بررسی تغییرات جمعیت و تعیین پیک شب‌پره غلاف‌خوار Helicoverpa armigera (Lepidoptera:Noctuidae) در مزارع لوبیا Phaseolus vulgaris Linnaeus توسط تله‌‌های فرمونی

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 3، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 31، خرداد 1404، صفحه 37-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2024.88977.1094

نویسنده

صدیقه اشتری^*

بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی پیک شب­پره غلاف‌خوار لوبیا در هر یک از دو منطقه مورد بررسی (میلاجرد و خمین) در سال‌های 1401 و 1402 دو مزرعه آلوده (با وسعت تقریبی یک هکتار) انتخاب (در مجموع چهار مزرعه) و در هر مزرعه سه عدد تله دلتا به‌صورت مثلثی و به‌فاصله 100 متر از یکدیگر قرار گرفت. نتایج بررسی تله­های فرمونی نشان داد که در دو سال اجرای آزمایش، شهرستان خمین نسبت به میلاجرد از جمعیت بیشتری از آفت برخوردار بود. در شهرستان خمین در سال اول، اوج جمعیت در هر دو مزرعه در یکم مرداد (23 جولای) در هر سه تله رخ داد. در سال دوم در تاریخ هفتم مرداد (29 جولای)، اوج جمعیت شب‌پره‌‌ها در شهرستان خمین به‌وقوع پیوست. در شهرستان میلاجرد، اوج شکار شب­پره­ها در سال‌های اول و دوم به‌ترتیب در تاریخ‌‌های شانزدهم مرداد (7 آگوست) و یازدهم مرداد (2 آگوست) رخ داد. بررسی جمعیت لاروها نشان داد که اوج جمعیت لاروها (سن یک و دو) نیز دو هفته پس از اوج شکار شب­پره‌‌ها ایجاد شد. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، در مناطقی که جمعیت این آفت بالا بوده است، توصیه می‌شود که دو هفته پس از اوج شکار شب‌پره‌‌ها و براساس تاریخ کشت هر منطقه اقدام به مهار نمایند.

کلیدواژه‌ها

استان مرکزی؛ اوج پرواز؛ زمان مهار

مراجع

Ahmadi, K., Ebadzadeh, H., Hatami, F., Abdshah, H., & Kazemian, A. (2022). Agricultural statistics, the first volume of crops. Ministry of Jihad Agriculture, Bureau of Statistics and Information Technology. 99 pp. (In Persian).

Ashtari, S., Yousefi, M., & Goodarzi, G. (2022). Investigation of distribution and the loss assessment of Helicoverpa armigera in bean fields of Markazi province. Iranian Journal of Pulses Research, 13(2), 160-175. (In Persian with English Abstract). https://doi.org/10.22067/ijpr.v13i2.2204-1032

Barari, H., Espahbodi, A., & Peyravi, R. (2011). Survey on population dynamics of Helicoverpa armigera Hub. in soybean crops and evaluation on environmental abiotic and biotic factors for its control. Final Report of the Research Project. Agricultural Research, Education and Extension Organization. 24 pp. (In Persian).

Chatterjee, S. H., & Senapati, S. K. (2014). Monitoring of Helicoverpa armigera using pheromone traps and relationship of moth activity with larval infestation on carnation (Dianthus caryophyllus) in Darjeeling Hills. Journal of Entomological Research, 38(1), 23-26. https://www.researchgate.net/publication/281454321

Gautam, M. P., Yadav, S. K., & Singh, S. N. (2018). Studies on population dynamics of garm pod borer Helicoverpa armigera (Hubner) on chickpea (Cicer arietinum L.), Journal of Entomology and Zoology, 6(1), 904-906. https://www.entomoljournal.com/archives/2018/vol6issue1/PartM/5-6-193-223.pdf

Hoseini, A. (2017). Executive instructions for bud worm. Plant Protection Organization. 6 pp. number 950401. (In Persian).

Hung, J., & Hao, H. F. (2020). Effects of climate change and crop planting structure on the abundance of cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae). Ecology and Evolution, 10, 1324-1338. https://doi.org/10.1002/ece3.5986

Jozeyan, A. (2017). The effects of varieties and sowing dates on density and damage inflicted by chickpea podborer Helicoverpa spp. (Lepidoptera: Noctuidae) under dry farming conditions. Iranian Journal of Pulses Research, 8(1),73-82. (In Persian with English Abstract). https://doi.org/10.22067/ijpr.v8i1.27877

Karimzadeh Esfahani, J., & Mohammadipour, A. (2011). Study of population fluctuations of harmful species Helicoverpa sp and their biotic and abiotic biological control agents on cotton, pea and tomato. The Final Report of Plant Protection Research Institute, 41952. 45 pp. (In Persian).

