تحلیل چالش‌ها و نیازهای دیپلماسی شهری در کلان‌شهر مشهد

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 مهر 1403

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2024.43047.0

نویسندگان

محمد رحیم رهنما؛ روح اله اسدی^* ؛ امید علی خوارزمی

عضو هیئت علمی گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در روزگاری به سر می‌بریم که تار و پود آن بر پایه‌ی ارتباط میان کشورها شکل گرفته است و جهانی‌شدن، سرنوشت فضاهای جغرافیایی ـ به ویژه شهرها ـ را به هم پیوند داده است. در فضای جهانی شهرها که ویژگی اساسی آن، همکنش ترازهای مختلف قدرت در درون و برون از مرزهای سرزمینی است، مدیریت شهری بایستی رویکرد مناسبی برای کنش‌مندی در این فضا برگزیند. دیپلماسی شهری رویکردی شایسته‌ برای این هدف است. این پژوهش در پیِ شناخت و تحلیل مشکلات و نیازهای شهر مشهد در زمینه دیپلماسی شهری می‌باشد. گردآوری داده‌ها از طریق تشکیل پنل(با شرکت 30 تن در چهار کارگروه با موضوع دیپلماسی شهری در مشهد) و مصاحبه نیمه‌‌ساختاریافته (با 10 تن از مدیران و مسئولین) بوده است. در نتیجه‌ی پنل، 42 اولویت در چهار محور(اقتصاد بین‌‌الملل و سرمایه‌‌گذاری خارجی؛ سازمان‌‌های بین‌‌المللی؛ مسائل اجتماعی- فرهنگی و زیارت؛ ارتباطات و تبلیغات بین‌‌الملل) به دست آمد. داده‌های مصاحبه نیز پس از کدبندی، در سه مقوله‌ دسته‌بندی شدند. نتایج نشان‌دهنده این است که چه کارشناسان و چه مسئولین بر این باورند که مشکلات و نیازهای مشهد فراوان است و گشایش آن‌ها بدون رابطه با سایر کشورها امکان‌پذیر نمی‌باشد.بنیادی‌‌ترین چالش دیپلماسی شهری مشهد را، «ذهنیت» مسئولین و «نبود شناخت راستین» از فضای جهانی شهرها و همکنش شایسته با آن نشان می‌دهد. پس از آن مشکلات برآمده از سیاست خارجی کشور و مشکلات مربوط به ساختار مدیریت شهرها قرار دارد. اساسی‌‌ترین نیاز و پیشنهاد برای مدیریت شهری، بهبود روابط با جهان در تراز ملی است، و آینده دیپلماسی شهری مشهد را تا اندازه‌ی زیادی، وضعیت ایران در جهان نمایان خواهد ساخت؛ وضعیتی که خود برآمده از نحوه تعامل با جهان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

جهانی ‌شدن؛ دیپلماسی شهری؛ مشهد؛ مدیریت شهری؛ مشکلات