اثرگذاری اجزای مختلف نقدینگی بر تولید ایران از کانال نرخ ارز

اقتصاد پولی مالی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 دی 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/mfe.2025.89244.1441

نویسندگان

محسن ولیزاده^{* 1}؛ حسین اصغرپور²؛ بهزاد سلمانی³

¹دانشگاه تبریز

²گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد ،دانشگاه تبریز

³گروه علوم اقتصادی دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

چکیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر مکانیسم انتقال سیاست پولی( حجم پول، پایه پولی و نقدینگی) بر تولید ناخالص داخلی از کانال نرخ ارز در اقتصاد ایران است. در این راستا از داده‌های فصلی در دوره زمانی 1375 - 1399 و تکنیک الگوی خودهمسبته بیزین استفاده شده است. نتایج شوک‌های آنی حاصل از الگوی خودهمسبته بیزین تولید نشان می‌دهد که نرخ ارز نقش مهمی در اثرگذاری سیاست پولی بر تولید ناخالص دارد. طبق نتایج به دست آمده اگر درصد تغییرات نرخ ارز به اندازه درصد تغییرات پایه پولی باشد، پایه پولی منجر به افزایش تولید می‌شود. به عبارت بهتر، پایه پولی از کانال نرخ ارز منجر به تاثیرگذاری مثبت بر تولید ناخالص داخلی می‌شود. این یافته برای حجم پول M1 نیز صادق است. تفوات مکانیسم انتقال پایه پولی و حجم پول از کانال نرخ ارز آن است که اثرگذاری حجم پول بر تولید بیشتر از اثرگذاری پایه پولی بر تولید از کانال نرخ ارز است. نتایج این مطالعه برای نقدینگی نشان از آن دارد که اگر درصد تغییرات نرخ ارز به اندازه درصد تغییرات نقدینگی باشد، اثر منفی بر تولید خواهد داشت. به عبارت بهتر، نقدینگی از کانال نرخ ارز تاثیر منفیر بر تولید ناخالص داخلی ایران دارد. در حالت کلی، نتایج موید آن است که مکانیسم انتقال سیاست پولی از کانال نرخ ارز بصورت U معکوس بوده و تا حدی تاثیر مثبت دارد و بعد از گذر از آن حد آستانه‌ای منجر به تخریب تولید ناخالص داخلی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

واژه‌گان کلیدی: مکانیسم انتقال پول؛ تولید؛ نرخ ارز؛ خودهمسبته برداری

مراجع