاد. (1398). اعتبارسنجی آزمون تعیین سطح مرکز آزفا در دانشگاه فردوسی مشهد، دو فصلنامۀ تخصصی مطالعات آموزش زبان فارسی. سال چهارم، شماره 8، صص 85- 112.

میردهقان فراشاه، مهین‌ناز؛ وکیلی‌فرد، امیررضا؛ منتظری، زینب؛ باقری، فرشته. (1395). چارچوب مرجع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان: دستور، واژه و کارکرد برای سطوح پایه، میانی و پیشرفته. تهران: مرکز همکاری‌های علمی بین‎المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران: نشر خاموش.

میردهقان فراشاه، مهین‌ناز؛ باقری، فرشته؛ زهرا حاجی‌باقری و همکاران (1402). مجموعه آموزشی دوازده‌جلدی فراز فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

Akhidenor-Bamidele, Anthonia. (2019). The Roles of Online Placement Test in English Language Teaching. University of Bahrain – English Language Center: The 2nd International Conference.

Al-Adawi, S. et al. (2016). Investigating Content and Face Validity of English Language Placement Test Designed by Colleges of Applied Sciences. English Language Teaching, Vol. 9.

Alkhadher, Othman. Neil Anderson & David Clarke. (1994). Computer- Based Testing: A Review of Research and Practice. European work and organizational psychologist, 4 (2), 169-187.

Birjandi, P. P. Mosallanejad. (2010). An Overview of Testing and Assessment. Esfahan: Sepahan Publication.

Brown, H.D. (2004). Language assessment: Principles and classroom practices. New York: Pearson Education.

Brown, J. D. (1997). Language Testing and Teaching. 141-158.

Ejim, Samson. (2018). Overview of Computer- Based Tests. Research Proposal.

Fulcher, Glenn, Fred Davidson. (2007). Language testing and assessment. Routledge.

Haug, Tobias. W. Mann, F. Holzknecht. (2023). The Use of Technology in Sign Language Testing: Results of a Pre-Pandemic Survey. Sign Language Studies. DOI:10.1353/sls.2023.0003

Heaton, J.B. (1988). Writing English Language Tests. Harlow: Longman.

Hosseini, Monirosadat. Mohammad Z.A Jafri. (2014). Comparability of Test Results of Computer based Tests (CBT) and Paper and Pencil Tests (PPT) among English Language Learners in Iran, Procedia - Social and Behavioral Sciences. 

Hughes, Arthur. (2012). Testing for Language Teachers. Cambridge University Press.

Kaplan, Robert. Dennis Saccuzzo. (2017). Psychological Testing: Principles, Applications, and Issues. 9th Edition. Cengage Learning.

Karadeniz, S. (2009). The impacts of paper, web and mobile based assessment on students’ achievement and perceptions. Scientific Research and Essay, 4 (10), 984 – 991. Retrieved May 15, 2011 from http://www.academicjournals.org/sre.

Lamb, M. (2017). The motivational dimension of language teaching. Language Teaching,50 (3), 301-346.

Naqvi, Samia. (2023). Establishing Reliability and Validity of an Online Placement

Nikoopour, J. M Amini Farsani, M Nasiri. (2011). On the Relationship Between Critical Thinking and Language Learning Strategies Among Iranian EFL Learners. Journal of Technology & Education, 5 (3), 195-200.

Pollitt, Alastair. (2009). The Oxford Online Placement Test: The Meaning of OOPT Scores. www.oxfordenglishtesting.com.

Salimi, H. Rashidy, A., Salimi, A. H., & AminiFarsani, M. (2011). Digitized and non-Digitized Language Assessment: A Comparative Study of Iranian EFL Language Learners, International Conference on Languages, Literature and Linguistics IPEDR, vol. 26. Singapore: IACSIT Press.

Test in an Omani Higher Education Institution, Languages, 8(1), 61. https://doi.org/10.3390/languages8010061 - 22 Feb 2023.