| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,034 |
| تعداد مقالات | 21,131 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,626,043 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,486,635 |
بررسی نقش پرارتفاع جنب‌حاره عربستان در تامین رطوبت بارش‌های فرین فراگیر فصل سرد ایران زمین | ||
| آب و خاک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 آبان 1403 | ||
| نوع مقاله: مقالات پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.2024.87969.1408 | ||
| نویسندگان | ||
| هلاله فهیمی1؛ عبدالله فرجی* 1؛ بهلول علیجانی2 | ||
| 1گروه اقلیم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه زنجان | ||
| 2گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی | ||
| چکیده | ||
| هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی نقش پرارتفاع عربستان بر بارش‌های فرین دوره سرد سال ایران است. به این منظور با استفاده از داده‌های ایستگاهی بارش روزانه ایران، روزهای با بارش فرین استخراج شد. 7 الگو با بیشترین بارش فرین و بیشترین همگنی مکانی جهت تحلیل‌های سینوپتیکی انتخاب گردید. با استفاده از داده‌هایERA5 نقشه‌های ارتفاع ژئوپتانسیل و رطوبت ویژه ترسیم گردید. نتایج حاکی از آن است که پرارتفاع عربستان براساس موقعیت مکانی و تعامل با الگوهای گردشی عرض میانی نقش مهمی در تامین رطوبت بارش‌های فرین فصل سرد سال ایران دارد. موقعیت مکانی و میزان گسترش آن تحت‌تاثیر نفوذ حاره‌ای سامانه‌های غربی در 2 تراز زیرین و میانی تغییر می‌یابد. بیشترین حاکمیت بر روی ایران را در تراز زیرین دارد زیرا در ترازهای بالاتر به علت نفوذ بیشتر شاخه جنوبی بادهای غربی، موقعیتی جنوبی‌تر یافته و اثرات آن بر ایران کاهش می‌یابد. طوری‌که از تراز 600 هکتوپاسکال به بالا تاثیری بر ایران ندارد. تعامل پرارتفاع عربستان با سامانه‌های عرض میانی منجر به شکل‌گیری رودخانه جوی با منشا حاره‌ایی می‌شود. در عین‌حال عاملی مهم در انتقال رطوبت به شرق آفریقای مرکزی در منطقه حاره می‌باشد که محل منشاء شکل‌گیری رودخانه جوی است. در سطح زمین پرارتفاع عربستان رطوبت دریای عرب و خلیج فارس را به نواحی جنوب، جنوب‌غرب، غرب و شمال غرب می‌رساند و مانع از ورود گسترده کم‌فشار ترکیه به شمال‌غرب و غرب ایران می‌شود و با حاکمیت بر روی دریای سرخ جنوبی مانع ورود کم‌فشار سودان به خاورمیانه است. این نتیجه نشان می‌دهد که کم‌فشار سودان و مدیترانه عامل اصلی تمام بارش‌های فرین فراگیر فصل سرد سال ایران نیستند. اگرچه پرارتفاع عربستان مانع ورود سامانه‌های بارشی به درون ایران است اما در تامین رطوبت بارش‌های فرین فراگیر مناطق جنوب و نیمه غرب ایران هم به صورت ایجاد رودخانه جوی در تعامل با سردچال عرض میانی و هم انتقال رطوبت از طریق جریان واچرخندی خود به درون ایران نقش بسیار مهمی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران؛ بارش فرین فراگیر؛ پرارتفاع جنب حاره؛ پرارتفاع جنب حاره عربستان؛ رودخانه جوی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 60 |
||