بررسی مقایسه میزان ارتباط و همبستگی عناصراقلیمی مؤثر بر پراکندگی زمانی آلاینده‌های CO و SO2 در استان مازندران

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 دی 1403

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.90939.1496

نویسنده

علی اصغر شیرزاد^*

شهرستان آمل خیابان شیخ فضل الله نوری - انتهای فجر 24 پلاک 371

چکیده

در حال حاضر آلودگی هوای شهرها یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی در سرتاسر کره خاکی بوده و پژوهش‌های گسترده نشان داده است که آلودگی هوای شهرها اثرات مخرب بر سلامت انسان و محیط‌زیست دارد. تحقیقات جدید با استفاده از پیشرفت‌های علمی در علوم رایانه و جو، فرصت‌های جدید برای بررسی اثرات بهداشتی مرتبط با آلودگی هوا ارائه می‌دهد. تحقیق حاضر نیز با همین رویکرد به مطالعه ارتباط عناصر اقلیمی تأثیرگذار بر آلودگی‌ها و پارامترهای آن مانند منواکسید کربن (CO) و دی‌اکسید گوگرد (SO2) پرداخته است. روش تحقیق از حیث نوع تحقیق از نوع کاربردی بر اساس ماهیت از نوع تحقیقات تحلیلی نرم‌افزاری است که با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده‌های مختلف ازجمله سنتینل 5 برای دوره‌های زمانی مختلف و فیلترگذاری روزهای دارای ابر داده‌های مربوط به آلاینده‌های جوی منواکسید کربن و دی‌اکسید گوگرد در محیط Googleearthengine کد نویسی و داده‌های بصورت ماهانه استخراج‌شد. سپس در محیط نرم‌افزار Minitab با استفاه از ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل نشان داد که از بین عناصر مختلف اقلیمی عنصر بارش ماهانه با میزان 31 درصد و میزان آلبیدو به میزان 9.5 درصد به ترتیب بالاترین و کمترین میزان همبستگی را با مونواکسید داشته‌اند اما برای دی‌اکسید گوگرد بالاترین و کمترین میزان همبستگی با عناصر اقلیمی به ترتیب مربوط به عنصر شار گرمای نهان به میزان 34 درصد و تابش موج‌کوتاه به میزان 14 درصد است. هچنین نتیج نشان داد که برخی از متغیرهای اقلیمی تاثیر چندانی بر پراکنش این آلاینده‌ها درسطح استان ندارند. باتوجه به افزایش روزافزون جمعیت در سطح استان و توسعه همه جانبه و تغییرات متعدد از جنبه های گوناگون برمبنای نتایج بدست آمده لزوم توجه ویژه به بحث آلودگی هوا و نقش آلاینده‌های جوی بسیار ضروری به نظر می‌رسد و نیازمند توجه ویژه مسئولین، دولتمردان و حتی مردم است.

کلیدواژه‌ها

آلاینده‌های CO و SO2؛ تحلیل زمانی آلودگی؛ عناصر اقلیمی مؤثر؛ استان مازندران