ارزیابی برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی میوه در بعضی از ارقام انگور (Vitis vinifera L.)

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 39، شماره 3، مهر 1404، صفحه 419-403   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2025.89578.1374

نویسندگان

عبدالله گودرزی¹؛ مهراب یادگاری^{* 2}؛ سیداصغر موسوی^{1، 3}؛ حبیب الله نوربخش^{1، 4}

¹گروه زراعت و گیاهان دارویی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

²مرکز تحقیقات تغذیه و محصولات ارگانیک، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

³بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

⁴بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف مطالعه صفات ریخت‌شناختی، عملکردی و غلظت برخی عناصر غذایی در 12 رقم تجاری انگور (Vitis vinifera L.) ̓̓بی‌دانه قرمز̒، ̓̓فلیم سیدلس̒، ̓̓پرلت̒، ̓̓کاشمری 1̒، ̓̓شاهرودی̒، ̓̓یاقوتی̒، ̓̓کاشمری 2̒، ̓̓عسگری دایی نصرالله̒، ̓̓ریش بابا̒، ̓̓سیاه محلی̒، ̓عسگری̒ و ̓̓سیاه حسن آباد̒) طی دو فصل رشد 1401-1400 و 1402-1401 در باغ کلکسیون ارقام انگور در ایستگاه تحقیقات باغبانی منطقه سامان در استان چهارمحال و بختیاری در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی انجام شد. نتایج بیانگر تفاوت معنی­دار ارقام مورد مطالعه از نظر خصوصیات رشدی (قطر تنه، طول شاخه یک‌ساله، تعداد و فاصله میان‌گره و سطح برگ) می­باشد. همچنین صفات مربوط به عملکرد بوته شامل طول خوشه، عرض خوشه، وزن خوشه، طول حبه و عرض حبه به­طور معنی­داری تحت تأثیر نوع رقم انگور بود و بیشترین عملکرد در رقم ̓̓فلیم سیدلس̒ (19/7 کیلوگرم در بوته تاک) ثبت گردید. براساس نتایج حاصل، ارقام مورد ارزیابی انگور از نظر غلظت عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف در برگ تفاوت معنی­داری با یکدیگر داشتند. نتایج همبستگی بیانگر اثر مثبت و معنی­دار سطح برگ، مشخصات خوشه، و غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و منیزیم، آهن، منگنز، روی و بور بر عملکرد بوته تاک انگور می­باشد. نتایج تجزیه خوشه­ای، ارقام مورد مطالعه انگور را در سه گروه عملکرد بالا، متوسط و پایین طبقه­بندی کرد. نتیجه تجزیه به مؤلفه­های اصلی نیز مطابق با نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای بود. براساس یافته­های این پژوهش، ارقام ̓̓پرلت̒، ̓فلیم سیدلس̒، ̓̓بی‌دانه قرمز̒، ̓سیاه حسن آباد̒ و ̓ریش بابا̒ از نظر صفات مورد ارزیابی نسبت به سایر ارقام برتر بوده که می­توان برای مطالعات و برنامه­های به­نژادی بیشتر مورد بررسی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

