مشخّصه‌های آکوستیکی و نرخِ تغییراتِ واکه‌های دوگانۀ گویشِ خواف

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آذر 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2024.90569.1283

نویسندگان

نوید فیروزی^{* 1}؛ محمّد صاحبی²

¹استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود

²استادیار فرهنگستان زبان و ادب فارسی

چکیده

در این پژوهش، پس از معرّفی و بررسی واکه‌های دوگانۀ گویشِ خوافی و ذکر نمونه‌هایی از کلماتِ دارایِ این نوع واکه‌ها، نتایج آزمایشی که برای اندازه‌گیری مشخّصه‌های آکوستیکی این واکه‌ها انجام پذیرفته، ذکر، بررسی و تحلیل شده‌است. مقالۀ حاضر بخشی از تحقیق مفصلی است که با هدف آوانگاری دقیق و علمی واحدهای واژگانی این گویش صورت گرفته‌ و نتایج آن برای تألیف فرهنگ گویشِ خوافی و نیز گردآوری ادبیاتِ عامیانۀ آن ضروری است. در این مقاله، مشخّصه‌های آکوستیکی واکه‌های مذکور در واژه‌های تک‌هجایی بررسی گردیده‌است. این پژوهش مطابقِ روش سوکَده (2008) صورت گرفته‌‌است؛ براساس این شیوه، نخست میانگینِ بسامدِ سازه‌هایِ اول و دومِ آغازه و پایانۀ واکه‌هایِ دوگانۀ خوافی محاسبه و بررسی شده‌ و سپس فضای واکه‌‌های مرکب این گویش ترسیم گردیده‌است. در ادامۀ مقاله، نرخِ تغییراتِ بسامدِ سازه‌هایِ اول و دومِ واکه‌هایِ دوگانۀ خوافی محاسبه و تحلیل شده‌است. مقاله با اندازه‌گیری دیرش این واکه‌ها به پایان می‌رسد. نتیجۀ کلّیِ این پژوهش نشان می‌دهد که حرکتِ سازۀ اوّلِ واکه‌هایِ دوگانۀ خوافی از واکه‌ای باز به سمت واکه‌ای بسته است و حرکتِ سازۀ دوم آن‌ها، غیر از [ou]، در جهت پیشین‌شدگی است.

کلیدواژه‌ها

گویشِ خوافی؛ واکه‌های دوگانه؛ آواشناسی آکوستیک؛ سازه‌های بسامدی؛ نرخ تغییرات

مراجع