اثر تاریخ و فاصله کاشت بر خصوصیات کیفی و زیست‌توده کاملینا (Camelina sativa L. Crantz)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 76، دی 1403، صفحه 373-384   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jcesc.2024.86264.1295

نویسندگان

فائزه زعفریان^{* 1}؛ حمیدرضا قربانی²؛ پرستو مجیدیان²؛ محمد کاوه¹

¹گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

²بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف معرفی کاملینا و ارزیابی خصوصیات کیفی علوفه این گیاه در سال 1399 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا (مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران) اجرا شد. پنج تاریخ‌ کاشت (15 آبان، 1 و 15 آذر، 1 و 15 دی ماه) و پنج فاصله کاشت (15، 20، 25، 30 و 35 سانتی‌متر) به‌عنوان عامل‌های مورد مطالعه انتخاب شدند. نتایج تجزیه واریانس ویژگی‌های مورد مطالعه نشان داد که اثر متقابل فاصله کاشت و تاریخ کاشت، اثربخشی معنی‌داری در سطح یک درصد در اغلب ویژگی‌های کاملینا داشت. براساس نتایج به‌دست آمده، ترکیب تیماری تاریخ کشت 15 آذر ماه در فواصل 25، 20 و 30 سانتی‌متر (6.1، 6 و 6 درصد) بیشترین درصد چربی را داشت. میزان چربی از تاریخ کاشت 15 آبان تا تاریخ کاشت 15 آذر ماه افزایش و سپس، در تاریخ کاشت 15 دی ماه کاهش یافت. در فاصله کاشت 30 سانتی‌متر، کمترین میزان فیبر حل‌شونده در محلول خنثی (NDF) و فیبر حل‌شونده در محلول اسیدی (ADF) به‌ترتیب در تاریخ‌های کاشت 15 آذر (60.7 درصد) و 1 آذر (39.8 درصد) مشاهده شد، درحالی‌که در فاصله کاشت 25 سانتی‌متر، بیشترین درصد پروتئین خام (15.8) در تاریخ کاشت 15 آذر ماه و بیشترین درصد خاکستر بوته (10 درصد) در تاریخ کاشت 15 آبان به‌دست آمد که با ترکیب تیماری فاصله کشت 30 سانتی‌متر و تاریخ کاشت 15 آذر (9.3) اختلاف معنی­داری نداشت. به‌طور کلی، با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، فاصله کاشت 25 تا 30 سانتی‌متر و تاریخ کاشت 1 تا 15 آذر با میزان چربی و پروتئین بالا و نیز NDF و ADF پایین، می‌تواند تیمار مناسبی در جهت تولید علوفه باکیفیت و کمیت مطلوب کاملینا باشد.