ارقام تجاری انگور؛ تجزیه خوشه‌ای؛ تجزیه همبستگی؛ عملکرد بوته؛ عناصر غذایی پرمصرف

مراجع

1. Abiri, K., Rezaei, M., Tahanian, H., Heidari, P., & Khadivi, A. (2020). Morphological and pomological variability of a grape (Vitis vinifera) germplasm collection, Scientia Horticulturae, 266, 109285. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2020.109285
2. Akram, M.T., Qadri, R., Khan, M.A., Hafiz, I.A., Nisar, N., Khan, M.M., & Hussain, K. (2021). Morpho-phenological characterization of grape (Vitis vinifera) germplasm grown in northern zones of Punjab, Pakistan. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 58(4), 1223-1236. https://doi.org/10.21162/PAKJAS/21.91
3. Antolin, M.C., Toledo, M., Pascual, I., Irigoyen, J.J., & Goicoechea, N. (2020). The exploitation of local Vitis vinifera biodiversity as a valuable tool to cope with climate change maintaining berry quality. Plants, 10(1), 71. https://doi.org/10.3390/plants10010071
4. Bigard, A., Berhe, D.T., Maoddi, E., Sire, Y., Boursiquot, J.M., Ojeda, H., Péros, J.P., Doligez, A., Romieu, C., & Torregrosa, L. (2018). Vitis vinifera fruit diversity to breed varieties anticipating climate changes. Frontiers in Plant Science, 9, 455. https://doi.org/10.3389/fpls.2018.00455
5. Bodor-Pesti, P., Taranyi, D., Deák, T., Nyitrainé Sárdy, D.Á., & Varga, Z. (2023). A review of ampelometry: Morphometric characterization of the grape (Vitis) leaf. Plants, 12(3), 452. https://doi.org/10.3390/plants12030452
6. da Silva, M.J.R., Paiva, A.P.M., Junior, A.P., Sánchez, C.A.P.C., Callili, D., Moura, M.F., & Tecchio, M.A. (2018). Yield performance of new juice grape varieties grafted onto different rootstocks under tropical conditions. Scientia Horticulturae, 241, 194-200. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.06.085
7. Doulati Baneh, H., & Nejatian, M.A. (2018). Adaptability and comparison of bunch and berry characteristic of some commercial foreign and Iranian grape cultivars in Urmia. Iranian Journal of Horticultural Science, 49(3), 681-692. (in Persian). https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.231217.1237
8. Doulati Baneh, H., Taheri, M., Majidi, A., & Taheri, M. (2015). Amount of macronutrients and micronutrients in petiole of some Iranian and imported grape cultivars. Journal of Horticultural Science, 29(3), 397-405. (in Persian). https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.28029
9. Doulit Baneh, H. (2015). Grapes (Comprehensive Management of Cultivation, Breeding, Production and Processing). Kurdistan University Press, Sanandaj, Iran. 674 p. (in Persian)
10. Emami, A. (1996). Plant decomposition methods. Vol. 1. Technical leaflet No. 982. Soil and Water. Research Institute, Tehran, Iran. (in Persian)
11. Frioni, T., Bertoloni, G., Squeri, C., Garavani, A., Ronney, L., Poni, S., & Gatti, M. (2020). Biodiversity of local Vitis vinifera germplasm: A powerful tool toward adaptation to global warming and desired grape composition. Frontiers in Plant Science, 11, 608. https://doi.org/10.3389/fpls.2020.00608
12. Haddadinejad, M., Ebadi, A., Moghaddam, M.R.F., & Nejatian, M.A. (2013). Primary morphological screening of 698 grapevine genotypes to select drought tolerant rootstocks. Iranian Journal of Horticultural Science, 44(2), 193-207. (in Persian). https://doi.org/10.22059/ijhs.2013.35052
13. Jahnke, G., Nagy, Z.A., Koltai, G., Oláh, R., & Májer, J. (2021). Morphological, phenological and molecular diversity of woodland grape (Vitis sylvestris) genotypes from the Szigetköz, Hungary. Mitteilungen Klosterneuburg, 71, 90-98.
14. Karami, R. (2014). Evaluation morphological of turkmenistan and Iran cultivar grapevine and comparison of their vegetative and reprudactive traits. M.Sc Thesis in Persian Gulf University. Bushehr, Iran. 77 p.
15. Karimi, R., & Salimi, F. (2021). Iron-chlorosis tolerance screening of 12 commercial grapevine (Vitis vinifera) cultivars based on phytochemical indices. Scientia Horticulturae, 283, 110111, https://doi.org/10.1016/j.scienta.2021.110111
16. Karimi, R., & Koulivand. (2019). Soluble sugars, phenolic acids and antioxidant capacity of grape berries as affected by iron and nitrogen. Acta Physiologiae Plantarum, 41(7), 1-11. http://dx.doi.org/10.1007/s11738-019-2910-1
