اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی، اضطراب و تعارض خانواده زوجین بدون فرزند

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 1، دوره 14، شماره 1، خرداد 1403، صفحه 5-22   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2024.80374.1437

نویسنده

ابوالفضل بخشی پور^*

هیات علمی گروه روانشناسی واحد بجنورد

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی، اضطراب و تعارض خانواده زوجین بدون فرزند مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره گنبدکاووس بود.

روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه زوجین بدون فرزند مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهرستان گنبدکاووس بود. نمونه آماری شامل 30 زوج بود که به روش در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارده شدند. داده‌های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی لری (1983)، پرسشنامه اضطراب بک (1990) و مقیاس تعارضات زناشویی ثنایی و براتی (1375) جمع‌آوری و به‌وسیله نرم‌افزار SPSS و تحلیل کوواریانس تجزیه‌وتحلیل شد.

یافته ها: نتایج نشان داد درمان شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی، اضطراب و تعارض خانواده زوجین بدون فرزند مؤثر بوده است. در هر سه فرضیه مقدار F از سطح معناداری 0.05 کمتر بوده و فرضیه‌ها پذیرفته شده است. از نتایج این تحقیق می‌توان در مراکز مشاوره روانشناسی و بهزیستی استفاده کرد.

واژه های کلیدی: شناختی-رفتاری، ترس از ارزیابی منفی، اضطراب، تعارض، زوجین بدون فرزند.

کلیدواژه‌ها

شناختی-رفتاری؛ ترس از ارزیابی منفی؛ اضطراب؛ تعارض؛ زوجین بدون فرزند

مراجع

Alimondegari, M., Karimi, M., & Razeghi Nasrabad, H. B. (2021). Infertility and coping strategies in men and women referring to yazd institute of reproductive sciences. Journal of Family Research, 16(4), 473-492. https://doi.org/10.29252/jfr.16.4.473 (In Persian)

Azimifar, S., Fatehizade, M., Bahrami, F., Ahmadi, A., & Abedi, A. (2016). Comparing the effects of cognitive-behavioral couple therapy and acceptance and commitment therapy on marital happiness of dissatisfied couples in isfahan: A single subject research Journal of Psychology and Psychiatry, 3(2), 56-81. https://doi.org/20.1001.1.25886657.1395.3.2.1.2 (In Persian)

Azizi, S., Pelarak, F., & Mohagheghi, J. (2017). Effectiveness of religious teachings in reducing anxiety in pregnant women [Original Research]. Religion and Health, 4(2), 46-55. http://jrh.mazums.ac.ir/article-1-338-fa.html (In Persian)

Babaie, E. (2018). Prediction of‌ ‌marital conflicts of women invove in domestic violence based on sexual ‎schemas, sexual function and sexual satisfaction‎ [Research]. Journal of Nursing Education, 6(5), 16-24. http://ijpn.ir/article-1-1062-en.html (In Persian)

Basharpoor, S., Zabihi, S., Heydari, F., & Mikaeili, N. (2018). The effectiveness of self-defense training on marital adjustment and family cohesion in women involved in domestic violence referring to ardabil justice. Family Counseling and Psychotherapy, 7(2), 82-98. http://fcp.uok.ac.ir/m/article_51797_591d162eebf0bbc9be68c2d8394aec99.pdf (In Persian)

Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology, 56(6), 893-897. https://doi.org/10.1037/0022-006X.56.6.893

Beheshtian, E., Tozandehjani, H., & Safarian-tosi, M. (2020). Comparison of modular cognitive-behavioral therapy and behavioral activation on fear of negative evaluation in students with generalized anxiety disorder. Journal of Applied Psychological Research, 10(4), 101-109. https://doi.org/10.22059/japr.2019.286641.643328 2251-8126

Dattilio, F. M. (2009). Cognitive-behavioral therapy with couples and families: A comprehensive guide for clinicians. Guilford Press.