کلیدواژه‌ها

پروتئین خام؛ درصد چربی؛ درصد خاکستر؛ فیبر حل‌شونده در محلول اسیدی؛ کیفیت علوفه

مراجع

1. Ahmadian Kooshkghazi, M. E., & Madandoust, M. (2022). Effect of planting date on growth, seed yield and oil quality of camelina (Camelina sativa Crantz). Iranian Journal of Crop Sciences, 24(1), 19-33. (in Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/20.1001.1.15625540.1401.24.1.1.2
2. (1990). Official methods of analysis, 15^th Edition. Association of Official Analytical Chemists, Washington, DC, USA.
3. Badvan, H., & Alavi Fazel, M. (2021). Assessment of the low irrigation and change in plant density on water use efficiency and yield and yield components of maize (S.C 704). Plant Productions, 44(2), 271-282. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30499.1797
4. Chaturvedi, S., Bhattacharya, A., Khare, S. K., & Kaushik, G. (2018). Camelina sativa: An Emerging Biofuel Cro In: Hussain C. (eds), Handbook of Environmental Materials Management. (pp. 1-38) Springer, Cham.
5. Fuladvand, M., & Yadavi, A. (2015). Effect of plant density, rate and split application of nitrogen fertilizer on quality characteristics and nitrogen use efficiency of safflower under weed competition. Iranian Journal of Field Crops Research, 13(2), 358-368. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/GSC.V13I2.31709
6. Ghamkhar, K., Croser, J., Aryamanesh, N., Campbell, M., Kon'kova, N., & Francis, C. (2019). Camelina (Camelina sativa (L.) Crantz) as an alternative oilseed: Molecular and ecogeographic analysis. Genome, 53(7), 558-567. https://doi.org/10.1139/g10-034
7. Gholamhoseini, M, Danaie, A. K., & Fallah Toosi, A. (2023). Determining the most suitable planting arrangement, plant density and genotype of sesame in Behbahan region. Plant Productions, 45(4), 575-587. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22055/ppd.2022.40492.2023.
8. Heydarzade, M., Ehteshami, M. R., & Rabiee, M. (2022). Effect of planting date and plant density on quantitative and qualitative characteristics of Guar forage (Cluster beans). Journal of Crops Improvement, 24(3), 919-931. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22059/jci.2021.324335.2557
9. Ijoyah, M. O., Idoko, J. A., & Iorlamen, T. (2015). Effects of intra-row spacing of sesame (Sesamum indicum) and frequency of weeding on yields of maize-sesame intercrop in makurdi, Nigeria. International Letters of Natural Sciences, 38, 16-26. https://doi.org/10.56431/p-hu2w34
10. Iptas, S., & Acar, A. A. (2006). Effects of hybrid and row spacing on maize forage yield and quality. Plant Soil Environment, 52(11), 515-522. https://doi.org/10.17221/3543-PSE
11. Iskandarov, U., Kim, H. J., & Cahoon, E. B. (2014). Camelina: An emerging oilseed platform for advanced biofuels and bio-based materials. In Plants and Bioenergy (pp. 131-140). Springer, New York, NY. https://doi.org/1007/978-1-4614-9329-7-8
12. Khajehpour, H. R. (2012). Fundamentals and foundations of Agriculture. Jahad University Press. Isfahan University of Technology, Iran. 398 p. (in Persian).
13. Kurasiak-Popowska, D., Tomkowiak, A., Człopińska, M., Bocianowski, J., Weigt, D., & Nawracała, J. (2018). Analysis of yield and genetic similarity of Polish and Ukrainian Camelina sativa Industrial Crops and Products, 123, 667-675. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2018.07.001
14. Minbashi Moeini, M. (1996). The effects of planting date and plant density on the yield and quality of corn M.Sc. Thesis, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran, 132 pp.
15. Mohammadi-Nejad, R., Bahramian, S., & Kahrizi, D. (2018). Evaluation of physicochemical properties, fatty acid composition and oxidative stability of Camelina sativa (DH 1025) oil. Journal of Food Science Technology, 15(17), 261-269. (in Persian with English abstract).
16. Moser, B. R. (2010). Camelina (Camelina sativa) oil as a biofuels feedstock: Golden opportunity or false hope? Lipid Technology, 22, 270-273. https://doi.org/10.1002/lite.201000068
17. Naibi Hajilar, S., & Hassanzadeh, A. (2016). Effects of plant population and planting pattern on vegetative and reproductive characteristics of castor bean (Ricinus communis) plant. Applied Field Crops Research, 29(2), 83-94. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22092/AJ.2016.109609
18. Najafinezhad, H., Shakeri, P., & Amirpour Robat, M. (2020). Effect of planting date and plant density on forage yield and quality of quinoa (Chenopodium quinoa) varieties in cold temperate region of Kerman province in Iran. Seed and Plant Journal, 36(4), 439-460. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22092/SPPI.2021.123894
