کنترل کاربردی کنه تارتن دو لکه‌ای و کنه قرمز اروپایی در باغات سیب

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 مهر 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2024.88690.1197

نویسندگان

مریم رضائی^{* 1}؛ مریم فروزان²؛ محمد سعید امامی³

¹موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی

³مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

چکیده

کنه تارتن دو لکه‌ای و کنه قرمز اروپایی از آفات مهم باغ‌های سیب در کشور محسوب می‌شوند. تلفیق کنترل شیمیایی زمستانه، بهاره و کنترل زراعی (شخم زمستانه) در باغ‌های استان‌های تهران، اصفهان، آذربایجان شرقی و غربی در قالب چند تیمار اجرا شد. در کنترل زمستانه زمانی که نوک جوانه‌ها سبز شدند، با مشاهده آلودگی متوسط تا زیاد تخم کنه قرمز (80-100 در دو متر از سرشاخه‌ها) از کنه‌کش‌های آبامکتین، آپولو، تدیون، نیسورون همراه با روغن ولک، ترکیب نیسورون + دایابون و روغن ولک دو درصد استفاده شد، در هر استان، کنترل شیمیایی بهاره (انویدور اسپید (4/0 در هزار) و دانیسارابا (یک در هزار) و آبامکتین (5/0 در هزار)) با مشاهده 3 تا 5 کنه قرمز یا کنه تارتن در سطح برگ انجام شد. در زمستان و اوایل بهار برای از بین بردن مراحل زمستان‌گذران کنه تارتن دو لکه‌ای، در هر چهار استان مورد بررسی شخم زمستانه انجام و با شاهد مقایسه شد. داده‌های هواشناسی در سال انجام آزمایش به تفکیک بررسی شد. درصد تلفات 54-86 درصدی در جمعیت تخم زمستان‌گذران کنه قرمز در تیمارهای مختلف مشاهده شد. درصد تلفات جمعیت کنه‌ قرمز اروپایی در استان اصفهان، در صورت استفاده از انویدور اسپید، دانیسارابا و آبامکتین در کنترل شیمیایی بهاره به ترتیب 28/72، 46/82 و 88/74 درصد و درصد تلفات کنه تارتن دو لکه‌ای 18/68 ، 43/79 و 18/77 درصد بوده است. در استان تهران هم آفت‌کش‌های مذکور باعث 75/78، 54/76 و 27/73 درصد تلفات در تعداد کنه‌ قرمز اروپایی و 75/68، 56/80 و 37/79 درصد در تعداد کنه تارتن دو لکه‌ای 30 روز بعد از تیمار شدند. در آذربایجان غربی در صورت استفاده از انویدور اسپید و دانیسارابا به ترتیب 39/85 و 27/92 درصد تلفات جمعیت کنه‌ قرمز اروپایی و 29/81 و 27/92 درصد تلفات کنه تارتن دو لکه‌ای گزارش شد. در استان آذربایجان شرقی تیمار کنه‌کش‌ها در قالب برنامه مدیریت آفات (کنترل کرم سیب و سفیدک‌ها) صورت گرفت و کنه‌کش‌های انویدور اسپید و دانیسارابا در کنترل کنه‌های درختان سیب کاربرد داشتند. تفاوت در زمان طغیان کنه تارتن دو لکه‌ای و کنه قرمز اروپایی به دلیل شرایط متفاوت آب و هوایی در مناطق مورد بررسی بوده است. تفاوت در درصد تلفات کنه‌های زیان‌آور به دلیل تغییر دما در زمستان سال قبل در مناطق مورد بررسی بوده است. تاثیر شخم زمستانه باعث 36-61 درصد کنترل کنه تارتن شده است. کنترل زمستانه تاثیر قابل قبولی در کنترل کنه قرمز اروپایی و کنترل بهاره تاثیر مشابه‌ای در کنترل کنه تارتن دو لکه‌ای نشان داد.

کلیدواژه‌ها

کنه آفت؛ باغ سیب؛ کنترل؛ کنه‌کش و روغن ولک