ارزیابی الگوهای اراضی شهری با تاکید بر توسعه میان افزا در شهر اردبیل

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1403

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.86945.1401

نویسندگان

محمد حسن یزدانی^{* 1}؛ مریم جامی اودولو²

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی، اردبیل، ایران.

چکیده

هجوم جمعیت مهاجر به شهرهای بزرگ و لزوم پاسخگویی به نیازهای جمعیت شهرنشین منجر به گسترش شهر به سمت پیرامون آن و تهدید حریم و محدوده شهر شده که نتیجه آن از بین رفتن اکوسیستم طبیعی اطراف شهرها است. این در حالی است که زمین‌های زیادی در درون شهرها از روند توسعه باز مانده و موجب ناکارآمدی نواحی مرکزی شهرها شده-اند. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی توسعه میان افزا در اراضی شهری در شهر اردبیل می باشد. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در توسعه میان‌افزا در شهر اردبیل و با بهره‌گیری از روش‌های آماری – فضایی به این موضوع پرداخته است. نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. روش‌شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکرهای کمی – فضایی است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این تحقیق ترکیبی از روش‌های اسنادی – کتابخانه‌ای است. در بخش تحلیلی با در نظر گرفتن شاخص‌ها و ملاحظات توسعه میان‌افزا در قالب 10 شاخص هدف، به‌صورت موردی به بررسی و امکان-سنجی توسعه میان‌افزا در شهر اردبیل پرداخته شده است. در پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی الگوهای اراضی شهری با تاکید بر توسعه میان افزا در شهر اردبیل از نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل توابع همپوشانی (Overlay) از نوع همپوشانی وزن‌دار (Weighted Overlay) و ANP بهره‌گیری شده است. . نتایج حاصل از بررسی الگوی اراضی شهری بر مبنای شاخص‌های توسعه میان‌افزا نشان می دهد که منطقه یک شهر اردبیل به دلیل بافت فرسوده و منطقه چهار اردبیل به علت استقرار محلات فرودست که غالبا بافت آنها فرسوده و مصالح آنها کم‌دوام می باشند دارای بیشترین پتانسیل برای توسعه میان افزا می‌باشند. همچنین اعمال سیاست‌های توسعه میان‌افزا می‌تواند جهت جلوگیری از هدر رفت زمین،انتظام فضایی و نوسازی بافت‌های قدیمی و غیررسمی شهری در اختیار برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ اراضی شهری؛ ارزیابی میان‌افزا؛ شهر اردبیل