19. Naseri, R., Fasihi, K., Hatami, A., & Poursyahbidi, M. M. (2010). Effect of planting pattern on yield, yield components, oil and protein contents in winter safflower cv. Sina under rainfed conditions. Iranian Journal of Crop Science, 12(3), 227- (in Persian with English abstract). http://dorl.net/dor/20.1001.1.15625540.1389.12.3.1.2
20. Obeng, E., Obour, A. K., Nelson, N. O., Moreno, J. A., Ciampitti, I. A., Wang, D., & Durrett, T. P. (2019). Seed yield and oil quality as affected by camelina cultivar and planting date. Journal of Crop Improvement, 33(2), 1-21. https://doi.org/10.1080/15427528.2019.1566186
21. Oddy, V. U., Robards, G. E., & low, S. G. (1983). Prediction of in-vivo dry matter digestibility from the fiber and nitrogen content of a feed, In Feed Information and Animal production. G. E. Robards and R. G Packham (eds). Commonwealth Agricultural Bureaux. Australia, p. 295-298.
22. Pouramir, F., Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A., & Ghorbani, R. (2010). Assessment of sesame and chickpea yield and yield components in the replacement series intercropping. Iranian Journal of Field Crops Research, 8(5), 747-757. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/GSC.V8I5.8016
23. Ramezani, M., & Rezaei Souckt Abandani, R. (2010). Investigating the density and arrangement of planting on the quality indicators of silage corn in the second crop of Mazandaran. Crop Physiology Journal, 3(10), 49-66. (in Persian with English abstract).
24. Raziei, Z., Kahrizi, D., Rostami -Ahmadvandi Falah, H. F., & Karami, F. (2016). Production and fatty acid characterization of DH1025 a doubled haploid Camelina sativa line. International Conference on Researches in Science and Engineering. 28 July 2016. Istanbul University, Turkey.
25. Sarkees, N. A., & Tahir, D. S. H. (2016). Seed yield and oil content of safflower as affected by genotypes and sowing dates. The Iraqi Journal of Agricultural Sciences, 47, 56-65.
26. Sarmadnia, G. R., & Kochaki, A. (1999). Physiology of Agricultural Plants. Jihad Deneshgahi of Mashhad, Mashhad, Iran.
27. Schillinger, W. F., Wysocki, D. J., Chastain, T. G., Guy, S. O., & Karow, R. S. (2012). Camelina: Planting date and method effects on stand establishment and seed yield. Field Crops Research, 130, 138-144. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2012.02.019
28. Sharafi, S., & Ramroudi, M. (2022). Evaluation of quantitative and qualitative of Medicago scutellata affected by sowing date, sowing depth, and seeding rate. Journal of Agroecology, 13(4), 689-704. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/JAG.V13I4.85812
29. Solymani, A. A., Kamkar, B., Zinali, A., & Mokhtarpur, H. (2010). Effects of planting date and harvesting time on the quality characteristics of pear millet forage (Pennisetum glaucum). Crop Production, 3(4), 143-160. (in Persian with English abstract). https://dorl.net/dor/20.1001.1.2008739.1389.3.4.9.0
30. Toncea, I., Necseriu, D., Prisecaru, B., Balint, L. N., Ghilvacs, M. I., & Popa, M. (2013). The seed’s and oil composition of camelia - first camelina (Camelina sativa Crantz), Rom. Romanian Biotechnology Letters, 18(5), 8594-8602.
31. Van Soest, P. J. (1990). Use of detergents in the analysis of fibrous feeds, II, A rapid method for the determination of fiber and lignin. Journal of the Association of Official Agricultural Chemists, 73(4), 491-497. https://doi.org/10.1093/jaoac/73.4.491
32. Zanetti, F., Eynck, C., Christou, M., Krzyżaniak, M., Righini, D., Alexopoulou, E., & Monti, A. (2017). Agronomic performance and seed quality attributes of camelina (Camelina sativa crantz) in multi-environment trials across Europe and Canada. Industrial Crops and Products, 107, 602-608. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2017.06.022
33. Zarei, S., Hassibi, P., Kahrizi, D., & Safieddin Ardebili, S. M. (2022). Effect of nitrogen application on camelina‎ (Camelina sativa)‎‏ ‏oil seed yield and yield components at different planting dates. Iranian Journal of Field Crops Research, 19(4), 311-325. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/JCESC.2021.37179.0
34. Zizy, A., Nematallh, Y. O. M., & Abo-Feteih, S. S. M. (2017). Influence of irrigation intervals under different sowing dates on water relations, yield and quality nutrition of guar forage crop. Egyptian Journal of Agronomy, 39(3), 293-305. https://doi.org/10.21608/agro.2017.1447.1072