Khanizad, A., & Kanouni, H. (2006). Comparison of resistance of 16 cultivars of deci and caboli type chickpea to Chloridea viriplaca using photomorphological traits. Journal of Agricultural Knowledge, 16(1), 61-72. (In Persian with English Abstract).

Khanjani, M. (2007). Vegetable pests in Iran. Third Edition. Bu-Ali Sina University Press, Hamedan, Iran. 467 p.

Moarefi, M., Hamrahi, A., & Fotouhi, K. (2020). The effect of color, height and type of pheromone trap on Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Fars province. Scientific Research Journal of Animal Environment, 12(3), 401-409.

Pezeshkpour, P., & Ghorbani, R. (2021). Sustainable Management of Pea Pod Borer. Promotional Publication, Publication of Agricultural Education. 60372, 36 pp. (In Persian).

Pratheepa, M., Meena, K., Subramaniam, K. R., Venugopalan, R., & Bheemanna, H. (2010). Seasonal population fluctuations of cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Hübner) in relation to biotic and abiotic environmental factors at Raichur, Karnataka, India, Journal of Biological Control, 24(1), 47–50. https://doi.org/10.18311/jbc/2010/3565

Reed, W., & Lateef, S. S. (1989). Pigeonpea and chickpea insect Identification Handbook. ICRISAT. India. 123 pp.

Rogers, D. J., & Brier, H. B. (2010). Pest-damage relationships for Helicoverpa armigera (Hu¨ bner) (Lepidoptera: Noctuidae) on soybean (Glycine max) and dry bean (Phaseolus vulgaris) during pod-fill. Crop Protection, 29, 47-57. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2009.08.015

Sadeghi, H., & Noori, P. (2008). Legum pests. pp. 322-386. In: M. Parsa and A. R. Bagheri, (Eds). Pulses. Jdmpress., Mashhad, Iran. 522 pp. (In Persian).

Seyyedi Sahebari, F., & Bahrami, N. (2004). Population density and infestation rate of pod borers (Helicoverpa spp.) on expectation and spring planted chickpeas in Maragheh and Kermanshah region. Entomology and Phytopathology, 1, 129-140. (In Persian with English Abstract). https://www.sid.ir/paper/12991.

Shafaghi, F., Mohseni Amin, A., Kooshki, M. H., & Ashtari, S. (2022). Identification of bean podborer species and investigating the effect of sowing date and bean chitti varieties on its damage in the field condition. Final Report of Iranian Research Institute of Plant Protection. frost number of 63316. 35 pp. (In Persian).

Shafaghi, F., Tohidi, M. T., Ghorbani, R., Khalil Aria, A., & Khanizad, A. (2020). Management of Pod borer in Chickpea Fields. Applied Instruction, Registration No, 58237. 17 pp. (In Persian).

Shahraein, N., Qutbi, T., Azadbakht, N., Arbabi, M., Shafaqi, F., & Mousavi, S. K. (2018) Plant protection of bean. Iran Research Institute of plant protection, Knowledge Publishing and Promotional Media Office, p. 136-143. (In Persian).

Sharma, P. K., Kumar, U., Vyas, S., Sharma, S., & Shrivastava, S. (2012). Monitoring of Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) through pheromone traps in chickpea (Cicer arietinum) crop and influence of some abiotic factors on insect population. Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology, 1, 44-46. https://doi.org/10.9790/2402-0154446

Silva, F. R. D. A., Trujillo, D., Bernardi, O., Rodrigues, J. C. V., Baily, W. D., Gilligan, T. M., & Carrillo, D. (2020). Comparative toxicity of Helicoverpa armigera and Helicoverpa zea (Lepidoptera: Noctuidae) to selected insecticides. Insects, 11, 431. https://doi.org/10.3390/insects11070431

Solangi, B., Suther, V., Sultana, R., Pathan, M., Qureshi, B., Sheikhi, M. A., & Solangi, S. A. (2016). Population fluctuation of gram pod borer on chick pea varieties, Pakistan Journal Entomology, 31(2), 197-203. https://www.researchgate.net/publication/337495755_POPULATION_FLUCTUATION_OF_GRAM_POD_BORER_ON_CHICK_PEA_VARIETIES

Wakil, W., Ghazanfar, M. U., Kwon, Y. J., Qayyum, M. A. & Nasir, F. (2010). Distribution of Helicoverpa armigera Hübner (Lepidoptera: Noctuidae) in tomato fields and its relationship to weather factors. Entomological Research, 40, 290–297. https://doi.org/10.1111/j.1748-5967.2010.00301.x