تحلیل آسیب پذیری زیرساخت های روبنایی در برابر سیل با تاکید بر روشAhp Fuzzy (مورد مطالعه: شهر خرم آباد)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 دی 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2025.89239.1506

نویسندگان

امیر رحیمی¹؛ مهین نسترن^{* 2}

¹دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

²دانشیار گروه شهرسازی ، دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه هنر اصفهان ، اصفهان، ایران

چکیده

سیلاب به دلیل تخریب گسترده و خسارات اقتصادی بسیار زیاد به عنوان یکی از متداول ترین بلایای طبیعی شناخته می شود. شهر خرم آباد به دلیل تجارب سیل خیزی در سال‌های اخیر و موقعیت دره‌ای بودن شهر، بارش‌های فراوان، وجود رودخانه‌ها در شهر(خرم رود و کرگانه)، دستکاری در حریم و بستر رودخانه‌ها، جزء شهرهای در معرض مخاطره سیلاب می باشد. یکی از روش‌های بررسی و تحلیل آسیب پذیری سیل و زیرساخت های شهری درمعرض سیل، استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(Ahp Fuzzy) به منظور شناسایی پهنه های سیل خیز و آسیب پذیر سیل می باشد، دراین پژوهش، از 12 معیار(بافت فرسوده، تراکم جمعیت، شبکه معابر، کاربری، ارتفاع، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، فاصله از رودخانه، خاک‌شناسی، فرونشست زمین و میزان بارندگی) به منظور تهیه نقشه‌ی پهنه‌های آسیب پذیر سیل استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد که38/17% از زیرساخت‌های روبنایی در معرض آسیب‌پذیری زیاد و خیلی زیاد سیل قرار دارند و کاربری‌های اداری وتجاری به ترتیب بیشترین آسیب‌پذیری وکاربری‌های فرهنگی و مذهبی کمترین آسیب پذیری را در برابر سیل دارند. درنهایت با شناسایی پهنه های سیل خیز و آسیب پذیرسیل، لازم است اقداماتی به منظور افزایش ایمنی ومقاوم سازی زیرساخت ها درجهت کاهش آسیب پذیری‌های ناشی سیل، توسط مدیران و کارشناسان شهری انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

آسیب پذیری؛ سیل؛ مدل Arc Gis؛ Ahp Fuzzy؛ شهر خرم آباد

مراجع