تحلیل کیفی چالش های ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد حاشیه شهر زاهدان

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 آذر 1403   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.89884.1478

نویسندگان

صفورا آبخشت¹؛ معصومه حافظ رضازاده^{* 2}؛ محمودرضا انوری²

¹دانشجوی دکتری،گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی،زاهدان،ایران

²دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،واحدزاهدان،دانشگاه آزاداسلامی،زاهدان، ایران

چکیده

گسترش فضایی بی‌رویه، بدون برنامه و ورود افراد مهاجر به شهر زاهدان باعث شکل‌گیری بافت‌های حاشیه‌ای و تراکم جمعیت در بافت‌های قدیمی این شهر شده است. این شهر همانند شهرهای بزرگ کشور از مشکلات ناشی از ساماندهی بافت‌های فرسوده رنج می‌برد. یکی از موارد مهم در کاهش مشکلات ناشی از آن ساماندهی محلات و شناسایی چالش‌های پیش‌روی ساماندهی بافت‌های فرسوده است. لذا در پژوهش حاضر به واکاوی چالش‌های ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد حاشیه شهر زاهدان پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، جزء روش‌های کیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه ساختاریافته بوده است. جامعه آماری شامل کارشناسان دانشگاهی و کارشناسان برنامه‌ریزی شهری بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با اشباع نظری 15 کارشناس انتخاب شد. جهت تحلیل اطلاعات از تحلیل کیفی و گراند تئوری و در قالب سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. کدگذاری مصاحبه‌ها با نرم-افزار مکس‌کیودا نسخه 2020 انجام شد. نتایج پژوهش در مورد چالش‌های ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهر زاهدان با استفاده از کدگذاری‌ها منجر به شناسایی 67 مفهوم در قالب کدگذاری باز، 49 مقوله محوری و چالش فرعی در قالب کدگذاری محوری و 6 مقوله انتخابی و چالش اصلی در قالب کدگذاری انتخابی شد. بر اساس نتایج، چالش‌های ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد حاشیه شهر زاهدان شامل شش موضوع اصلی 1) چالش‌های اقتصادی/ مالی، 2) چالش‌های فنی و مهندسی، 3) چالش‌های زیست محیطی، 4) چالش‌های اداری و حقوقی، 5) چالش فرهنگی/ اجتماعی و 6) چالش‌های کالبدی و زیرساختی می‌باشند. علاوه‌بر این پژوهش حاضر مجموعه‌ای از چالش‌های فرعی مرتبط با این موضوعات را به عنوان چالش‌های فرعی ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

بافت فرسوده؛ ساماندهی؛ چالش‌های ساماندهی؛ گراند تئوری؛ شهر زاهدان

مراجع