تحلیل جامعه‌شناختی رابطۀ بین اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با هویت جنسیتی (دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور ساری)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 10، دوره 21، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1403، صفحه 301-332   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2024.90059.1563

نویسندگان

مریم مالمیر¹؛ فضه نوپور هولاری²؛ شهرام ملانیا جلودار^{* 3}

¹عضو هیات علمی، مربی گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²عضو هیات علمی، مربی گروه جامعه‌شناسی،دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف تحقیق حاضر مطالعۀ جامعه‌شناختی رابطۀ بین اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با هویت جنسیتی (دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور ساری) در سال 1402 است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش، توصیفی و همبستگی می‌باشد و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، میدانی است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور ساری با تعداد 2450 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 395 نفر برآورد گردید و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. به منظورگردآوری داده‌های مورد نیاز، از پرسش‌نامۀ استاندارد هویت جنسیتی مک براید و همکاران (2008) و پرسش‌نامۀ محقق‌ساختۀ اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی استفاده شده است. داده‌ها با نرم افزار SPSS تحلیل شد و برای تحلیل فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در آزمون پیرسون بین تحقیق پنج‌گانه مؤلفه‌های متغیر مستقل (اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی) دو مؤلفۀ میزان اعتقاد به شبکه‌های اجتماعی و میزان مشارکت با دیگران در شبکه‌های اجتماعی رابطۀ مستقیم در سطح ضعیفی را با متغیر وابستۀ تحقیق نشان داده‌اند؛ ولی سه مؤلفۀ دیگر متغیر مستقل (میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی، میزان دلبستگی به شبکه‌های اجتماعی‌ و میزان رضایت از شبکه‌های اجتماعی) رابطۀ متوسط و مستقیمی را با متغیر وابستۀ تحقیق داشته‌اند. نهایتاً 4 مؤلفۀ میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی، میزان دلبستگی به شبکه‌های اجتماعی، میزان اعتقاد به شبکه‌های اجتماعی و میزان مشارکت با دیگران در شبکه‌های اجتماعی توانستند 33 درصد از واریانس متغیر وابستۀ تحقیق را تبیین نمایند.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی؛ تلفن همراه؛ هویت جنسیتی؛ شهر ساری

مراجع

1. احیایی، پ. (1394). تحلیل رابطۀ استفاده از شبکۀ اجتماعی فیس‌بوک‌ با هویت جنسیتی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز. فصلنامۀ مطالعات اجتماعی، 8(27)، 41-62.
2. بشیر، ح.؛ و افراسیابی، م. (1391). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعۀ موردی بزر‌گ‌ترین جامعۀ مجازی ایرانیان. نشریۀ تحقیقات فرهنگی، 1(17)، 31-61.
3. پیشانیان، م. (1389). شبکه‌های اجتماعی و آسیب‏های سیاسی و روانی. مجلۀ ره‌آورد نو، (35)، 16-31.
4. حمزوی، ف.؛ و قربانی، ن. (1386). خودشیفتگی و نقش‌های جنسی در نوجوانان دختر ایرانی. مطالعات زنان، 5(2)، 55-72.
5. خانجانی، ز.؛ و اکبری، س. (1390) رابطۀ ویژگی‌های شخصیتی نوجوانان و اعتیاد آنان به اینترنت. یافته‌های نو در روانشناسی، 6 (19)، 113-127.
6. خسروی، س. (1394). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روحی و روانی افراد جامعه در ایران. دومین کنفرانس ملی توسعۀ پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران.
7. خواجه‌شکوهی، ع. (1392). تحلیل نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت زندگی روستاییان مطالعۀ موردی، روستاهای قرن‌آباد و اصفهان‌کلاته، شهر گرگان. فصلنامۀ علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان، (7)، 103-120.
8. دواس، دی.ای. (1394). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. (ه. نایبی، مترجم). تهران، نشر نی.
9. رئیسی، ز. (1388). مقدمه‌ای بر روانشناسی ازدواج. چاپ اول، تهران، سینا.
10. فلاحتی ل. (1395). نگرش به نقش‌های جنسیتی در نسیت با قومیت و جنسیت. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران .9 (1). 33-59.
11. قاضی‌نژاد م.؛ و شاکری، ف. (1391). بررسی و تحلیل جامعه‌شناختی ترس از جرم و رفتارهای غیرمدنی در میان زنان شهر تهران (با تأکید بر هویت جنسی و هویت مدنی). مسائل اجتماعی ایران، 3 (2)، 182-202.
12. کاستلز، م. (1385). عصر اطلاعات (اقتصاد- جامعه- فرهنگ). (ح. چاوشیان، مترجم). تهران: طرح نو.
13. کنعانی، م. (1397). بررسی تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر هویت جنسیتی مادران و دختران. مطالعه‌ای در شهر رشت. فصلنامه توسعه اجتماعی، 11(3)، 97-128.
14. گیدنز، آ. (1386). جامعه‌شناسی. (ح. چاووشیان، مترجم)، تهران ، نی.
15. مجیدی‌قهرودی، ن.؛ و سلطان‌محمدی، ز. (1390). عوامل مؤثر بر تفاوت‌های ارتباطی زنان و مردان در روابط میان‌فردی. فرهنگ ارتباطات. 1(2)، 30-45.
16. Bellina, L., Missoni, E. (2009). Mobile cell-phones (M-phones) in telemicroscopy. increasing connectivity of isolated laboratories. Diagnostic Pathology, 16-28.
17. Bullen, P. Harré, N. (2013). The internet: Its effects on fatuity and behavior implications for adolescents, Department of Psychology, University of Auckland.
18. Chung, C(2013). Ahome on the web, peresentation of self on personal hompage. in D.Gaunlett (ed). Web.Studeis. rewiring media studies for the digital age; London: Amold.
19. Favaretto G, Morandin I, Gava M, Binotto f (2004). Internet and psychopathology. an analysis of the use of the Web by 1075 students at secondary school. Epidemiol psichiatr Soc, ( 4)13, 249-254.
20. Kim KH & Yun H. (2008) Cying for me, Cying forus: Relational dialectics in a Korean social network site. Journal of Computer Mediated Communication, 1(13), 318-298. Joinson AN. Looking at, looking up or keepingup with people?: motives and use of Facebook. ACM.
21. Laramie, D.J. (2007). Emotinal and behavioral aspects of mobile phone use. «ph.D» thesis of sychology, the califarnia school of professional psychology, 97-112.
22. Lindsey, L. L., & Christy, S. (2011). Gender roles: A sociological perspective. Pearson Prentice Hall.
23. Pempek TA, Yermolayeva YA, Calvert SL.(2009). College students' social networking experiences on Facebook. Journal of Applied Developmental Psychology; 30(3), 38-227.
24. Windham, R.C. (2008). The changing Landseape to Psychological adjustment and academic Performance, the George Washington University Proquest Dissertation & Theses, The George Washington University.
25. Yen, J., Koc, Yen C.,& wuh, Yang, M. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of Internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility. J, Adolesc Health.(1)41, 93 -98 .