17. Kasnazany, S.A.S., Noori Mirza, A., Raouf Mahmood, A.M., Abdul Rahman, S.S., Shamsadden Hameed, J., & Nasrulla, K.B. (2023). A comparison of nine grape Vitis vinifera L. cultivars growing in Iraq’s Kurdistan region in terms of their vegetative growth and physicochemical traits. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 1213, 012044. https://doi.org/10.1088/1755-1315/1213/1/012044
18. Kazemi, M., Rasouli, M., Maleki, M., Abdoli, M., & Rostami -Borujeni, M. (2022). Evaluation of phenotypic and genetic diversity of some native and foreign grapevine (Vitis vinifera L.) cultivars and genotypes based on morphological, phenological, biochemical and fruit characteristics (Case study: Khuzestan province, south-west of Iran). The 22^nd National and 10th International Congress on Biology, Shahrekord University, Shahrekord, Iran. 31 August to 2 September 2022.
19. Khandani, Y., Gholami, M., Sarikhani, H., & Chehregani Rad, A. (2022). Response of some vegetative and physiological traits of Iranian and foreign grape cultivars to drought stress. Plant Process and Function, 11(51), 10. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23222727.1401.11.51.10.7
20. Leão, P.C.D.S., & Oliveira, C.R.S.D. (2023). Agronomic performance of table grape cultivars affected by rootstocks in semi-arid conditions. Bragantia, 82, e20220176. https://doi.org/10.1590/1678-4499.20220176
21. Lindsay, W.L., & Norvell, W.A. (1978). Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese, and copper. Soil Science Society of America Journal, 42, 421-428. https://doi.org/10.2136/sssaj1978.03615995004200030009x
22. Mirfatah, S.M.M., Rasouli, M., Gholami, M., & Mirzakhani, A. (2024). Phenotypic diversity of some Iranian grape cultivars and genotypes (Vitis vinifera) using morpho-phenological, bunch and berry traits. Journal of Horticulture and Postharvest Research, 7(2), 115-140. https://doi.org/10.22077/jhpr.2024.7165.1355
23. Rasoli, V. (2023). Yield stability of fifteen foreign introduced grapevine varieties in deficit irrigation conditions. Research in Horticultural Sciences, 1(2), 241-252. (in Persian). https://doi.org/10.22092/rhsj.2023.129172
24. Rasoli, Y., Ghaderi, N., & Khadivi, A. (2017). Morphological variation and marker-fruit trait associations in a collection of grape (Vitis vinifera). Scientia Horticulturae, 225, 771-782. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2017.08.007
25. Rasouli, M., & Kalvandi, Z. (2022). Investigating the morphological and pomological diversity of some grape cultivars and genotypes collected from different regions of Iran. The First National Conference on Production and PostHarvest Technology of Horticultural Plants, Birjand University, Birjand, Iran. https://civilica.com/doc/1533228
26. Razi, M., Darvishzadeh, R., Doulati Baneh, H., Amiri, M.E., & Martinez-Gomez, P. (2021). Estimating breeding value of pomological traits in grape cultivars based on REMAP molecular markers. Plant Productions, 44(4), 515-530. https://doi.org/10.22055/ppd.2020.34003.1925
27. Schaller, K., & Löhnertz, O. (1990). Investigations on the nutrient uptake efficiency of different grape root-stock species and cultivars. In: El Bassam, N., Dambroth, M., & Loughman, B.C. (eds) Genetic Aspects of Plant Mineral Nutrition. Developments in Plant and Soil Sciences, vol 42. Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-94-009-2053-8_13
28. Szűgyi-Reiczigel, Z., Ladányi, M., Bisztray, G.D., Varga, Z., & Bodor-Pesti, P. (2022). Morphological traits evaluated with random forest method explains natural classification of grapevine (Vitis vinifera) cultivars. Plants, 11, 3428. https://doi.org/10.3390/plants11243428
29. Villano, C., Corrado, G., Basile, B., Di Serio, E., Mataffo, A., Ferrara, E., & Aversano, R. (2023). Morphological and genetic clonal diversity within the ‘Greco Bianco’grapevine (Vitis vinifera) variety. Plants, 12(3), 515. http://dx.doi.org/10.3390/plants12030515
30. Vivin, P., Lebon, E., Dai, Z.W., Duchêne, E., & Marguerit, E. (2017). Combining ecophysiological models and genetic analysis: A promising way to dissect complex adaptive traits in grapevine. Oeno One, 51, 181–189. https://doi.org/10.20870/oeno-one.2017.51.2.1588
31. Zhou, Y., Massonnet, M., Sanjak, J., Cantu, D., & Gaut, B.S. (2017). The evolutionary genomics of grape (Vitis vinifera vinifera) domestication. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114, 11715–11720. http://dx.doi.org/10.1073/pnas.1709257114