بررسی و تحلیل مولفه‌های تاثیرگذاری توسعه کشاورزی پیراشهری بر کاهش تعارضات کاربری زمین در شمال شرق شهر مشهد

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 بهمن 1403   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2025.90118.1467

نویسندگان

نازیما نادرپور¹؛ ساناز سعیدی مفرد^{* 2}؛ تکتم حنایی³؛ محمد رحیم رهنما⁴

¹دانشجو دکتری گروه شهرسازی،واحد مشهد،دانشگاه ازاد اسلامی ،مشهد،ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

³دانشیار، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

⁴استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایران

چکیده

امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت و شهرنشینی ، مدیران و محققان، کشاورزی شهری را راهی مطمئن و پایدار برای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد شهرها و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی می دانند. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مولفه‌های تاثیرگذاری توسعه کشاورزی پیراشهری بر کاهش تعارضات کاربری زمین در شمال شرق شهر مشهد است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده‌ها با استفاده از روش‌های اسنادی و میدانی تکمیل پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است، روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات خبرگان و متخصصان و برای بررسی پایایی از آزمون آلفای کرونباخ در متغیر تعارضات کاربری 805/0و در متغیر توسعه کشاورزی شهری 941/0 بدست آمد. حجم نمونه جامعه آماری 144 نفر از متخصصان حوزه شهرسازی و کشاورزی است که به‌صورت هدفمند و با اشباع نظری انتخاب‌ شدند. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل مسیر، اسپرمن و فریدمن‌) و مدلSmart Pls استفاده ‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که عوامل اجتماعی با میانگین(73/4)، اقتصاد با (58/3)، سیاسی و برنامه‌ریزی(37/3)، کالبدی و فنی(88/1) و بیوفیزیکی با (44/1) هر کدام به ترتیب بیشترین تأثیر گذاری را در بروز تعارضات و تغییر کاربری اراضی کشاورزی در مناطق پیراشهری شمال شرق کلان‌شهر مشهد داشته‌اند. نتایج همبستگی نشان داد که بین توسعه پایدار کشاورزی پیراشهری با کاهش تعارضات کاربری زمین رابطه معناداری و مثبتی وجود دارد. براساس یافته نرم‌افزار PLS می‌توان بیان کرد که میزان عامل نهایی مزایای کشاورزی شهری بر کاهش تعارضات کاربری‌ها با مقدار 334/0 می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

تعارض؛ کاربری؛ کشاورزی شهری؛ پیراشهری؛ مشهد

مراجع