Dehshiri, G.-R. (2012). The effectiveness of cognitive-behavior therapy on anxiety and worry of people with generalized anxiety disorder. Journal of clinical psychology, 4(2), 19-28. https://doi.org/10.22075/jcp.2017.2085 (In Persian)

Gerami, G., Makvand Hoseini, S., Sedaghat, M., & Moazedian, A. (2017). Compare the effectiveness of cognitive- behavioral therapy with relaxation therapy on delivery process in primipara. Journal of Applied Psychological Research, 7(4), 203-217. https://doi.org/10.22059/japr.2016.68336 (In Persian)

Goudarzi, M., Shiri, F., & Mahmoudi, B. (2019). Effectiveness of cognitive-behavioral family therapy on parent-child conflicts and marital conflict. Quarterly of Applied Psychology, 12(4), 531-551. https://apsy.sbu.ac.ir/article_97173_aadd2f2e80312ddf36a752c668133212.pdf (In Persian)

Gravand, F., Shukri, O., Khodayi, A., Amrai, M., & Toulabi, S. (2011). Standardization, validity and reliability of the brief fear of negative evaluation scale for 12-18 years old adolescents in tehran. Journal of Psychological studies, 7(1), 65-96. https://doi.org/10.22051/psy.2011.1557 (In Persian)

Hashemi-Nosratabad, T., Mahmoud-Alilou, M., & Gholizadeh, A. (2017). The effectiveness of cognitive behavioral therapy based on hofmann’s model on fear of negative evaluation and self- focused attention in social anxiety disorder. Journal of clinical psychology, 9(1), 101-110. https://doi.org/10.22075/jcp.2017.9562 (In Persian)

Hosein, D., Rokhsare, Y., Banafsheh, G., & Asgharnejad, A. (2012). Effectiveness of cognitive-behavioral group therapy and exposure therapy on interpretation bias and fear of negative evaluation in social anxiety disorder. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 18(1), 40-51. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/emr-150093 (In Persian)

Leary, M. R. (1983). A brief version of the Fear of Negative Evaluation Scale. Personality and Social Psychology Bulletin, 9(3), 371–375. https://doi.org/10.1177/0146167283093007

Kavitha, C., Rangan, U., & Nirmalan, P. K. (2014). Quality of life and marital adjustment after cognitive behavioural therapy and behavioural marital therapy in couples with anxiety disorders. J Clin Diagn Res, 8(8), Wc01-04. https://doi.org/10.7860/jcdr/2014/9692.4752

McKay, M., Fanning, P., & Paleg, K. (2006). Couple skills: Making your relationship work. New Harbinger Publications.

Mohebi, A. M., & Aleyasin, S. A. (2023). The effectiveness of cognitive-behavioral therapy on fear of negative evaluation, interpretation bias and self-focused attention in women with generalized anxiety disorder. medical journal of mashhad university of medical sciences, 65(6), 2381-2396. https://sid.ir/paper/1123321/en (In Persian)

Nazari, G., Amiri, H., Afshariniea, K., & Kakabaraei, K. (2021). Comparison of the effectiveness of mindfulness-based cognitive-behavioral therapy and acceptance-commitment therapy on the fear of negative evaluation and anxiety in couples referring to counseling centers in ilam, iran [Research]. Journal of Ilam University of Medical Sciences, 29(2), 95-106. https://doi.org/10.52547/sjimu.29.2.95 (In Persian)

Sanai Zaker, B., Alaghband, S., Falahati, S., & Homan, A. (2000). Family and marriage scales. (Vol. 29). Besat. (In Persian)

Shamsabadi, N., Khajevand, A., & Hasanzadeh, R. (2016). Effect of cognitive-behavioral based stress management on anxiety reduction of pregnant women [Original Article]. Journal of Research Development in Nursing and Midwifery, 12(3), 19-29. http://nmj.goums.ac.ir/article-1-812-en.html (In Persian)

Starabadi, M., Aminfakhraei, A., Keramati, K., & Samavi, A. (2020). Effectiveness of acceptance and commitment therapy on stress and depression in infertile couples. Women Studies, 11(31), 1-18. https://doi.org/10.30465/ws.2020.5344